TTXVN thực hiện chùm bài viết với chủ đề “TP Hồ Chí Minh: Kiến tạo đô thị thông minh từ “đột phá” chính quyền số nhằm ghi nhận những kết quả nổi bật nhờ ứng dụng các nền tảng công nghệ, hệ thống quản lý, điều hành và giải quyết thủ tục hành chính trên không gian mạng, việc vận dụng sáng tạo trí tuệ nhân tạo (AI) và robot; đồng thời, giới thiệu chiến lược của TP Hồ Chí Minh hướng tới một thành phố thông minh thực sự từ “đột phá” xây dựng chính quyền số, hiện đại, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm.
Cán bộ, công chức ở TP Hồ Chí Minh đang dần thích ứng với việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ trên không gian mạng.
Bài 1: 'Số hóa' hoạt động của chính quyền
Sau hơn 4 tháng vận hành, bộ máy chính quyền địa phương hai cấp ở TP. Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn nâng chất, đẩy mạnh đổi mới phương thức làm việc, chuyển đổi số và hiện đại hóa nền công vụ để phục vụ tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp trên địa bàn. Những kết quả bước đầu đã minh chứng cho sự đúng đắn của chiến lược “số hóa” chính quyền địa phương hai cấp tại TP.Hồ Chí Minh. Tinh thần hành động quyết liệt, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, cùng với sự đồng bộ về hạ tầng số đã giúp Thành phố đạt được những tín hiệu tích cực, đặc biệt là trong cung cấp dịch vụ công.
Xử lý công việc trên môi trường mạng
Sau hợp nhất, để vận hành 168 UBND xã, phường và đặc khu một cách thông suốt, ổn định và thống nhất, TP. Hồ Chí Minh đã chú trọng đầu tư vào Hệ thống Quản lý văn bản và Điều hành, coi đó như “mạch máu” truyền tải thông tin và chỉ đạo, điều hành. Hệ thống đã phát huy hiệu quả trong việc duy trì sự liên tục và ổn định ngay trong giai đoạn chuyển giao từ mô hình chính quyền địa phương ba cấp sang hai cấp.
Bà Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP. Hồ Chí Minh cho biết, Hệ thống Quản lý văn bản và Điều hành là một trong những nền tảng dùng chung được triển khai đồng bộ trên toàn Thành phố, kết nối toàn bộ các cơ quan hành chính từ cấp Thành phố đến cấp cơ sở (xã, phường, đặc khu). Mọi văn bản hành chính (văn bản đến, văn bản đi, văn bản nội bộ) đều được số hóa và xử lý trên môi trường mạng, thay thế gần như hoàn toàn văn bản giấy.
Cùng với đó, hệ thống này đã được kết nối thông suốt với Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (Hệ thống một cửa điện tử) và Cổng Dịch vụ công Quốc gia để đảm bảo quá trình tiếp nhận, xử lý và trả kết quả hồ sơ thủ tục hành chính phục vụ người dân được liên tục, đồng bộ số liệu”.
Ghi nhận từ cơ sở, 100% cán bộ, công chức của phường Diên Hồng (TP. Hồ Chí Minh) đến nay đã hoàn toàn thích ứng với môi trường làm việc trên không gian mạng. Từ việc trên khai phòng họp trực tuyến cho đến quản lý, giao việc, kiểm soát đôn đốc tiến độ thực hiện trong nội bộ phường Diên Hồng đều được thực hiện trực tuyến, mọi lúc mọi nơi.
Theo ông Hà Tuấn Phương, Phó Chủ tịch UBND phường Diên Hồng, thời gian đầu có một chút khó khăn, lúng túng, nhưng đến nay sau hơn 4 tháng hoạt động, đội ngũ cán bộ, công chức của phường đã hoàn toàn quen với việc tiếp nhận và xử lý công việc trên máy vi tính, laptop và đặc biệt là trên điện thoại hoặc máy tính bảng. Từ đó tiến độ công việc được đẩy nhanh hơn, phục vụ người dân và doanh nghiệp hiệu quả hơn.
"Hệ thống Quản lý văn bản và Điều hành nói riêng và các nền tảng công nghệ hiện đang được áp dụng rộng rãi tại TP. Hồ Chí Minh nói chung không chỉ đơn thuần là công cụ hỗ trợ cho cán bộ, công chức mà còn là nền tảng quản trị công việc rất hiệu quả. Quá trình triển khai cho hiệu quả rất rõ rệt, công chức có thể xử lý, nắm bắt công việc hoặc lãnh đạo có thể giao việc bất cứ lúc nào, đồng thời theo dõi tiến độ thực hiện”, ông Hà Tuấn Phương nhìn nhận.
Tương tự, cán bộ, công chức phường Bàn Cờ (TP. Hồ Chí Minh) đã có những bước chuyển vượt bậc trong việc ứng dụng công nghệ để vận hành chính quyền hai cấp, đặc biệt là trong việc xử lý, giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính trực tuyến. Trung tâm phục vụ hành chính công của phường thực hiện tốt việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa hệ thống của Thành phố với các hệ thống của bộ, ngành; đồng thời, tập trung nguồn lực đẩy nhanh việc “số hóa” hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính.
Ông Phạm Đăng Nam, Phó Chủ tịch UBND phường Bàn Cờ cho biết, tỷ lệ thủ tục hành chính giải quyết trực tuyến của phường trong 4 tháng qua đều đạt từ 85% trở lên. Điều này cho thấy cán bộ, công chức của phường đã thành thạo hơn trong việc tiếp nhận, xử lý và hướng dẫn người dân nộp hồ sơ trực tuyến.
Trên toàn địa bàn TP. Hồ Chí Minh cũng ghi nhận gần 85% thủ tục hành chính được giải quyết trực tuyến, có nhiều địa phương đạt tỷ lệ 100% như phường Sài Gòn, phường Diên Hồng… Đây là bước tiến quan trọng trong việc rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, tăng tính minh bạch và giảm chí phí hành chính cho người dân và doanh nghiệp.
Quản trị “số” đa nền tảng
Công chức cấp xã đã hoàn toàn quen với việc tiếp nhận và xử lý công việc trên laptop, điện thoại hoặc máy tính bảng.
Việc số hóa công tác giao việc và theo dõi, đôn đốc tiến độ giải quyết thủ tục hành chính phục vụ người dân và doanh nghiệp đã làm thay đổi phương thức làm việc truyền thống của đội ngũ cán bộ công chức ở TP. Hồ Chí Minh.
Anh Võ Phạm Trung Nghĩa, chuyên viên phòng Văn hóa Xã hội, UBND phường Diên Hồng (TP. Hồ Chí Minh) chia sẻ: Tôi đã dần quen với việc xử lý công việc trên điện thoại hoặc máy tính bảng. Dù ở bất kỳ đâu, kể cả khi đang đi thực tế ngoài cơ sở, tôi vẫn có thể tiếp nhận chỉ đạo từ cấp trên, xử lý ngay hoặc thiết lập trao đổi, chuyển giao cho bộ phận phù hợp.
“Mỗi ngày, vào buổi sáng, tôi thường mở ứng dụng “Chính quyền số” được cài đặt trên điện thoại để xem các nội dung công việc và nhiệm vụ phải thực hiện trong ngày. Tôi sẽ lập kế hoạch để triển khai và nhờ đó mà 100% công việc được giao đều hoàn thành trước hạn hoặc đúng hạn”, chuyên viên Võ Phạm Trung Nghĩa chia sẻ.
Từ ngày 1/7/2025, TP. Hồ Chí Minh triển khai ứng dụng “Chính quyền số” trong toàn bộ 168 xã, phường và đặc khu. Ở giai đoạn 1, ứng dụng này chỉ có các tính năng cơ bản như: quản lý văn bản, quản lý công việc – chỉ đạo, điều hành và quản lý lịch công tác. Đến tháng 10/2025, ứng dụng đã được nâng cấp ở giai đoạn 2 với 6 tính năng, gồm: theo dõi và nhắc các nhiệm vụ từ Văn phòng Chính phủ; theo dõi và nhắc các nhiệm vụ từ UBND Thành phố; giao việc ngay; nhắc việc cá nhân; danh bạ và trao đổi cá nhân, nhóm công việc để nhắc xử lý.
Nền tảng quản lý “Chính quyền số” tập trung hỗ trợ cán bộ, công chức truy cập thống nhất vào các quy trình, tài liệu, công cụ làm việc một cách nhanh chóng, thuận tiện. Ứng dụng cũng đồng thời cung cấp một kênh truyền tải thông tin chính thức, đầy đủ và chuẩn xác; là nơi giao tiếp, chia sẻ kiến thức và tài liệu nội bộ; giúp chuẩn hóa các quy trình, giảm bớt giấy tờ và tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, minh bạch và năng động hơn cho cán bộ, công chức. “Chúng tôi không ngừng cải thiện các ứng dụng nhằm nâng cao trải nghiệm cho người dùng. Đặc biệt, là không ai bị bỏ lại phía sau, những người lớn tuổi, những người gặp khó khăn trong tương tác với thiết bị di động, đều có thể sử dụng được nền tảng này, thông qua giọng nói”, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP. Hồ Chí Minh cho biết.
Ông Dương Hồng Thắng, Chánh Văn phòng UBND TP. Hồ Chí Minh cho biết, hiện nay Văn phòng đang phối hợp với Trung tâm Chuyển đổi số thiết lập hơn 3.000 tài khoản đăng nhập vào nền tảng “Chính quyền số”. Đây là một đột phá chiến lược chuyển đổi số của Thành phố, đề nghị các sở ngành và các xã, phường, đặc khu sớm thúc đẩy việc cài đặt và triển khai ứng dụng, để sớm theo dõi được tiến độ, đồng thời có cơ sở đánh giá mức độ hoàn thành công việc của đơn vị và cá nhân cán bộ, công chức.
Nếu như ứng dụng “Chính quyền số” cung cấp hạ tầng kỹ thuật và quy trình cho phép dịch vụ được thực hiện trực tuyến, thì ứng dụng “Công dân số” là giao diện và kết quả của quá trình xây dựng hệ sinh thái quản trị số đa nền tảng của TP. Hồ Chí Minh, đo lường được bằng sự hài lòng và tỷ lệ sử dụng của người dân.
Hiện nay đã có khoảng hơn 620.000 người cài đặt ứng dụng “Công dân số” trên các thiết bị di động và lượng tương tác tăng lên khoảng hơn 6 triệu lượt. Mặc dù con số này còn khá khiêm tốn so với quy mô hơn 14 triệu dân của TP. Hồ Chí Minh, nhưng lại là động lực quan trọng để Thành phố thúc đẩy kết nối số, tạo nên những cộng đồng số và từ đó phát triển xã hội số.
Từng trải nghiệm ứng dụng “Công dân số” để tra cứu và theo dõi việc xử lý, giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính, bà Võ Ánh Tuyết, phường Xuân Hòa, TP Hồ Chí Minh bày tỏ sự hài lòng: “Từ việc tra cứu nắm rõ các thủ tục, hồ sơ cần chuẩn bị trên ứng dụng, giúp cho tôi thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến trên điện thoại được nhanh chóng và tiện lợi hơn rất nhiều. Việc giải quyết thủ tục hành chính cũng dễ dàng, thoải mái hơn, không cần cầm theo nhiều hồ sơ giấy tờ, chỉ cần sử dụng điện thoại là có thể đăng ký nhiều dịch vụ công cần thiết rồi”.
Theo Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Mạnh Cường, Thành phố tập trung xây dựng và kết nối các nền tảng cốt lõi để tạo thành một hệ thống quản trị thống nhất, trong đó việc xây dựng và đưa vào sử dụng ứng dụng “Chính quyền số” là nhằm thể hiện quyết tâm của chính quyền Thành phố trong việc xây dựng chính quyền số, cụ thẻ hóa Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.
Bài 2: Chuyển động mạnh mẽ từ cơ sở