Robot "lễ tân" chào đón và hỗ trợ người dân khi đến làm thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công phường Sài Gòn. Ảnh: Hữu Duyên/TTXVN
Tại đây, công nghệ đã thực sự "chạm" đến người dân: từ việc đưa Robot vào hỗ trợ hành chính, ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) giúp công chức xử lý hồ sơ, đến sự ra đời của các Tổ Công nghệ số Cộng đồng. Làn sóng đổi mới sáng tạo mạnh mẽ này đang định hình một bộ máy hành chính minh bạch, tinh gọn, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.
“Trợ lý” robot nhập cuộc
Phường Thủ Đức là địa phương đầu tiên ở TP. Hồ Chí Minh đưa vào thử nghiệm hai robot thông minh nhằm hỗ trợ các hoạt động tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công của phường. Hai "trợ lý đặc biệt" này được lập trình để giao tiếp, chào hỏi và hướng dẫn tận tình, giúp người dân giảm bỡ ngỡ khi đến làm thủ tục hành chính. Một robot có nhiệm vụ hướng dẫn người dân lấy số thứ tự, tra cứu thủ tục, thậm chí dẫn đến đúng quầy giải quyết hồ sơ. Một robot thì phục vụ nước uống, góp phần tạo nên trải nghiệm thân thiện, hiện đại và giảm tải đáng kể cho công chức chuyên môn.
Mô hình robot không chỉ thể hiện quyết tâm xây dựng Thủ Đức thành đô thị thông minh, sáng tạo mà còn là một sáng kiến hay, được lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh đánh giá cao, mở ra triển vọng nhân rộng trong công tác cải cách hành chính.
Ông Mai Hữu Quyết, Bí thư Đảng ủy phường Thủ Đức chia sẻ, phường Thủ Đức xác định chuyển đổi số là một trong ba trọng tâm đột phá và quyết tâm trở thành đô thị thông minh, sáng tạo bằng những hành động cụ thể.
Ngoài phường Thủ Đức, tại TP. Hồ Chí Minh còn có 5 phường khác (Sài Gòn, An Lạc, An Khánh, Phú Nhuận, Thủ Dầu Một và Phú Mỹ) đưa vào thí điểm sử dụng Robot thông minh phục vụ tiếp công dân và hỗ trợ công tác hành chính tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công của các phường.
Ông Nguyễn Xuân Quỳnh, Phó Chủ tịch UBND phường An Khánh cho biết, phường vẫn liên tục nâng cấp robot để đáp ứng một số yêu cầu công việc mới. Các robot còn giúp chuyển tải thông điệp đến người dân, doanh nghiệp rằng hãy tiếp cận với công nghệ mới và dần thay đổi thói quen nộp hồ sơ hành chính trực tuyến, vừa nhanh chóng, tiện lợi và hiệu quả.
Trên thực tế, mô hình robot đã thực sự “chạm” đến người dân. Ông Nguyễn Hữu Khánh, người dân phường Thủ Đức chia sẻ: Lần đầu tiên tôi được tiếp xúc với một robot thông minh như thế này. Tôi đã hỏi về thủ tục làm giấy khai sinh cho cháu tôi, robot đã trả lời đầy đủ, chi tiết, xong rồi còn dẫn tôi đến chính xác quầy để nộp hồ sơ. Đây là một sự đổi mới rất có ý nghĩa, phục vụ rất thiết thực.
Tương tự, ông Tạ Đức Trọng (TP. Hồ Chí Minh) cũng bày tỏ sự phấn khởi trước tinh thần đổi mới sáng tạo của việc đưa robot vào phục vụ hành chính công: “Mỗi lần đến làm thủ tục hành chính, tôi được các robot đón tiếp và phục vụ rất dễ thương, thân thiện. Không chỉ cung cấp các mẫu đơn, nước uống và bánh kẹo, các robot còn hỗ trợ tôi tìm kiếm và tra cứu các thủ tục cần thiết, giúp tôi thực hiện nộp hồ sơ trực tuyến nhanh, gọn. Tôi thấy rất hài lòng và phấn khởi. Sự đổi mới sáng tạo của chính quyền mới thực sự đã “chạm” đến tôi.
“Quân sư số” AI và tổ công nghệ số cộng đồng
Nếu robot là hình ảnh trực quan về sự hiện đại hóa thì trí tuệ nhân tạo (AI) chính là “quân sư số” giúp tối ưu hóa các quy trình hành chính tại TP. Hồ Chí Minh.
Phường Nhiêu Lộc được xem là một trong những đơn vị tiên phong ở TP. Hồ Chí Minh chính thức đưa AI vào phục vụ công tác giải quyết thủ tục hành chính, biến công nghệ thông minh thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho công chức.
Tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công phường Nhiêu Lộc, AI được tích hợp sâu vào quy trình tiếp nhận và xử lý hồ sơ, đóng vai trò như một “quân sư” phân tích và đối chiếu dữ liệu ngay lập tức. Ông Phạm Đăng Khoa, Phó Chủ tịch UBND phường Nhiêu Lộc cho biết, khi người dân nộp hồ sơ trực tuyến hoặc tại quầy, “quân sư số” AI sẽ nhanh chóng thực hiện các tác vụ như phân tích văn bản, trích xuất thông tin từ các loại giấy tờ khác nhau và lập tức đối chiếu dữ liệu được trích xuất với các quy định và tiêu chí hồ sơ chuẩn hiện này.
“AI cũng đồng thời tự động chỉ ra các lỗi thiếu sót như: thiếu giấy tờ cần thiết, sai định dạng hoặc thiếu chữ ký số… trước khi công chức can thiệp. “quân sư số” AI đã giúp công chức tại phường Nhiêu Lộc tiết kiệm đáng kể thời gian kiểm tra thủ công các hồ sơ, đảm bảo tính chính xác ngay từ khâu tiếp nhận”, ông Phạm Đăng Khoa nhấn mạnh.
Việc áp dụng AI không nhằm thay thể con người mà nhằm “giải phóng”, đỡ đần bớt việc cho cán bộ, công chức ở cấp cơ sở. Bà Huỳnh Thị Thanh Hòa, Chánh văn phòng HĐND và UBND phường Diên Hồng chia sẻ, công nghệ AI không chỉ giúp cán bộ, công chức tập trung hơn vào nghiên cứu, thực hiện chuyên môn mà còn là yếu tố then chốt đảm bảo tỷ lệ giải quyết hồ sơ trực tuyến và trước hạn được nâng cao, mang lại sự hài lòng tối đa cho người dân và doanh nghiệp.
Để đảm bảo công nghệ được lan tỏa rộng rãi, nhiều phường, xã ở TP. Hồ Chí Minh đã xây dựng mô hình “Tổ công nghệ số cộng đồng” như một “cánh tay nối dài” của “quân sư số”AI. Lực lượng này chủ động “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà” để hướng dẫn kỹ năng số cơ bản, cách tiếp cận và sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Ông Nguyễn Hùng Hậu, Chủ tịch UBND phường Xuân Hòa cho biết, phường hình thành các Tổ công nghệ số cộng đồng nhằm lan tỏa tinh thần chuyển đổi số, hướng dẫn người dân sử dụng công nghệ, ứng dụng AI, cũng như giải đáp những khó khăn vướng mắc cho người dân trong quá trình sử dụng các nền tảng công nghệ.
“Chuyển đổi số bây giờ không còn là xu hướng nữa mà là động lực phát triển. Muốn chính quyền số vận hành hiệu quả thì phải có sự tương tác tích cực của người dân. Do đó vai trò của Tổ công nghệ số cộng đồng càng quan trọng hơn, giúp đẩy nhanh quá trình hiện thực hóa chính quyền số, kinh tế số và xã hội số”, ông Nguyễn Hùng Hậu nhìn nhận.
Sự kết hợp giữa “quân sư số” AI tinh gọn quy trình nghiệm vụ và sự hỗ trợ của Tổ công nghệ số cộng đồng đã giúp các địa phường xây dựng được lòng tin của người dân vào nền hành hiện đại, hiệu quả và luôn sẵn sàng phục vụ. Ông Nguyễn Duy Trinh (ở Khu phố 3, phường Xuân Hòa) chia sẻ rằng, để tiếp cận được với chính quyền số hiện nay thì đòi hỏi mỗi người dân đều phải tự trang bị cho mình các kỹ năng, kiến thức tiếp cận với kỹ thuật số với trí tuệ nhân tạo. Ở khu phố của tôi, lực lượng Tổ công nghệ số cồng đồng xuống tận nơi để hướng dẫn và tập huấn cho người dân sử dụng các ứng dụng, nền tảng công nghệ và AI để tương tác với chính quyền, tiếp cận và thực hiện các dịch vụ công trực tuyến. Hoạt động này rất bổ ích, giúp lan tỏa tinh thần của Nghị quyết 57 của Đảng về chuyển đổi số”.
Bài cuối: Hướng đến chính quyền hiệu năng, hiệu quả