Những điểm nóng ít được chú ý trong xung đột toàn cầu

Trong khi dư luận quốc tế tập trung vào chiến sự tại Ukraine và xung đột Israel - Palestine, nhiều điểm nóng khác vẫn đang xảy ra bạo lực nghiêm trọng nhưng không nhận được sự quan tâm rộng rãi.

Các chuyên gia an ninh cảnh báo nguy cơ xung đột trên phạm vi toàn cầu đang gia tăng đáng kể. Chỉ số “Đồng hồ Ngày tận thế” - thước đo mang tính biểu tượng về mức độ rủi ro toàn cầu - hiện đã chạm mức cảnh báo cao nhất. Tình trạng này xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm căng thẳng quân sự leo thang giữa các cường quốc, nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân, tác động của biến đổi khí hậu, khủng hoảng y tế và những thách thức từ công nghệ hiện đại.

Báo cáo của tổ chức Acled cho thấy số lượng xung đột trên thế giới đã tăng gấp đôi trong vòng 5 năm qua. Riêng trong năm 2024, các vụ bạo lực chính trị gia tăng 25% so với năm trước, ảnh hưởng đến khoảng một phần tám dân số toàn cầu. Trong khi Ukraine và Gaza thu hút sự chú ý của truyền thông quốc tế, nhiều cuộc xung đột khác vẫn diễn ra với mức độ căng thẳng không kém nhưng chưa được quan tâm đầy đủ. Sudan, Cộng hòa Dân chủ Congo, Afghanistan, Myanmar, Haiti và Yemen là những điểm nóng đang phải đối mặt với xung đột vũ trang, vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, nạn đói và bất ổn chính trị kéo dài.

Tại Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC), xung đột giữa quân đội chính phủ và nhóm vũ trang M23 tiếp tục leo thang, đặc biệt tại khu vực biên giới với Rwanda. Liên hợp quốc cáo buộc Rwanda hỗ trợ nhóm vũ trang này bằng cách cung cấp vũ khí và triển khai lực lượng vào lãnh thổ DRC. Tuy nhiên, chính quyền Kigali đã bác bỏ các cáo buộc trên. Căng thẳng càng gia tăng khi EU vẫn duy trì các thỏa thuận khai thác khoáng sản chiến lược với Rwanda, trong khi nhiều nguồn tài nguyên từ DRC được cho là bị buôn lậu qua biên giới. Hàng nghìn người đã phải rời bỏ nhà cửa do xung đột, trong khi bạo lực tiếp diễn với mức độ ngày càng nghiêm trọng.

Tại Myanmar, chính quyền quân sự tiếp tục triển khai các chiến dịch trấn áp lực lượng đối lập. Liên hợp quốc cảnh báo rằng khoảng 20 triệu người tại Myanmar sẽ cần viện trợ nhân đạo trong năm 2025, trong khi nguồn hỗ trợ từ bên ngoài vẫn còn hạn chế. Cộng đồng quốc tế hiện chưa có biện pháp hiệu quả để giải quyết cuộc khủng hoảng tại quốc gia này, khiến tình hình tiếp tục diễn biến phức tạp.

Haiti đang đối mặt với tình trạng bất ổn khi các băng nhóm tội phạm kiểm soát nhiều khu vực rộng lớn, gây khó khăn cho chính quyền trong việc duy trì trật tự. Năm 2024, hơn 5.300 người đã thiệt mạng do bạo lực, trong khi gần một nửa dân số nước này đối diện với nguy cơ mất an ninh lương thực. Kế hoạch triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình do Kenya dẫn đầu vẫn gặp nhiều trở ngại, trong khi cộng đồng quốc tế chưa có giải pháp hiệu quả nhằm ổn định tình hình.

Tại Ethiopia, sau cuộc nội chiến tại Tigray, căng thẳng tiếp tục leo thang ở khu vực Amhara. Chính quyền của Thủ tướng Abiy Ahmed đang tiến hành các biện pháp kiểm soát đối với lực lượng đối lập, dẫn đến các cáo buộc vi phạm nhân quyền. Liên hợp quốc cảnh báo nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột ly khai mới trong năm 2025, có thể tác động nghiêm trọng đến tình hình an ninh tại khu vực Đông Phi.

Tại Iran, tình hình trong nước tiếp tục căng thẳng khi các cuộc biểu tình chống chính phủ diễn ra, kéo theo các biện pháp trấn áp mạnh từ chính quyền. Theo báo cáo của Liên hợp quốc, hơn 900 người đã bị hành quyết trong năm qua, trong đó có nhiều trường hợp liên quan đến các nhà hoạt động chính trị và xã hội. Đồng thời, căng thẳng giữa Iran và Israel vẫn tiếp diễn, làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc đối đầu quân sự trong khu vực.

Tại Syria, sau khi chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad bị sụp đổ vào cuối năm 2024, quốc gia này đang bước vào giai đoạn chuyển tiếp chính trị nhưng vẫn đối diện với nhiều thách thức. Dù chính quyền mới cam kết tổ chức bầu cử dân chủ trong thời gian tới, tuy nhiên, tình trạng xung đột giữa các phe phái vẫn diễn ra tại nhiều khu vực. Việc thiếu sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế có thể khiến Syria tiếp tục rơi vào tình trạng bất ổn kéo dài, ảnh hưởng đến tiến trình tái thiết đất nước.

Tại Sudan, giao tranh giữa quân đội chính phủ và lực lượng bán quân sự RSF vẫn chưa có dấu hiệu giảm nhiệt. Khu vực Darfur tiếp tục chứng kiến các vụ xung đột sắc tộc nghiêm trọng. Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) tuyên bố sẽ tiến hành điều tra các hành vi vi phạm nhân quyền và truy tố những cá nhân chịu trách nhiệm, tuy nhiên tình trạng bất ổn khiến quá trình này gặp nhiều thách thức.

Tại Yemen, cuộc nội chiến giữa lực lượng Houthi và chính phủ Yemen do Saudi Arabia hậu thuẫn vẫn tiếp diễn. Dù các cuộc tấn công của Houthi vào tàu thuyền phương Tây trên Biển Đỏ đã giảm đáng kể sau lệnh ngừng bắn tại Gaza, nhưng tình trạng nhân đạo tại Yemen vẫn đáng báo động. Liên hợp quốc kêu gọi một thỏa thuận ngừng bắn toàn diện nhằm tạo điều kiện cho quá trình tái thiết đất nước, nhưng những bất đồng giữa các bên vẫn khiến tiến trình hòa bình gặp khó khăn.

Tại Mexico, bạo lực giữa các băng đảng tiếp tục gia tăng trong bối cảnh chính quyền Mỹ siết chặt kiểm soát biên giới. Các chuyên gia cảnh báo rằng việc quân sự hóa khu vực này có thể làm gia tăng hoạt động của các tổ chức tội phạm, tác động tiêu cực đến an ninh khu vực.

Sự gia tăng liên tục của các điểm nóng xung đột trên thế giới đặt ra thách thức lớn đối với cộng đồng quốc tế. Trong khi một số cuộc chiến nhận được sự quan tâm rộng rãi, nhiều khu vực vẫn chìm trong bạo lực nhưng chưa có giải pháp can thiệp hiệu quả. Tình trạng này không chỉ tác động đến an ninh khu vực mà còn có nguy cơ làm gia tăng bất ổn toàn cầu trong những năm tới. Nếu không có các biện pháp kịp thời, thế giới có thể đối mặt với những hệ lụy nghiêm trọng trong dài hạn.