Động lực hợp tác mới giữa EU và Kazakhstan

EU luôn đi đầu trong ngành nông nghiệp và thực phẩm thế giới nhờ sự kết hợp giữa truyền thống phong phú của các quốc gia thành viên trong lĩnh vực này với nền công nghiệp nông nghiệp đột phá và đổi mới, biến lĩnh vực này thành một ngành công nghiệp "mẫu mực" trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, những biến động trong thị trường nông nghiệp toàn cầu và tình hình địa chính trị đang thay đổi đã cho thấy những điểm yếu của hệ thống lương thực trên. Những thay đổi này đòi hỏi những cách tiếp cận mới để thực hiện các chính sách nông nghiệp và sự tham gia của các đối tác mới.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Kazakhstan Yerbol Karashukeyev, với tiềm năng nông nghiệp tự nhiên, môi trường đầu tư lành mạnh và các biện pháp chưa từng có của chính phủ, Kazakhstan có thể trở thành đối tác đáng tin cậy của EU trong việc tăng cường an ninh lương thực khu vực và toàn cầu. Quy mô đất nông nghiệp và điều kiện thời tiết giúp nước này trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới.

Với tiềm năng đó, Chính phủ Kazakhstan đã đề ra mục tiêu ưu tiên phát triển của ngành nông nghiệp. Các nguyên tắc chính trong chính sách nông nghiệp của Kazakhstan được phản ánh trong Khái niệm Phát triển Nông nghiệp năm 2030 và Dự án Phát triển Nông nghiệp Quốc gia giai đoạn 2021–2025.

Ngoài ra, Chính phủ Kazakhstan liên tục theo dõi diễn biến của khu vực và tiếp tục điều chỉnh các chính sách kinh tế và nông nghiệp để đảm bảo rằng người dân nước này có thể mua các sản phẩm thực phẩm với giá hợp lý.

Các biện pháp hướng tới tăng sản xuất trong nước, nâng cao năng lực cạnh tranh và an ninh lương thực đã chứng tỏ hiệu quả trong việc giải quyết những vấn đề này.

Theo Chỉ số An ninh Lương thực Toàn cầu năm 2022, Kazakhstan xếp thứ 32 trong số 113 quốc gia, lần đầu tiên chiếm vị trí dẫn đầu trong khu vực (trong số các quốc gia thuộc Liên Xô cũ). Kazakhstan cũng đứng thứ 2 trong số 32 quốc gia không giáp biển có dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài cao.

Bất chấp những thách thức phát sinh từ sự biến động của thị trường nông sản toàn cầu, sản xuất lương thực của Kazakhstan vẫn tăng 3,9% vào năm 2022, đạt 6,5 tỷ USD. Tăng trưởng trong sản xuất đã giúp Kazakhstan thúc đẩy vốn đầu tư vào nông nghiệp tăng 6,7% (1,9 tỷ USD) và 15,7% (311 tỷ USD) vào sản xuất lương thực trong năm ngoái. Xu hướng này tiếp tục duy trì trong năm 2023: trong 4 tháng đầu năm, ngành nông nghiệp đã nhận được hơn 600 triệu USD vốn đầu tư, cao hơn 30,8% so với năm 2022.

Mục tiêu trung hạn của Kazakhstan là tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi trong nông nghiệp để thu hút hơn 900 dự án vào năm 2026 trị giá khoảng 6,2 tỷ USD. Để làm được điều đó, Kazakhstan đã đề ra chính sách thuế ưu đãi cho ngành nông nghiệp; hỗ trợ của chính phủ cho ngành nông nghiệp sẽ lên tới 1 tỷ USD trong năm nay.

Kazakhstan hiện xuất khẩu hơn 530 loại sản phẩm thực phẩm sang 67 quốc gia trên toàn thế giới. Trong số những người tiêu dùng chính của nước này có các thành viên của Liên minh Kinh tế Á-Âu, các quốc gia Trung Á, Afghanistan, Thổ Nhĩ Kỳ, Latvia, Italy, Bỉ, Iran và Trung Quốc. Với sản lượng 20 triệu tấn ngũ cốc hàng năm, Kazakhstan đáp ứng nhu cầu ngũ cốc của toàn bộ Trung Á và Afghanistan, đồng thời có tiềm năng tăng nguồn cung lúa mì cho châu Âu và Trung Quốc.

Tháng 3 vừa qua, Ủy ban châu Âu đã đánh giá tích cực các biện pháp kiểm soát thực phẩm ở Kazakhstan và cho phép xuất khẩu các sản phẩm thủy sản mới vào thị trường EU. Hiện nước này đang xin giấy chứng nhận xuất khẩu cho sản phẩm mật ong hữu cơ. Các cuộc đàm phán với các quốc gia thành viên EU cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ đến việc nhập khẩu thịt và các sản phẩm từ sữa của Kazakhstan. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, Kazakhstan đang ưu tiên cải thiện việc tuân thủ chất lượng của các sản phẩm nông nghiệp theo tiêu chuẩn EU.

Mặt khác, nhu cầu của Kazakhstan đối với hạt giống châu Âu chất lượng cao, công nghệ và đổi mới đang tăng lên. Sản xuất một số sản phẩm châu Âu hoặc đổi mới ở Kazakhstan là một lĩnh vực đầu tư đầy hứa hẹn cho ngành nông nghiệp châu Âu.