Phát huy giá trị múa sư tử dân tộc Tày, Nùng gắn với phát triển du lịch

Tham dự Hội thảo có các nhà quản lý, nghiên cứu, các nghệ nhân và những người đang trực tiếp thực hành, truyền dạy, gìn giữ di sản đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là loại hình Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2017. Đây là một hoạt động nhằm triển khai thực hiện Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản Múa sư tử dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021 – 2030”.

Phát biểu tại Hội thảo, Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Phúc Hà cho biết, múa sư tử dân tộc Tày, Nùng là một loại hình nghệ thuật tổng hợp chứa đựng nhiều thành tố: Âm nhạc, mỹ thuật, múa… có giá trị về lịch sử, văn hóa, xã hội và nhiều giá trị khác thể hiện một cách sinh động và hấp dẫn của đồng bào Tày, Nùng. Đồng thời, múa sư tử còn chứa đựng những giá trị nhân bản mang tính hướng thiện, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” gắn liền với những ý thức và đạo lý cơ bản: Ý thức về cội nguồn, về đồng loại, về tinh thần thượng võ, về đạo lý đối nhân xử thế giữa người với người, với thiên nhiên và con người với xã hội... Những giá trị này đã tạo nên bản sắc văn hóa được cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng bảo lưu, trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Với đặc trưng đó, ngày 8/5/2017, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cho 12 di sản, trong đó có di sản múa sư tử của dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn. Hiện Lạng Sơn đang xây dựng di sản múa sư tử dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn thành một sản phẩm du lịch mang thương hiệu đặc trưng của tỉnh đóng vai trò nòng cốt và xuyên suốt tạo nên sự hấp dẫn riêng có của nền văn hóa Xứ Lạng.

Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Phúc Hà nhấn mạnh, Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn (ngày 5/4/2021) đã ban hành quyết định số 741/QĐ – UBND về việc phê duyệt đề án “Bảo tồn, phát huy giá trị múa sư tử dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021 – 2030”. Đề án đề ra quan điểm, mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu bảo tồn, phát huy giá trị múa sư tử dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn thông qua 5 dự án gồm: Kiểm kê, nghiên cứu, sưu tầm, biên soạn, xuất bản các ấn phẩm về múa sư tử dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn; phụng dựng, bảo tồn một số điệu múa, trò diễn truyền thống trong múa sư tử dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn; truyền dạy gắn với xây dựng, hình thành và khôi phục đội múa sư tử dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn; tăng cường, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu múa sư tử dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn; xây dựng mô hình làng văn hóa truyền thống về bảo tồn và phát huy giá trị múa sư tử gắn liền với phát triển du lịch.

Giám đốc Trung tâm Văn hóa Thể thao và Truyền thông huyện Bình Gia Hoàng Minh Đông chia sẻ, được sự quan tâm của huyện và các cấp, năm 2022 huyện đã tổ chức được Liên hoan múa sư tử lần thứ Nhất với 16 đội tham gia trên tổng số 29 đội múa sư tử của toàn huyện. Để tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị múa sư tử dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn, Trung tâm Văn hóa Thể thao và Truyền thông huyện sẽ tham mưu cho UBND huyện những kế hoạch cụ thể, phối hợp với các cơ quan, ban ngành, đoàn thể và đặc biệt là Phòng Giáo dục của huyện và các trường học mở các lớp dạy múa sư tử.

Nghệ nhân ưu tú loại hình múa sư tử Lâm Văn Đầm, xã Quang Trung, huyện Bình Gia bộc bạch, từ lúc nhỏ nhìn những điệu múa sư tử do bố và các cụ trong làng thực hiện với hình thù độc đáo của con sư tử đã tạo cho ông sự hứng thú, ý thức muốn tìm hiểu, làm theo. 7 tuổi  ông đã bắt đầu theo bố và các chú, bác trong làng đi múa sư tử khắp trong và ngoài xã và được trực tiếp truyền dạy. Đến nay, với trên 50 năm thực hành múa sư tử, ông có thể thực hành nhuần nhuyễn được các trò múa sư tử gồm: Múa ở miếu, múa chúc mừng năm mới, múa tại lễ hội, múa sư tử đón bạn chào nhau, múa thần nông, múa chào khán giả, múa đẻ con, múa võ tay không, gậy, đinh ba… và đã thực hiện truyền dạy cho các đội múa sư tử các các thôn, xã.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học, các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa trong và ngoài tỉnh đã trao đổi, thảo luận, góp ý hướng tới mục tiêu làm rõ đặc trưng, bản sắc và đề xuất các giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị múa sư tử dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn gắn với phát triển kinh tế, xã hội, du lịch, dịch vụ địa phương một cách bền vững.

Trước đó, ngày 21/10, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức thành công Hội thi múa sư tử dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn năm 2022 với sự tham gia của 160 nghệ nhân thuộc 10 đội múa sư tử đến từ các huyện, thành phố được chọn từ gần 100 đội múa sư tử trên toàn tỉnh nhằm giao lưu, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau giữa các địa phương trên địa bàn tỉnh về cách thức, điệu múa, trò diễn... và các vấn đề liên quan đến múa sư tử dân tộc Tày, Nùng tỉnh Lạng Sơn.

Ban tổ chức đã trao 1 giải Đặc biệt, 2 giải Nhất, 3 giải nhì và 4 giải Ba cho các đội múa sư tử tham gia Hội thi.