Mỹ đề xuất chi hàng tỷ USD để tăng cường hệ thống phòng không, kho đạn và hệ thống vũ khí của Israel. Ảnh: timesofisrael.com
Trong nhiều tháng, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã yêu cầu gửi viện trợ nước ngoài thời chiến cho Israel khi nước này chiến đấu với Hamas ở Dải Gaza.
Dự luật đang được thảo luận. Thượng viện đã thông qua trong cuộc bỏ phiếu lưỡng đảng vào tuần trước, sẽ cho phép cung cấp khoảng 14 tỷ USD cho Israel như một phần của dự luật viện trợ nước ngoài trị giá 95 tỷ USD. Tổng thống Biden đang thúc đẩy Hạ viện do đảng Cộng hòa chiếm đa số thông qua dự luật.
Phần lớn kinh phí của dự luật sẽ hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga và một phần nhỏ hơn được dành để giúp Đài Loan (Trung Quốc). Một phần khác sẽ tài trợ viện trợ nhân đạo cho người Palestine ở Gaza.
Nhưng phần viện trợ của Israel rất đáng kể: Gấp hơn ba lần số tiền 3,8 tỷ USD mà Mỹ gửi cho Israel trong một năm bình thường. Và đó sẽ là một tín hiệu rõ ràng rằng Washington tiếp tục đứng đằng sau nỗ lực chiến tranh của Israel khi cuộc chiến tiếp tục sang tháng thứ năm, theo tờ The Times of Israel.
Không giống như Ukraine, quốc gia đã nêu rõ nhu cầu về nguồn tài trợ của Mỹ, các nhà lãnh đạo Israel chưa công khai kêu gọi viện trợ. Các chuyên gia quốc phòng nói rằng nếu Israel nhận được viện trợ, số tiền đó thậm chí có thể không được sử dụng trong cuộc chiến ở Gaza, vốn bắt đầu vào ngày 7/10 năm ngoái khi Hamas xâm nhập vào miền nam Israel.
Thay vào đó, phần lớn khoản tài trợ được nhắm vào việc bổ sung kho dự trữ vũ khí - cũng như giúp Israel chuẩn bị cho một cuộc chiến tiềm tàng trong tương lai chống Hezbollah. Đây là cách thức tài trợ dành cho Israel bị phá vỡ và có điều khác ẩn sau những con số.
Khoản tài trợ lớn nhất dành cho Israel, 5,2 tỷ USD, được dành cho các hệ thống đánh chặn tên lửa và các mối đe dọa trên không khác - cả tầm xa và tầm ngắn.
Một quan chức cấp cao của chính quyền Biden cho biết viện trợ được cơ cấu nhằm hướng tới các mặt trận khác - đảm bảo rằng Israel có đủ phương tiện để ngăn chặn hoặc chống lại bất kỳ sự leo thang nào ở biên giới của mình.
Quan chức này nói: “Điều đó là để Israel tự vệ trong một cuộc chiến trên nhiều mặt trận và để chắc chắn rằng nước này có thể ngăn chặn một cuộc chiến trên nhiều mặt trận”.
Trong khoản đầu tư trị giá 5,2 tỷ USD, 4 tỷ USD dành cho việc mua sắm các hệ thống chống tên lửa tầm ngắn và hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Sắt (Iron Dome) của Israel. Nó cũng tài trợ cho hệ thống David's Sling, hệ thống đánh chặn tên lửa tầm trung đến tầm xa. 1,2 tỷ USD dành cho hệ thống chống tên lửa “Iron Beam” vẫn đang được phát triển. Khi đi vào hoạt động, hệ thống đó sẽ sử dụng tia laser để bắn hạ các mối đe dọa trên không, từ máy bay không người lái đến đạn cối, tên lửa chống tăng và rocket.
Việc bắn tên lửa của Hamas phần lớn đã giảm bớt do Israel đã làm suy yếu lực lượng này, nhưng những hệ thống phòng thủ tên lửa đó sẽ đặc biệt quan trọng trong cuộc chiến với Hezbollah, vốn bắt đầu phóng tên lửa vào Israel từ ngày 8/10 năm ngoái, một ngày sau khi Hamas tấn công Israel, phát động cuộc chiến ở Gaza.
Các chiến binh và những người ủng hộ Hezbollah tham dự lễ tang của Ali al-Debs, một trong những chỉ huy của nhóm thiệt mạng bởi cuộc không kích của Israel hai ngày trước đó, tại thành phố Nabatieh phía nam Liban vào ngày 16/2/2024. Ảnh: AFP
Hezbollah cho biết các cuộc tấn công của họ là một nỗ lực nhằm khiến Israel bị phân tán và Iran được cho là đã kêu gọi Hezbollah không leo thang các cuộc tấn công của mình thành một cuộc chiến tranh tổng lực. Nhưng với hàng trăm người đã thiệt mạng trong các cuộc giao tranh – hầu hết là các tay súng Hezbollah, bóng ma của một cuộc xung đột rộng lớn hơn đang rình rập: Israel đã tiến hành các cuộc không kích ở Liban vào tuần trước sau khi vụ bắn tên lửa khiến một phụ nữ ở thị trấn Safed thiệt mạng.
Marshall Wittmann, phát ngôn viên của AIPAC, tổ chức vận động hành lang ủng hộ Israel và ủng hộ dự luật của Mỹ, cho biết: “Khi Israel đang chiến đấu để loại bỏ Hamas khỏi Gaza, thì Hezbollah, với kho vũ khí tên lửa nguy hiểm hơn nhiều, đang đe dọa ở phía Bắc. Điều bắt buộc là Israel phải ngay lập tức nhận được các nguồn lực cần thiết để chống lại những mối đe dọa này”.
Jonathan Schanzer, Phó Chủ tịch của Tổ chức Bảo vệ Dân chủ, cho biết Israel có thể giả định rằng 2/3 trong số 200.000 tên lửa mà Hezbollah sở hữu có thể tiếp cận các khu vực đông dân cư ở Israel trên khắp cả nước. Ông cho biết Israel cũng có thể phải đối mặt với hỏa lực tên lửa liên tục từ các quốc gia ở xa hơn, chẳng hạn như Yemen.
Khi xung đột tiếp diễn, chính quyền Biden ngày càng kêu gọi Israel bảo vệ mạng sống của thường dân Palestine và thực hiện các cuộc tấn công vào Gaza với độ chính xác cao hơn. Theo Bộ Y tế Gaza do Hamas điều hành, hơn 29.000 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc chiến. Israel đầu tuần này cho biết họ ước tính đã tiêu diệt 12.000 tay súng Hamas.
Vào tháng 12 vừa qua, Tổng thống Biden cho biết việc Israel ném bom Gaza là “bừa bãi”. Israel bác bỏ lời chỉ trích đó, nói rằng họ thực hiện các bước để bảo vệ dân thường khi pháo kích vào Gaza.
Để các cuộc tấn công của Israel có mục tiêu rõ ràng hơn, dự luật cũng dành hơn 800 triệu USD mua đạn dược cho Israel. Quan chức chính quyền Biden xác nhận số tiền đó sẽ dành cho vũ khí chính xác.
Vào năm 2021, Quốc hội Mỹ đã phân bổ 1 tỷ USD tài trợ khẩn cấp để giúp Israel bổ sung hệ thống Vòm Sắt sau cuộc xung đột kéo dài hai tuần vào tháng 5 năm đó. Lần này, họ sẽ dành 3,5 tỷ USD để Israel bổ sung các hệ thống và đạn dược mà nước này có thể đã tiêu hao trong những tháng đầu của cuộc chiến, cũng như để duy trì các hệ thống được sử dụng trong chiến tranh.
Israel đã sử dụng số tiền 3,8 tỷ USD hàng năm nhận được từ Mỹ để mua vũ khí thời chiến, chẳng hạn như Iron Dome. Israel sẽ sử dụng số tiền mới này để tiếp tục các ưu tiên đó, bao gồm cả việc hiện đại hóa máy bay F-15 và F-35.
Phần tiền còn lại của Israel, hơn 4 tỷ USD, dành cho ưu tiên của Mỹ: bổ sung vũ khí mà Mỹ dự trữ trong khu vực, bao gồm cả ở Israel, trên cơ sở dự phòng. Những kho vũ khí đó đã cạn kiệt vì Tổng thống Biden đã bật đèn xanh cho Israel tiếp cận kho dự trữ.