Hình ảnh vệ tinh từ Planet Labs PBC cho thấy các khu lều trại đang được xây dựng gần Khan Younis ở Dải Gaza vào ngày 21/4. Ảnh: Planet Labs PBC
Các bức ảnh vệ tinh do Planet Labs PBC chụp lại và được AP phân tích cho thấy khu lều trại bắt đầu được dựng lên hoàn chỉnh vào ngày 16/4, ngay phía tây thành phố Khan Younis. Các bức ảnh chụp hôm 22/4 cho thấy khu lều trại đã mọc lên nhiều hơn.
Tờ Haaretz của Israel không cung cấp thông tin chi tiết nhưng cho biết Ai Cập đang xây dựng khu lều trại này trước nguy cơ Tel Aviv triển khai chiến dịch tấn công Rafah.
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) nói với hãng thông tấn AP rằng họ không đứng sau hoạt động xây dựng khu lều trại này.
Tuy nhiên, quá trình xây dựng diễn ra trong bối cảnh Thủ tướng Benjamin Netanyahu đe dọa “sẽ giáng thêm những đòn đau đớn” vào Hamas do các cuộc đàm phán thả những con tin còn lại bị giam giữ ở Dải Gaza đã bị phá vỡ.
Nhà lãnh đạo Israel không nêu rõ sẽ hành động như thế nào. Song giới quan sát cho rằng điều đó có thể bao gồm cuộc tấn công kéo dài vào Rafah, nơi khoảng 1,4 triệu người ở Dải Gaza đang trú ẩn. Mỹ, đồng minh chính của Israel, đã nhiều cảnh báo bất kỳ hoạt động quân sự nào cũng cần bảo vệ dân thường.
Thủ tướng Netanyahu cho biết ông sẽ ra lệnh cho quân đội sơ tán dân thường khỏi Rafah để chuẩn bị cho cuộc tấn công, nhưng không nói rõ họ có thể đi đâu.
Theo Wall Street Journal hôm 22/4, IDF đã sẵn sàng sơ tán thường dân Palestine khỏi Rafah trước cuộc tấn công theo kế hoạch nhằm vào Hamas. Dẫn lời giới chức Israel và Ai Cập, nguồn tin mô tả kế hoạch của Israel bắt đầu bằng hoạt động sơ tán dân thường trong khoảng 2 đến 3 tuần đầu tiên của chiến dịch, với sự phối hợp của Mỹ, Ai Cập và các nước Arab khác.
Cụ thể, người dân sẽ chuyển đến thành phố Khan Younis gần đó, cùng các khu vực khác ở Gaza. Israel sẽ thiết lập những nơi trú ẩn với lều trại, thực phẩm và cơ sở y tế tại những khu vực này.
Hình ảnh vệ tinh từ Planet Labs PBC cho thấy lều trại và khu nhà ở tạm được xây dựng xung quanh khu vực trại tị nạn Tel al-Sultan ngày 20/4. Ảnh: Planet Labs PBC
Sau đó, giới chức cho biết IDF sẽ dần điều quân tới Rafah và nhắm mục tiêu vào các khu vực mà họ tin rằng các thủ lĩnh và thành viên Hamas đang ẩn náu.
Israel cho rằng Hamas đã triển khai 4 tiểu đoàn ở Rafah và đây là thành trì lớn cuối cùng của Hamas ở Dải Gaza sau khi IDF hoạt động ở phía bắc và trung tâm. Tel Aviv cũng tin rằng nhiều người trong số 133 con tin còn lại bị Hamas bắt giữ trong cuộc tấn công ngày 7/10/2023 đang bị giam giữ ở Rafah.
Giới chức Ai Cập cho biết giao tranh ở Rafah dự kiến sẽ kéo dài ít nhất 6 tuần, mặc dù vẫn chưa chắc chắn về thời gian diễn ra chiến dịch.
Một quan chức an ninh Israel giấu tên nói rằng IDF sẽ “có kế hoạch hoạt động rất chặt chẽ vì ở đó rất phức tạp”.
Thông tin trên được đưa ra sau khi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller bác bỏ quan điểm cho rằng Mỹ có thể hỗ trợ một cuộc tấn công lớn vào Rafah.
“Chúng tôi không nghĩ có biện pháp nào hiệu quả để sơ tán 1,4 triệu người Palestine. Không có cách nào để tiến hành chiến dịch ở Rafah mà không dẫn đến tổn hại nghiêm trọng cho dân thường và cản trở nghiêm trọng việc cung cấp hỗ trợ nhân đạo”, ông Miller lập luận.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã nhiều lần phản đối cuộc tấn công hàng loạt của IDF vào Rafah. Washington cho rằng cuộc tấn công quân sự quy mô lớn ở Rafah sẽ khiến người Palestine trú ẩn ở đó gặp nguy hiểm, tàn phá trung tâm nhân đạo chính nằm ở phía nam Gaza, tiếp tục cô lập Israel trên trường quốc tế mà không thực sự tăng cường an ninh cho quốc gia này.
Thay vào đó, một quan chức Mỹ nói với The Times of Israel rằng Washington đang thúc đẩy Tel Aviv theo đuổi các hoạt động có mục tiêu hơn chống các thủ lĩnh Hamas ở Rafah, đồng thời phối hợp với Cairo để bảo vệ biên giới Ai Cập - Gaza, tạo ra một bức tường ngầm để ngăn chặn hoạt động buôn lậu vũ khí và tiêu diệt các tay súng còn lại trong khu vực.
Cuối tuần trước, Ngoại trưởng Antony Blinken cho rằng Israel có thể đạt được các mục tiêu chiến tranh bằng biện pháp khác.
“Tổng thống Biden đã nói rất rõ ràng về điều này: Chúng tôi không thể hỗ trợ một chiến dịch quân sự lớn ở Rafah. Một động thái như vậy sẽ gây ra hậu quả khủng khiếp đối với bất kỳ thường dân nào còn ở lại thành phố”, ông nhấn mạnh.
Về phần mình, Israel lập luận rằng họ không thể đánh bại Hamas nếu không phát động cuộc tấn công lớn ở Rafah để tiêu diệt các tiểu đoàn còn lại của phong trào này ở đó. Israel nói rằng họ sẽ chỉ tiến hành cuộc tấn công sau khi sơ tán dân thường trong thành phố, đảm bảo người dân có thể tiếp tục nhận viện trợ nhân đạo khi sơ tán và phối hợp với Ai Cập, quốc gia giáp Rafah.
Tuy nhiên, giới quan sát nhận định bất kỳ cuộc tấn công quân sự lớn nào cũng là một “canh bạc chiến lược”, đặc biệt nếu số dân thường thiệt mạng cao sẽ làm xói mòn vị thế quốc tế của Israel và làm suy yếu mối quan hệ với Mỹ. Việc cố gắng giảm thiểu thương vong dân sự cũng có thể khiến chiến trường trở nên rủi ro hơn đối với quân đội Israel, dẫn đến tỷ lệ thương vong cao hơn.