Mỹ tỏ ra lo ngại về nguy cơ có thể xảy ra chiến tranh trực tiếp giữa NATO và Moskva nếu cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa của phương Tây để tấn công lãnh thổ Nga. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo mạng tin châu Âu Euractiv.com ngày 17/9, khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, vấn đề về khả năng Ukraine sử dụng các tên lửa tầm xa được cung cấp bởi phương Tây đang thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng quốc tế. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg mới đây đã nhấn mạnh rằng việc quyết định liệu Ukraine có thể sử dụng các tên lửa tầm xa để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga hay không là vấn đề mà từng quốc gia thành viên NATO sẽ tự quyết định, trong khi đồng minh như Mỹ và Anh lại có quan điểm trái chiều.
Cụ thể, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã cho biết vào ngày 16/9 rằng ông hoan nghênh việc thảo luận về khả năng Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa để tấn công vào lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, ông Stoltenberg cũng nhấn mạnh rằng quyết định cuối cùng sẽ thuộc về từng quốc gia đồng minh NATO. Thực tế, các quốc gia thành viên NATO như Anh và Mỹ đang có những quan điểm khác nhau về vấn đề này.
Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Mỹ Joe Biden gần đây đã có cuộc hội đàm tại Washington D.C để thảo luận về vấn đề này. Theo nguồn tin, ông Starmer ủng hộ việc cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa, trong khi Tổng thống Biden tỏ ra lo ngại về nguy cơ có thể xảy ra chiến tranh trực tiếp giữa NATO và Nga. Các quan chức Mỹ nghi ngờ rằng việc cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa sẽ không tạo ra sự khác biệt đáng kể trong cuộc chiến của Kiev với Moskva.
Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã liên tục yêu cầu các đối tác phương Tây cung cấp tên lửa tầm xa như ATACMS của Mỹ và Storm Shadow của Anh, với hy vọng có thể tăng cường khả năng tấn công vào các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga.
Phản ứng của Nga và dự báo kịch bản đáp trả
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo rằng nếu phương Tây cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa do phương Tây sản xuất để tấn công vào lãnh thổ Nga, điều đó sẽ được coi là hành động chiến tranh. Ông Putin cho rằng các quốc gia NATO, đặc biệt là Mỹ và các quốc gia châu Âu, sẽ ở trong tình trạng chiến tranh với Nga nếu điều này xảy ra. Ông nhấn mạnh rằng Nga sẽ phản ứng tương ứng với các mối đe dọa mà nước này phải đối mặt.
Các nhà phân tích cho rằng Moskva có thể thực hiện một số biện pháp đáp trả nếu Ukraine được phép sử dụng tên lửa tầm xa của phương Tây nhằm vào lãnh thổ Nga. Một số ý kiến cho rằng Nga có thể tấn công các tài sản quân sự của Anh gần Nga, hoặc trong trường hợp cực đoan, có thể tiến hành thử vũ khí hạt nhân để gửi thông điệp đến phương Tây. Ulrich Kuehn, chuyên gia về vũ khí tại Viện Nghiên cứu Hòa bình và Chính sách An ninh ở Hamburg, cho rằng việc Moskva tiến hành một cuộc thử hạt nhân có thể là một dấu hiệu của sự leo thang xung đột một cách nghiêm trọng.
Về phần mình, chuyên gia địa chính trị người Nga Sergei Markov, cựu cố vấn Điện Kremlin nhận định trên trang tin News.Az của Azerbaijan rằng, Moskva có thể xem hành động cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa như là một bước đi từ xung đột ủy nhiệm sang hành động tấn công vũ trang trực tiếp. Theo ông Markov, nếu tên lửa tầm xa cần sự dẫn đường chính xác từ các mạng lưới vệ tinh của NATO, điều này có thể làm gia tăng căng thẳng giữa Nga và các quốc gia NATO.
Ông Markov dự đoán Nga có thể đáp trả bằng cách đóng cửa đại sứ quán Anh tại Moskva và London, cũng như tấn công các tài sản quân sự của Anh gần Nga, chẳng hạn như thiết bị bay không người lái và máy bay chiến đấu. Điều này có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng ngoại giao nghiêm trọng và leo thang xung đột quân sự.
Trong khi đó, chuyên gia Igor Korotchenko từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Caspi cho rằng quyết định sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ nhằm vào các mục tiêu Nga đã được đưa ra và việc biện minh cho quyết định này sẽ được thực hiện thông qua tuyên truyền và thông tin truyền thông. Ông dự đoán rằng Nga có thể đáp trả bằng cách tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng và giao thông của Ukraine, dẫn đến sự hỗn loạn trong hậu phương của quân đội Ukraine.
Như vậy, khả năng Ukraine sử dụng vũ khí tấn công tầm xa của phương Tây và phản ứng của Nga đang tạo ra một tình hình đầy căng thẳng và phức tạp. Việc quyết định cho phép Ukraine tấn công vào lãnh thổ Nga bằng tên lửa tầm xa của phương Tây đang gây chia rẽ trong nội bộ các quốc gia NATO và tạo ra lo ngại về nguy cơ leo thang xung đột. Phản ứng của Nga, bao gồm khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân và các biện pháp đáp trả quân sự khác, sẽ khiến tình hình trở nên căng thẳng hơn.