Từ vài chục đôi chim đến mô hình hàng nghìn cặp:
Về thôn Ao Keo những ngày cuối năm, không khí lao động tất bật trong trang trại nuôi bồ câu của gia đình anh Ninh Văn Thông (sinh năm 1971) phần nào phản ánh sự đổi thay của vùng nông thôn Kiên Lao sau sáp nhập. Bên trong dãy chuồng được cải tạo từ nhà cũ, hàng nghìn cặp chim bồ câu đang được nuôi tại đây, đánh dấu một mô hình phát triển kinh tế hộ gia đình giàu tiềm năng.
Ít ai biết, cơ nghiệp hiện tại bắt đầu từ 40 đôi chim giống anh Thông mua vào năm 2017, với số tiền 7 triệu đồng. Trước đó, gia đình chăn nuôi nhỏ lẻ thiếu ổn định, thu nhập bấp bênh. Anh kể: “Tôi xin lại những chuồng cũ của bà con để thử nuôi xem sao. Vừa làm vừa học trên mạng cùng sự hỗ trợ, chia sẻ từ các hội viên, hội nông dân xã Kiên Lao về mô hình nuôi chim bồ câu Pháp. Thấy giống này dễ nuôi, ít bệnh, tôi mạnh dạn mở rộng dần.”
Chim bồ câu lai Pháp ít bị bệnh và năng suất hơn.
Sau gần 8 năm kiên trì, quy mô của anh đã tăng lên 1.100 đôi, trong đó 900 đôi sinh sản ổn định và 200 đôi hậu bị. Chim được cho ăn theo công thức 25% ngô, 25% lúa mạch và 50% cám, tỷ lệ được anh nghiên cứu nhằm phù hợp đặc tính sinh trưởng của giống bồ câu lai Pháp, loại nổi tiếng vì sức đề kháng tốt và chất lượng thịt thương phẩm cao.
Theo anh Thông, chim non sau 25 ngày đạt trọng lượng khoảng 0,5–0,55 kg/con, bán ra thị trường với giá bình quân từ 60 đến 70.000 đồng/con. Nhờ chủ động con giống và kỹ thuật, mỗi năm gia đình anh thu lãi khoảng 300 triệu đồng, trở thành một trong những hộ điển hình làm kinh tế giỏi của xã.
Bí quyết thành công, theo anh Thông, nằm ở việc áp dụng linh hoạt giữa ấp tự nhiên và ấp máy. Nếu để chim mái nuôi con, phải 30 ngày mới đẻ lại, còn khi đưa trứng vào máy ấp, chim mái sẽ tiếp tục đẻ sau 10 ngày, nâng sản lượng lên khoảng 8 quả/tháng.
Anh tính toán: “Tôi để khoảng 200 đôi chuyên đẻ trứng, còn 700 đôi tập trung nuôi con. Như vậy đảm bảo sản lượng ổn định và có lãi quanh năm.”
Mô hình không chỉ giúp gia đình anh thoát nghèo mà còn tạo việc làm cho người thân, tận dụng được phân chim làm nguồn phân bón tự nhiên cho các hộ trồng trọt địa phương.
Tổ hợp tác hình thành, hướng đi bền vững cho phát triển kinh tế và giảm nghèo ở Kiên Lao
Từ hiệu quả ban đầu, mô hình nuôi bồ câu đã lan tỏa ra nhiều thôn trong xã Kiên Lao. Tại thôn Khuôn Thần, một tổ hợp tác nuôi bồ câu lai Pháp với 6 thành viên và tổng đàn 6.700 con được thành lập, mang lại thu nhập ổn định cho các hộ. Nhiều hộ như anh Hoàng Văn Dung, Vi Văn Bến hay Lâm Văn Duy duy trì đàn từ 1.300 đến 2.100 con, từng bước xây dựng chuỗi cung ứng với cơ sở thu mua và hệ thống nhà hàng trong khu vực.
Mô hình nuôi chim bồ câu Pháp tại gia đình anh anh Ninh Văn Thông, thôn Ao Keo, xã Kiên Lao.
Chủ tịch Hội Nông dân xã Kiên Lao Lâm Văn Minh, cho biết: mô hình nuôi bồ câu là một trong những hướng ưu tiên phát triển của xã giai đoạn 2025–2030. Theo ông: “Nuôi chim bồ câu lai Pháp phù hợp với điều kiện tự nhiên, khí hậu của Kiên Lao và vốn đầu tư không quá lớn. Đây là mô hình giúp hộ nghèo, cận nghèo có cơ hội vươn lên vì ít rủi ro, tiêu thụ tốt và có thể tổ chức liên kết theo tổ hợp tác để nâng cao giá trị. Hội Nông dân sẽ tiếp tục hỗ trợ vốn, tập huấn kỹ thuật, kết nối tiêu thụ để mô hình phát triển bền vững.”
Trên thực tế, Hội Nông dân xã đã phối hợp triển khai nhiều lớp tập huấn chuyển giao khoa học, kỹ thuật, hướng dẫn chăn nuôi an toàn sinh học, xử lý môi trường, ứng dụng nền tảng số vào quảng bá sản phẩm. Bên cạnh đó, các hộ được hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn vay của Ngân hàng Chính sách xã hội và Quỹ Hỗ trợ nông dân, giúp mở rộng sản xuất.
Sự phát triển của mô hình góp phần thiết thực vào phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi”, vốn ngày càng lan tỏa sâu rộng tại Kiên Lao. Theo báo cáo của Hội Nông dân xã, năm 2025 toàn xã có trên 1.000 hộ đạt danh hiệu sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp; tỉ lệ hộ nghèo giảm xuống còn hơn 2,2%; thu nhập bình quân nông thôn đạt khoảng 55 triệu đồng/người/năm. Trong thành tích chung đó, chăn nuôi bồ câu được xem là một trong những mô hình tạo sinh kế hiệu quả.
Không chỉ phát triển kinh tế, mô hình nuôi chim bồ câu còn góp phần giải quyết việc làm tại chỗ, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp, giảm chi phí đầu tư và hạn chế dịch bệnh so với các vật nuôi khác. Với đặc điểm chuồng trại nhỏ gọn, mùi ít và dễ quản lý, mô hình đặc biệt phù hợp với các hộ không có nhiều đất sản xuất.
Nhiều hộ nghèo khi được hỗ trợ con giống ban đầu đã có điều kiện xây dựng đàn, tạo nguồn thu ổn định. Một số hộ cận nghèo nhờ tham gia tổ hợp tác đã cải thiện thu nhập, đủ điều kiện thoát nghèo bền vững. Đây chính là minh chứng rõ nét cho cách làm mới của Kiên Lao: giảm nghèo dựa trên phát huy nội lực, trao sinh kế thay cho hỗ trợ đơn thuần.
Hướng tới sản phẩm đặc trưng và phát triển theo chuỗi:
Trong định hướng phát triển kinh tế nông thôn, Kiên Lao đặt mục tiêu hình thành các mô hình sản xuất quy mô, từng bước xây dựng thương hiệu sản phẩm đặc trưng. Với ưu thế về chất lượng thịt và nguồn cung ổn định, chim bồ câu thương phẩm được Hội Nông dân đề xuất đưa vào nhóm sản phẩm tiềm năng để xây dựng OCOP trong giai đoạn 2025–2030.
Gia đình anh anh Ninh Văn Thông, thôn Ao Keo, xã Kiên Lao, đầu tư máy ấp trứng, tiến tới mở rộng quy mô.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, xã đang khuyến khích các tổ hợp tác hoàn thiện quy trình sản xuất, truy xuất nguồn gốc, thống nhất tiêu chuẩn kỹ thuật và bao bì. Đồng thời, việc ứng dụng thương mại điện tử, một xu hướng được Hội Nông dân chú trọng, sẽ giúp mở rộng thị trường và giảm phụ thuộc vào thương lái.
Chủ tịch Hội Nông dân xã Kiên Lao, Lâm Văn Minh khẳng định thêm: “Chúng tôi hướng tới việc không chỉ nuôi bồ câu để bán thương phẩm mà còn phát triển nguồn giống, chế biến sâu và mở rộng thị trường bằng kênh trực tuyến. Đây sẽ là hướng nâng cao giá trị gia tăng, giúp nông dân chủ động hơn và giảm rủi ro khi thị trường biến động".
Mô hình nuôi chim bồ câu lai Pháp tại Kiên Lao đã chứng minh sự phù hợp trong bối cảnh nông thôn đổi mới, nhu cầu chuyển đổi sinh kế ngày càng cấp thiết. Từ những hộ nông dân mạnh dạn như anh Ninh Văn Thông đến tổ hợp tác quy mô lớn hơn, tất cả đang góp phần tạo nên một hướng phát triển kinh tế hiệu quả, nhân rộng được, dễ tiếp cận với hộ nghèo và cận nghèo.
Với sự đồng hành của Hội Nông dân, chính quyền cơ sở và tinh thần vượt khó của người dân, mô hình chăn nuôi này hứa hẹn tiếp tục phát triển mạnh, đóng góp vào mục tiêu tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới nâng cao của xã Kiên Lao trong những năm tới.