Đề án này đặc biệt chú trọng đến việc đề xuất hàng loạt chính sách và giải pháp nhằm hỗ trợ phụ nữ mang thai, sinh con, góp phần nâng cao chất lượng dân số và giải quyết tình trạng mức sinh thấp của Thành phố.
Mục tiêu của đề án nhằm đảm bảo mọi người dân trên địa bàn TP Hồ Chí Minh được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện, liên tục và chất lượng, sống trong môi trường an toàn, phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần. Đồng thời, góp phần nâng cao sức khỏe các nhóm đối tượng cụ thể (phụ nữ mang thai, bào thai, trẻ sơ sinh, trẻ em, người lao động, người cao tuổi) và làm tăng tổng tỷ suất sinh, cải thiện chất lượng cuộc sống cộng đồng.
TP Hồ Chí Minh nằm trong 21 tỉnh, thành có tổng suất sinh thấp nhất cả nước.
Theo UBND TP Hồ Chí Minh, tổng tỷ suất sinh của thành phố liên tục giảm trong hơn 2 thập kỷ qua. Trong năm 2024, tổng tỷ suất sinh tại thành phố chỉ đạt 1,39 con/phụ nữ, thấp hơn nhiều so với mức trung bình của cả nước (1,91 con/phụ nữ). Mức sinh thấp dẫn đến sự thay đổi nhanh chóng về cơ cấu dân số và tốc độ già hóa dân số diễn ra rất nhanh. Điều này tạo ra áp lực ngày càng tăng đối với hệ thống an sinh xã hội, tác động trực tiếp đến tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên, làm suy giảm nguồn nhân lực, đặc biệt là lao động trẻ, ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
Trên cơ sở đó, TP Hồ Chí Minh cần đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về dân số để có những giải pháp giải quyết tình trạng mức sinh thấp. Theo nội dung đề án vừa được phê duyệt, TP Hồ Chí Minh sẽ triển khai nhiều chính sách hỗ trợ tài chính, y tế và xã hội nhằm khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con.
Cụ thể, hỗ trợ chi phí cho phụ nữ mang thai khi tham gia chương trình sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh và hỗ trợ toàn bộ kinh phí đồng chi trả (sau khi đã trừ chi phí được bảo hiểm y tế thanh toán) khi khám thai định kỳ và sinh con; tiêm vaccine phòng bệnh truyền nhiễm cho phụ nữ trước khi mang thai; đảm bảo tất cả phụ nữ mang thai được khám thai ít nhất 4 lần/thai kỳ theo quy định và được tầm soát các bệnh truyền nhiễm lây truyền từ mẹ sang con, phát hiện kịp thời thai kỳ nguy cơ cao, dị tật bẩm sinh; có cơ chế chính sách hỗ trợ điều trị vô sinh cho người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ khó khăn.
Bên cạnh đó, thí điểm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình, hỗ trợ bà mẹ trong quá trình mang thai và nuôi con bằng hình thức trực tuyến qua mạng xã hội; các cặp nam nữ trước khi kết hôn sẽ được khuyến khích tham gia tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân. Thành phố sẽ chú trọng quy hoạch, xây dựng các điểm trông giữ trẻ, nhà mẫu giáo phù hợp với điều kiện của bà mẹ, đặc biệt tại các khu chế xuất, khu công nghiệp, khu đô thị.