Qua đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất các phương án sửa đổi, bổ sung các văn bản liên quan, đồng thời tiến hành kiểm tra, đánh giá thực tế công tác quản lý chất thải rắn tại các địa phương, nhằm đưa ra một bức tranh tổng thể về thực trạng công tác quản lý trên phạm vi cả nước, phục vụ việc xây dựng và trình Chính phủ xem xét, phê duyệt Đề án tổng thể về quản lý chất thải rắn.
Để khắc phục các bất cập trong lĩnh vực quản lý nhà nước về chất thải rắn, các cơ quan chức năng của Bộ như Tổng cục Môi trường, Vụ Pháp chế, Vụ Khoa học và Công nghệ, Vụ Kế hoạch - Tài chính đang khẩn trương xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý chất thải rắn, ban hành hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật môi trường.
Bộ tiến hành xây dựng, chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, chương trình, đề án, kế hoạch về quản lý; tổ chức định kỳ đánh giá hiện trạng và dự báo tình hình; chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện quản lý, đặc biệt là thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về quản lý chất thải rắn, giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm pháp luật trong quản lý, cũng như thẩm định, đánh giá công nghệ trong lĩnh vực quản lý, phân cấp cho các địa phương trong quản lý chất thải rắn…
Ngoài việc tổ chức tổng hợp, rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến công tác quản lý chất thải rắn; phân tích hiện trạng và đề xuất sửa đổi, bổ sung nhằm thực hiện phương án thống nhất quản lý nhà nước về chất thải rắn, Bộ Tài nguyên và Môi trường yêu cầu các địa phương trên toàn quốc báo cáo về công tác quản lý chất thải rắn trên địa bàn để bước đầu nắm bắt thông tin tổng quát; tổ chức làm việc với các địa phương về công tác quản lý nhà nước về chất thải rắn; rà soát, đánh giá hiện trạng các cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại các địa phương.
Trước khi tổ chức Hội nghị toàn quốc về các chủ trương, giải pháp cấp bách về chất thải rắn, Tổng cục Môi trường phối hợp với các đơn vị trong Bộ mở các cuộc hội thảo về mô hình quản lý, công nghệ xử lý… có lãnh đạo Bộ chủ trì và mời các tổ chức, địa phương tham gia, đóng góp kinh nghiệm để đưa ra những ý kiến, sáng kiến, mô hình thuận lợi, phù hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị toàn quốc về các chủ trương, giải pháp cấp bách về chất thải rắn.
Theo đó, Tổng cục Môi trường tổ chức các đoàn công tác làm việc với các địa phương để kiểm tra rà soát, đánh giá công tác quản lý nhà nước của các địa phương; tiến hành các cuộc kiểm tra đột xuất các cơ sở xử lý chất thải rắn trên toàn quốc, ở cả khu đô thị và nông thôn. Nếu đơn vị nào vi phạm thì quyết định thanh tra toàn diện, trường hợp sai phạm nặng nề, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng sẽ đề nghị đóng cửa.