Chuyên gia Việt Nam kiểm tra đồng ruộng tại Cuba. Ảnh: Mai Phương - PV TTXVN tại Cuba
Các cây lúa nhanh chóng biến mất vào bên trong thân máy, nơi hạt thóc được tách khỏi vỏ trấu còn rơm thả trở lại ruộng. Một vài công nhân đứng ở rìa ruộng chăm chú quan sát toàn bộ quá trình.
Sau vài vòng chạy, máy gặt đập chuyển hướng sang một bên và đưa lúa đã thu hoạch vào thùng của chiếc xe tải đang chờ, rồi quay trở lại cánh đồng.
Mùa thu hoạch đang diễn ra trên các cánh đồng tại Los Palacios, một huyện nhỏ yên bình ở phía Đông Nam tỉnh Pinar del Rio, Cuba.
Những kho chứa và nhà máy xay lúa cũ kỹ hiện lên lấp lánh dưới ánh nắng gắt. Khung cảnh tưởng chừng nên thơ ấy lại có thể là yếu tố sống còn đối với an ninh lương thực của Cuba.
Theo DW (Đức), năm 2024, Chính phủ Cuba đã thực hiện bước đi chưa từng có khi “bật đèn xanh” cho một công ty nước ngoài quyền canh tác đất nông nghiệp trên lãnh thổ. Đó là doanh nghiệp tư nhân Agri VMA của Việt Nam. Agri VMA thuê 1.000 ha đất tại huyện Los Palacios để trồng lúa trong vòng 3 năm. Agri VMA cũng trực tiếp tuyển dụng 40 công nhân Cuba cho dự án này.
Vụ thu hoạch đầu tiên vào năm 2025 đã đạt năng suất lên tới 7,2 tấn/ha, cao hơn nhiều so với mức trung bình 1,6 tấn/ha của địa phương. Kỹ sư nông nghiệp Việt Nam Tran Trong Pai, một trong 6 chuyên gia tham gia dự án, chia sẻ với DW: “Chúng tôi muốn đạt sản lượng cao hơn nữa tại Cuba, nhưng đây là lần đầu tiên chúng tôi trồng trọt ở đây. Chúng tôi vẫn đang tìm hiểu về loại đất và lượng phân bón cần sử dụng”.
Chuyên gia Việt Nam bàn giao phân bón cho phía Cuba. Ảnh: Mai Phương - P/v TTXVN tại Cuba
Sau nhiều năm chịu lệnh cấm vận khắt khe, nông nghiệp Cuba phải đối mặt với nhiều khó khăn. Phân bón, thuốc trừ sâu, nhiên liệu và phụ tùng thay thế đều khan hiếm và phần lớn thiết bị đã lỗi thời hoặc hỏng hóc. Không những vậy, các yếu tố môi trường như đất nhiễm mặn, hạn hán và bão còn tác động làm giảm sản lượng thu hoạch.
Gạo là một trong những lương thực chính của Cuba. Năm ngoái, nước này sản xuất khoảng 80.000 tấn gạo - chỉ đáp ứng hơn 11% nhu cầu trong nước. Trong khi đó, theo tờ Granma, 6 năm trước, sản lượng gạo cao hơn gấp ba lần. Để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước, Cuba đã phải tăng cường nhập khẩu.
Theo Granma, Cuba đã chi hơn 300 triệu USD vào năm ngoái để nhập khẩu gạo, một gánh nặng khổng lồ cho ngân sách nhà nước. Do lệnh cấm vận của Mỹ, việc tìm kiếm các công ty vận chuyển sẵn sàng giao gạo đến các cảng của Cuba thường rất khó khăn vì họ có nguy cơ bị trừng phạt.
Do đó, dự án tại huyện Los Palacios không chỉ giúp Cuba giảm nhập khẩu gạo mà còn tạo ra chuỗi giá trị tại chỗ. Toàn bộ lúa thu hoạch sẽ được bán cho Chính phủ Cuba. Điều này góp phần giúp Cuba giảm phụ thuộc vào nhập khẩu gạo quốc tế.
Dự án hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam Agri VMA và Cuba tại Los Palacios không chỉ dừng lại ở việc thuê đất trồng lúa, mà còn hướng tới mục tiêu dài hạn là chuyển giao công nghệ toàn diện cho Cuba.