Thủ tướng Australia Scott Morrison (giữa) dự Hội nghị cấp cao ASEAN - Australia lần thứ nhất theo hình thức trực tuyến, ngày 27/10/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Sydney, nhân dịp sự kiện lịch sử này, Thủ tướng Australia Scott Morrison công bố khoản đầu tư 154 triệu AUD (hơn 100 triệu USD) nhằm thúc đẩy hợp tác với ASEAN, đồng thời tái khẳng định Australia ủng hộ một khu vực hòa bình, ổn định, kiên cường và thịnh vượng, với ASEAN là trung tâm.
Thủ tướng Scott Morrison cho biết việc thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện nhấn mạnh cam kết của Australia đối với vai trò trung tâm của ASEAN trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và định vị mối quan hệ đối tác giữa hai bên trong tương lai. Ông tái khẳng định một ASEAN mạnh mẽ, đoàn kết và kiên cường là yếu tố quan trọng đối với thành công của khu vực và hỗ trợ an ninh và thịnh vượng của Australia.
Theo Thủ tướng Morrison, quỹ đầu tư cho hợp tác với ASEAN sẽ thông qua 3 chương trình: Sáng kiến mới cho tương lai ASEAN, với kinh phí 124 triệu AUD (87 triệu USD) để hỗ trợ các dự án giải quyết các thách thức phức tạp và hỗ trợ thực hiện Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; 100 suất học bổng cho các quan chức lãnh đạo ASEAN sang Australia học tập trong các lĩnh vực hợp tác ưu tiên như hàng hải, kết nối, kinh tế và phát triển bền vững; và Sáng kiến về Kỹ năng chuyển đổi số và tương lai để hỗ trợ ASEAN phục hồi kinh tế trong dài hạn thông qua 350 học bổng giáo dục và đào tạo nghề, quan hệ đối tác hỗ trợ kỹ thuật giữa các cơ sở đào tạo của Australia và ASEAN, và đối thoại chính sách kỹ năng mới.
Những khoản đầu tư trên cho thấy sự gia tăng cao nhất chưa từng có trong chương trình hợp tác phát triển của Australia với ASEAN. Trước đó, Australia đã công bố các gói hỗ trợ trị giá 500 triệu AUD (350 triệu USD) cho bốn lĩnh vực chính của Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, và cho các quan hệ đối tác phát triển song phương với các quốc gia thành viên ASEAN.
Quan hệ Đối tác mới được xây dựng dựa trên các bước được Ngoại trưởng Australia Payne công bố vào ngày 7/8 vừa qua nhằm tăng cường quan hệ đối tác Australia-ASEAN, bao gồm một gói các sáng kiến mới trong chương trình Đối tác Phục hồi nhằm giải quyết các thách thức về an ninh y tế, kinh tế và ổn định trong khu vực, bao gồm cả đại dịch COVID-19.
Trong thông cáo báo chí, Thủ tướng Australia cũng nhấn mạnh cam kết cung cấp cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương ít nhất 60 triệu liều vaccine ngừa COVID-19 vào cuối năm 2022. Từ cuối năm 2021 đến giữa năm 2022, Australia sẽ chia sẻ ít nhất 10 triệu liều vaccine sản xuất trong nước với các nước ASEAN, bên cạnh gần 4 triệu liều đã được phấn phối và hơn 20 triệu liều mà Australia mua để tặng cho các đối tác Đông Nam Á thông qua Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), trong đó có khoản kinh phí 100 triệu AUD (70 triệu USD) trong khuôn khổ Đối tác vaccine của Nhóm Bộ tứ (bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia).
Ông Morrison thông báo nhờ tỷ lệ tiêm chủng ở Australia tiếp tục tăng cao, chính phủ sẽ mở cửa trở lại với thế giới trong những ngày tới và đang nỗ lực làm việc với các quốc gia Đông Nam Á để thiết lập các thỏa thuận đi lại an toàn với dịch COVID-19 giữa Australia với các nước này.
Trước đó, vào đầu tuần này, Thủ tướng Australia cũng đã có bài phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Đầu tư và Kinh doanh ASEAN. Với tư cách là một khối, ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ hai của Australia. Ông Morrison khẳng định tăng cường mối quan hệ thương mại với ASEAN sẽ là trọng tâm trong quá trình phục hồi chung của hai bên, bao gồm thông qua mạng lưới các hiệp định thương mại ngày càng tăng như Khu vực thương mại tự do ASEAN-Australia New Zealand và Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).
Australia hiện đã có quan hệ đối tác chiến lược song phương với một số quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore, Philippines và Việt Nam.