Hiểm họa IS biến hình - Kỳ 1: 'Đứa con lai' khủng bố

Mùa hè năm nay, các chiến binh của nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đã càn qua dải sa mạc vắt ngang đường biên giới Iraq – Syria. Mang theo các tay súng bắn tỉa thành thạo và ít nhất là một xe tăng, chúng lái những chiếc xe tải được trang bị thêm súng máy hạng nặng đánh chiếm thị trấn Rabia của Syria.


Các chiến binh người Kurd từ Đơn vị Bảo vệ của Nhân dân (YGP), đã nhanh chóng đổ về thị trấn lân cận Al Yarubiyan ở Iraq trong một nỗ lực tuyệt vọng nhằm kiềm chế lợi thế quân sự của IS. Câu chuyện sau đó là hai tháng bế tắc khi cả hai phía dùng súng máy, súng cối và lính bắn tỉa tấn công nhau.

Cuối tháng 9, Mỹ dẫn đầu các cuộc không kích tấn công IS ở Rabia. Và lực lượng YGP của người Kurd đã tính toán thời điểm tấn công một cách hoàn hảo. Bị dồn nén cả từ trên không lẫn trên bộ, IS loạng choạng và bị đẩy lùi. Rabia được người Kurd giải phóng.

Trận đánh tại Rabia là một bài học quan trọng trong cuộc chiến chống IS đang mở rộng nhanh chóng ở Iraq và Syria. Chừng nào các tay súng IS còn chiến đấu theo cách của một quân đội truyền thống, với bộ binh, vũ khí, phương tiện hạng nặng và cố thủ các vị trí chiếm đóng thì chừng đó Mỹ và đồng minh còn có thể tấn công và tiêu diệt IS.

Nhưng một chiến thắng như vậy còn phụ thuộc vào các hành động của IS. Bởi có những bằng chứng cho thấy nhóm khủng bố này đang bắt đầu thay đổi chiến thuật, việc khiến thế giới phải quan ngại sâu sắc.

Xét về cơ bản, quân đội Mỹ vẫn là lực lượng quân đội tinh nhuệ nhất hành tinh. Số lượng máy bay, trực thăng, tàu và phương tiện cơ giới mà quân đội Mỹ sở hữu nhiều hơn và tối tân hơn bất kì quân đội nào khác. Ngoài ra, quân đội Mỹ cũng được đào tạo bài bản hơn và có nhiều kinh nghiệm hơn trong việc sử dụng các loại vũ khí công nghệ cao này.

Khi kết hợp với các chiến binh người Kurd và lực lượng trên mặt đất của Iraq, các tàu chiến và máy bay Mỹ tại Trung Đông tạo ra một lực lượng tác chiến siêu khủng so với IS. Do đó, chừng nào IS vẫn khăng khăng chiến đấu chống liên quân do Mỹ chỉ huy theo cách của Washington, chừng đó chúng sẽ còn thất bại. Dù chiến thắng của liên quân có thể sẽ cần thời gian và có tổn thất, nhưng đó là một chiến thắng “không thể tránh khỏi”.

Tuy nhiên, điều có thể làm chột dạ Mỹ và đồng minh, là việc cuộc chiến sẽ đi về đâu nếu IS từ bỏ các phương pháp chiến tranh truyền thống. Chúng có thể học hỏi từ các cuộc nổi loạn và các nhóm khủng bố trong lịch sử hiện đại, từ giã vũ khí hạng nặng và chiến thuật bộ binh, quay lại với việc trà trộn vào thường dân, thực hiện các cuộc tấn công ở những thời điểm và những địa điểm mà kẻ địch ít ngờ đến nhất.

Sự thật là đã có bằng chứng cho thấy IS đang chuyển đổi cách thức hoạt động, đẩy nhanh việc chuyển đổi từ một lực lượng chiến đấu thông thường thành một lực lượng bất quy tắc. Hay nói cách khác, IS, một sản phẩm con lai giữa nhóm khủng bố và nhóm nổi dậy hình thành tại Iraq sau cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ tại đây năm 2003, thực hiện một cuộc “tiến hóa lùi”.

Sự lớn mạnh của "địa ngục"

IS đã hợp nhất thành một khối ở tây Iraq quanh thời điểm Mỹ tiến hành rút quân khỏi quốc gia Trung Đông này sau tám năm chiến tranh và chiếm đóng. Nhóm chiến binh thu hút được nhiều nhân lực, từ các tay súng cho đến lãnh đạo và tập trung được các chiến thuật và triết lý từ nhóm khủng bố "vang bóng một thời" Al Qaeda ở Iraq, đã khởi đầu một chuỗi đánh bom và giết chóc trên khắp lãnh thổ nước này.


Khi cuộc nội chiến bùng nổ tại Syria năm 2011, IS cũng mở rộng lực lượng tại đây, chiến đấu cùng các phần tử nổi dậy ở Syria chống lại chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Những tay súng máu lạnh được các nhà tài trợ người Saudi và Qatar tài trợ và chúng tuyển mộ thêm chiến binh mới từ khắp nơi trên thế giới.

IS sớm đạt được thắng lợi trên mặt đất trước chính quyền Syria, thu giữ nhiều xe tăng, pháo và thậm chí là các máy bay chiến đấu. IS bổ sung thêm cho kho vũ khí của chúng từ thị trường chợ đen, trong đó có các tên lửa chống máy bay của Trung Quốc do Sudan cung cấp.

Đầu năm 2014, IS tập trung lực lượng trở lại tây Iraq, đánh chiếm thành phố Fallujah từ tay quân đội chính phủ. Đến tháng 6, các tay súng này chiếm Mosul, thành phố lớn nhất ở bắc Iraq. Lực lượng quân đội thoái chí và được lãnh đạo kém của Iraq tháo chạy, để lại cho IS những món chiến lợi phẩm trị giá hàng triệu USD như xe tải, xe tăng, pháo...

Đến mùa hè 2014, IS là một quân đội trên mọi phương diện, ngoại từ cái tên của nó. IS tập luyện các chiến thuật quân đội truyền thống như bắn pháo để làm giảm khả năng phòng thủ của kẻ địch trước khi cho xe tăng và bộ binh tấn công. Lực lượng bộ binh phòng không canh gác các trung tâm dự trữ và chỉ huy, bắn tên lửa tấn công trực thăng Iraq.

Trong cuộc họp báo ngày 7/8, một quan chức cấp cao Nhà Trắng đã nói về IS như sau: “Xét khả năng thao diễn của IS trong thời gian chóng vánh như vậy cũng như năng lực tổ chức các cuộc tấn công bằng hỏa lực gián tiếp trước các cuộc tấn công trực tiếp với vũ khí hạng nặng, thì đó là một tổ chức quân đội tinh nhuệ”.

Ngoài ra, cũng có những đồn thổi về việc IS cố tuyển một số phi công đã qua đào tạo và thật sự đã thiết lập một không lực non trẻ, sử dụng các máy bay L-39 chúng đã thu được từ không quân Syria. Bất an trước ý niệm về một không lực IS, Damascus được cho đã xuất kho một số máy bay chiến đấu uy lực MiG-25 trong một nỗ lực triệt hạ các máy bay của IS ở đông Syria.


Kỳ 2: Cuộc giằng co chưa có hồi kết

Anh Tiếu (Theo Reuters)