Cua nuôi đều có biểu hiện chung là sạm màu, cua yếu, hoạt động chậm chạp… và chết sau một vài giờ đến một ngày sau khi được thu hoạch.
Theo thống kê, đến nay đã có hơn 1.900 ha diện tích cua nuôi của hơn 500 hộ dân trên địa bàn tỉnh Cà Mau bị thiệt hại; trong đó, huyện Đầm Dơi là địa phương bị thiệt hại nhiều nhất khi có trên 1.224 ha, thuộc 280 hộ nuôi, mức độ thiệt hại ghi nhận là từ 5 - 30%.
Ghi nhận tại huyện Năm Căn, vùng nuôi cua nổi tiếng nhất tỉnh Cà Mau, diện tích cua nuôi thiệt hại hơn 676 ha của 241 hộ nuôi và mức độ thiệt hại 25 - 40 %. Kế đến là huyện Ngọc Hiển cũng ghi nhận diện tích cua nuôi bị chết đến nay là 15 ha thuộc 3 hộ tại xã Tân Ân Tây.
Trước tình hình trên, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh thành lập đoàn công tác tiến hành khảo sát, điều tra thực tế tại một số hộ nuôi cua ở các địa phương. Kết quả kiểm tra thực tế cho thấy, cua có màu sắc sạm màu, cua yếu, hoạt động chậm chạp… cua chết sau một vài giờ đến một ngày. Giải phẫu hầu hết cua đen mang mức độ nhẹ đến nặng, màu nhợt nhạt, thân óp bên trong trống rõng thịt tiêu biến, cơ thịt nhão, cơ thịt chuyển màu hồng, nghi có nhiều giáp xác chân đều trong xoang thân. Đặc biệt, cua chết xuất hiện ở tất cả các kích cỡ nuôi 10 - 15 con/kg cho đến 3 - 4 con/kg.
Theo kết quả phân tích mẫu từ Phân viện Nghiên cứu Thủy sản Nam sông Hậu cho thấy, tất cả các mẫu cua đều ghi nhận vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus hiện diện trong tất cả các gan tụy cua, có dấu hiệu bệnh lý. Trong số đó, có 4/10 con xuất hiện ký sinh Zothamium spp, đồng thời cũng có sự hiện diện của giáp xác chân đều, ký sinh trùng bám, trùng loa kèn phát triển.
Phân viện Nghiên cứu Thủy sản Nam Sông Hậu nhận định, thông qua kết quả nhận diện sơ bộ cho thấy môi trường ao nuôi xấu, ô nhiễm nền đáy ao. Tại thời điểm khảo sát thời tiết đang trong thời gian nắng nóng 25 - 34 độ C, độ mặn cao 3 5- 40 ‰ làm biến đổi môi trường nước, tạo điều kiện chất hữu cơ nền đáy phát triển, vi khuẩn có hại phát triển, khí độc nền đáy tăng cao làm ảnh hưởng đến sức khoẻ cua nuôi.
Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Cà Mau cho biết thêm, hiện nay, chưa có kết quả nghiên cứu chính thức giải pháp phòng, trị bệnh trên cua nuôi thương phẩm nên chưa có giải pháp phòng, trị hiệu quả do nhóm ký sinh trùng giáp xác chân đều, vi khuẩn gây ra trên cua và hiện tượng cua nuôi chết năm nay cũng lặp lại tương tự như những năm 2020 - 2023 nhưng chết ít và muộn hơn, mức độ thiệt hại giảm nhiều so với các năm trước.
Hiện tượng cua nuôi của người dân bị chết lặp lại tương tự như những năm 2020 - 2023 nhưng chưa có giải pháp phòng trị hiệu quả.
Để chuẩn bị tốt cho vụ nuôi mới đạt hiệu quả, Chi cục khuyến cáo người dân cần bình tĩnh, chủ động theo dõi diễn biến dịch bệnh, đồng thời thu hoạch ngay cua còn lại trong vuông nuôi để hạn chế thiệt hại do dịch bệnh gây ra và không nên thả thêm giống vào vuông nuôi để tránh gây thiệt hại, đồng thời cắt vụ nuôi.
Ngoài ra, người dân cần thường xuyên theo dõi các yếu tố môi trường, cấp thêm nước để hạn chế nhiệt độ và độ mặn tăng quá cao; thực hiện các biện pháp an toàn sinh học trong quản lý sức khỏe tôm, cua nuôi, định kỳ sử dụng chế phẩm sinh học, men vi sinh làm ổn định môi trường, tăng sức đề kháng, hệ thức ăn tự nhiên, vi sinh vật có lợi làm thức ăn cho tôm, cua và ổn định môi trường vuông nuôi.
Mặt khác, người dân nên thu gom cua chết mang đi chôn, xử lý bằng vôi nóng hoặc Chlorine tránh để phát tán mầm bệnh lây lan cho khu vực xung quanh; người dân thường xuyên theo dõi, quan sát thủy sản nuôi nếu phát hiện có dấu hiệu chết bất thường báo ngay cho cơ quan quản lý thú y địa phương, khuyến nông để phối hợp xử lý.
Theo dự báo, thời gian tới tình hình thời tiết vẫn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng của hiện tượng El Nino đến môi trường có biến động lớn; trong đó, tình trạng nắng nóng kéo dài làm nhiệt độ và độ mặn tăng cao có những nơi thiếu nước cấp, tạo điều kiện cho mầm bệnh do ký sinh trùng giáp xác chân đều ký sinh trong xoang thân cua và vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus phát triển xâm nhập vào mô cơ, gan, tim của cua và các chủng vi khuẩn gây bệnh làm cua chết.
Hơn nữa, cua được người dân tỉnh Cà Mau thả nuôi quanh năm trong vuông tôm, không ngắt vụ, ít cải tạo nên mầm bệnh tích tụ trong môi trường nuôi, khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ phát triển nhanh, gây thiệt hại cho tôm cua nuôi. Đặc biệt, vùng U Minh, Thới Bình, thành phố Cà Mau đang thiếu nguồn nước cấp, độ mặn, nhiệt độ tăng cao ảnh hướng lớn đến môi trường nuôi tôm, cua tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển gây bệnh trên tôm cua.
Vì vậy, Chi cục Chăn nuôi và Thú y lưu ý người dân nuôi tôm, cua theo dõi tình hình diễn biến của thời tiết, dịch bệnh để phối hợp với các cơ quan chuyên môn kịp thời hướng dẫn xử lý, khắc phục giảm thiệt hại thấp nhất. Bởi, hiện nay chưa có biện pháp điều trị hiệu quả với bệnh ký sinh trùng giáp xác chân đều ký sinh trong xoang thân và chủng vi khuẩn gây bệnh trên cua, cũng như chưa có chính sách hỗ trợ đối với bệnh này.