Là tâm điểm trong thương chiến, tại sao quá ít người Mỹ biết tới Huawei?

Cô là một trong nhóm người ít ỏi ở Mỹ dùng điện thoại Huawei. Nhóm này ít tới mức Jones cho hay cô chưa bao giờ gặp ai dùng điện thoại Huawei như mình. Jones đã mua chiếc điện thoại với giá 800 USD năm 2018 sau khi nhìn thấy nó trên trang rao vặt Craigslist.

Jones mua Huawei vì nó có camera chụp mặt trước, rất hoàn hảo để chụp ảnh selfie. Jones nói: “Tôi thực sự không quan tâm tên điện thoại là gì. Thật không công bằng khi chúng ta không thể tiếp cận với những công nghệ tốt nhất ở Mỹ. Lẽ ra tôi chỉ cần tới cửa hàng và mua chiếc điện thoại tốt nhất ở đó”.

Huawei có thị phần ít ỏi 0,03% tại thị trường Mỹ đối với điện thoại di động. Điện thoại Huawei về cơ bản chỉ có trên Amazon.

Nhưng ở nước khác, Huawei là một gã khổng lồ. Nếu không bị chính quyền Tổng thống Donald Trump giáng đòn mạnh khi cấm Huawei dùng công nghệ Mỹ, thì Huawei vẫn đang vững bước trên con đường soán ngôi của Apple – nhà bán điện thoại lớn thứ 2 thế giới.

Roger Entner, một nhà phân tích của công ty Recon Analytics, nhận xét: “Điện thoại Huawei tốt ngang hoặc thậm chí tốt hơn cả Samsung, nhưng giá lại thấp hơn. Những mẫu điện thoại của Huawei như P30 Pro mà người Mỹ có thể mua trên Amazon với giá khoảng 900 USD đều được nhận xét tích cực. Như Samsung, điện thoại Huawei chạy hệ điều hành Android của Google”.

Huawei chiếm thị phần siêu nhỏ ở Mỹ, nhỏ hơn rất nhiều so với Apple, Samsung và LG, phần lớn là do cuộc tranh cãi kéo dài cả chục năm với Chính phủ Mỹ. Những cáo buộc mà Mỹ đưa ra với Huawei là do thám, vi phạm thương mại và ăn cắp tài sản trí tuệ. 

Huawei đạt doanh thu105 tỷ USD năm 2018, tăng 20% so với năm trước đó, trong đó gần một nửa là nhờ kinh doanh tiêu dùng như bán điện thoại thông minh. Phần doanh thu còn lại là nhờ bán thiết bị mạng 5G cũng như các dịch vụ như điện toán đám mây.

Để so sánh quy mô, ta hãy nhìn doanh thu của Boeing. Hãng sản xuất máy bay lớn của Mỹ đạt doanh thu 101 tỷ USD năm 2018.

Các quan chức Mỹ cho rằng Huawei có quan hệ mật thiết với Chính phủ Trung Quốc và do đó Mỹ đã tìm cách tránh xa Huawei. Theo tờ Washington Post, Huawei kiên quyết bác bỏ cáo buộc của Mỹ.

Một báo cáo của Quốc hội Mỹ năm 2012 cho rằng thiết bị viễn thông của Huawei, trong đó có những thiết bị cần thiết để triển khai mạng 5G, là một mối đe dọa an ninh quốc gia. 

Kết quả là các nhà mạng Mỹ như AT&T và Verizon không bán điện thoại di động của Huawei.

Các công ty khác cũng có động thái chống lại Huawei. Từ năm 2003, công ty Cisco đã kiện Huawei với cáo buộc ăn cắp mã phần mềm bộ định tuyến và thiết bị chuyển mạng.

Trong khi đó, Mỹ đã tìm cách dẫn độ Giám đốc Tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu từ Canada với cáo buộc gian lận. Bà Mạnh Vãn Chu là con gái của nhà sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi.

Tranh cãi với Mỹ đã đạt đỉnh điểm trong tháng 5 này khi Tổng thống Trump cho biết sẽ cấm công ty Mỹ cung cấp linh kiện hay dịch vụ cho Huawei, không khác gì cấm Huawei sản xuất điện thoại hay các thiết bị khác.

Google cho biết sẽ tuân thủ lệnh cấm. Điều đó có nghĩa là những điện thoại mà Huawei bán trong tương lai sẽ không có giấy phép sử dụng phần mềm Android và Huawei sẽ không được tiếp cận Play app store nữa. Nếu như vậy, điện thoại Huawei gần như vô dụng.

Một lệnh trừng phạt tương tự năm 2018 nhằm vào công ty ZTE cũng của Trung Quốc với cáo buộc vi phạm thương mại đã khiến ZTE lao đao và phải nộp phạt 1 tỷ USD. Thị phần điện thoại thông minh tại Mỹ của ZTE đã giảm trong những năm gần đây, chỉ bằng một phần nhỏ so với Apple và Samsung.

Cách đây vài năm, Huawei là hãng đang phất lên tại Mỹ, giành thị phần bằng cách bán điện thoại cho khách hàng thu nhập thấp. Huawei tài trợ cho ban nhạc pop rock Mỹ Jonas Brothers trong chuyến lưu diễn ở Mỹ năm 2013 với tham vọng trở thành thương hiệu điện thoại thông minh hàng đầu.

Tham vọng đó phần lớn đã thành hiện thực, chỉ là không phải ở Mỹ. Trong ba tháng đầu năm 2019, Huawei bán 59,1 triệu điện thoại di động trên toàn cầu và chiếm 19% thị phần, tăng so với 12% cách đây một năm. Nhờ đó, Huawei là thương hiệu thứ 2, đứng trước Apple và sau Samsung.

Quý 4 năm 2018, Apple chiếm vị trí thứ hai xét về thị phần. Sự tăng trưởng của Huawei rất đáng chú ý vì tăng trưởng của cả ngành bán điện thoại thông minh đã giảm trong 6 quý liên tục.

Vì Mỹ cấm công ty Mỹ cung cấp thiết bị cho Huawei từ tháng 8 tới, nên các thiết bị Huawei có thể không có các ứng dụng phổ biến của Google như Gmail hay YouTube.

Huawei sẽ phải tìm các phiên bản mở rộng của Android chứ không lấy trực tiếp được từ Google. Google cho biết khách hàng hiện tại của Huawei sẽ vẫn tải được phiên bản mới nhất các ứng dụng của Google.

Huawei thông báo có thể triển khai phần mềm điều hành di động mà hãng này đang tự phát triển nếu cần thiết. 

Trong khi đó, các công ty ở Thung lũng Silicon có thể sụt giảm doanh thu bán bộ định tuyến, chip máy tính và các linh kiện khác mà họ thường bán cho Huawei. Huawei chi 11 tỷ USD trong tổng số 70 tỷ USD ngân sách năm 2018 để mua những thứ này từ các công ty Mỹ.

Microsoft, hãng bán máy tính xách tay Huawei trên trang web của mình, gần đây đã bỏ mặt hàng này.

Công ty như Qualcomm và Intel cũng như những công ty nhỏ khác cung cấp linh kiện cho Huawei đã chứng kiến cổ phiếu giảm giá mấy ngày gần đây.

Về phần mình, Jones cho hay cô lo ngại chiếc điện thoại P20 Pro của mình sẽ gặp vấn đề trong cuộc tranh cãi Mỹ-Trung. Cô nói: “Tôi không thể sống thiếu điện thoại. Tôi thực sự thích nó”.