Ngày 21/10, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi Hiệp ước Các Lực lượng hạt nhân tầm trung (INF). Theo Tổng thống Trump và Quốc hội Mỹ, Nga đã nhiều năm vi phạm các điều khoản của hiệp ước này khi chế tạo hệ thống tên lửa phóng từ mặt đất với tầm bắn từ 500 đến 5.500 km.
Với việc Mỹ rút khỏi INF, Nga sẽ phải đáp trả và chế tạo ra các hệ thống tên lửa riêng của mình. Ảnh: Vitaly V. Kuzmin
Washington trích dẫn “dữ liệu tình báo bí mật” làm cơ sở cho quyết định của mình mà không đưa ra bất kỳ bằng chứng trực tiếp nào để chứng minh các cáo buộc nhằm vào Nga. Nhưng quyết định của ông Trump là quyết định cuối cùng và việc còn lại là ký các tài liệu liên quan nhằm chấm dứt một thỏa thuận vốn về cơ bản nhằm ngăn chặn cuộc chạy đua vũ trang ở châu Âu, nếu không thì hầu hết các hệ thống tên lửa này sẽ được triển khai.
Trong khi đó, trong thập kỷ tới, khu vực Schengen có thể trở thành nơi triển khai các hệ thống tên lửa phóng từ mặt đất của Mỹ với tầm bắn 500 đến 1.000 km (tên lửa tầm ngắn) và từ 1.000 đến 5.500 km (tên lửa tầm trung).
Nga sẽ phải đáp trả và chế tạo ra các hệ thống tên lửa riêng của mình với tầm bắn tương tự. Vậy những tên lửa nào sẽ được phát triển?
Các tên lửa 'nhỏ' mới trong kho vũ khí của Nga
Trong nhiều năm, Mỹ lo ngại rằng Nga đang phát triển một phiên bản tên lửa tầm xa Iskander-M được triển khai ở sườn châu Âu, vùng Kaliningrad. Chuyên gia phân tích quân sự Viktor Litovkin nhận định: “Những tên lửa của hệ thống này có tầm bắn dưới 500 km. Nhưng thực sự có khả năng kỹ thuật để phát triển thành tên lửa tầm xa hơn”. Vì vậy, “ứng cử viên” đầu tiên cho việc nâng cấp tên lửa “nhỏ” có thể là tên lửa thuộc hệ thống Iskander-M.
Hiệp ước INF chỉ hạn chế các hệ thống tên lửa phóng từ mặt đất với tầm bắn từ 1.000 đến 5.500 km. Tên lửa phóng từ biển và trên không có tầm bắn tương tự vẫn nằm trong kho vũ khí của Mỹ và sau đó Nga cũng phát triển. Do đó, theo chuyên gia Litovkin, tên lửa Tomahawk của Mỹ và tên lửa Kalibr của Nga sẽ trở thành hệ thống vũ khí tiếp theo được "nâng cấp" và thích nghi với thực tế hậu INF.
Tầm bắn hiệu quả của các tên lửa này thay đổi từ 300 đến 2,600 km. Hơn nữa, những tên lửa này sẽ bay đến mục tiêu trên quỹ đạo theo địa hình, khiến chúng khó phát hiện hơn.
Một khía cạnh quan trọng là tải trọng của những tên lửa này. Trong thập kỷ tới công nghệ tiên tiến sẽ cho phép các tên lửa này được trang bị đầu đạn cực mạnh. Điều này sẽ tạo ra một vũ khí có độ chính xác cao và cơ động.
Một “ứng cử viên” quan trọng khác cho việc phát triển một phiên bản phóng từ mặt đất là tên lửa Kinzhal mới. Một năm trước, các máy bay tiêm kích chiến đấu MiG-31 của Nga được trang bị các tên lửa Kinzhal siêu âm mới. Theo quân đội Nga, các nước khác hiện không có loại vũ khí nào tương đương với Kinzhal.
Tư lệnh Không quân Nga, Đại tá Sergei Surovikin, những tên lửa như thế có thể tấn công các mục tiêu ở khoảng cách hơn 2.000 km mà không xâm nhập vào khu vực phòng không của địch. Theo ông này, trong chưa đầy một giây sau khi được phóng khỏi máy bay, tên lửa sẽ tăng tốc đến tốc độ siêu âm (gấp tám lần tốc độ âm thanh) và nhắm vào mục tiêu của nó. Ông nhấn mạnh: "Cơ động ở tốc độ nhanh gấp vài lần tốc độ âm thanh cho phép tên lửa vượt qua tất cả các hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không hiện có”.