Lực lượng dân quân tự vệ. Ảnh minh họa: Trọng Đức/TTXVN
Cụ thể hóa bằng các chính sách, kế hoạch
Ngày 22/11/2019, Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi) đã được Quốc hội khóa XIV thông qua, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020. Chính phủ ban hành Nghị định số 72/2020/NĐ-CP, Nghị định số 02/2020/NĐ-CP và Bộ Quốc phòng ban hành các Thông tư hướng dẫn thực hiện. Theo đó, Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố Hải Phòng đã chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành thành phố và địa phương tham mưu cho UBND thành phố trình HĐND thành phố Đề án về "Tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và một số định mức chi cho dân quân tự vệ giai đoạn 2021 – 2025". Tại kỳ họp thứ 16 Hội đồng nhân dân thành phố khóa XV ngày 22/12/2020, đã thông qua Nghị quyết về tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và một số định mức chi cho dân quân tự vệ giai đoạn 2021 – 2025.
Đề án "Tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và một số định mức chi cho dân quân tự vệ giai đoạn 2021 – 2025" là hành lang pháp lý cao nhất trên phạm vi toàn thành phố về xây dựng lực lượng dân quân tự vệ; tập trung thống nhất công tác quản lý nhà nước về xây dựng lực lượng dân quân tự vệ ngay tại cơ sở gắn với mọi hoạt động về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng - an ninh đạt chất lượng, hiệu quả trong điều kiện cơ chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế, góp phần xây dựng tiềm lực quốc phòng - an ninh ở địa phương, cơ sở.
Cũng theo Đề án, thành phố Hải Phòng luôn quan tâm đảm bảo tốt chế độ chính sách cho dân quân tự vệ. Hải Phòng đã bố trí bằng nguồn ngân sách cân đối định mức hỗ trợ ngày công lao động đối với dân quân tại chỗ, dân quân cơ động, dân quân phòng không, pháo binh, trinh sát, thông tin, công binh, phòng không, y tế, dân quân thường trực là 163.900 đồng/người/ngày. Quyết định mức trợ cấp tăng thêm đối với dân quân tự vệ được kéo dài thời hạn thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ là 59.600 đồng/người/ngày. Quyết định mức phụ cấp hằng tháng đối với thôn (tổ) đội trưởng được hưởng là 968.500 đồng/người/tháng.
Theo Ban Dân quân (Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố Hải Phòng), từ những kết quả của sự lãnh đạo, chỉ đạo một cách đồng bộ, thống nhất, Hải Phòng luôn tổ chức xây dựng lực lượng dân quân tự vệ thành phố "vững mạnh - rộng khắp", có số lượng, tổ chức biên chế hợp lý, chất lượng, sự ổn định ngày càng cao, lấy xây dựng chất lượng chính trị là chính; chú trọng xây dựng nâng cao chất lượng dân quân tự vệ cơ động, dân quân tự vệ biển, dân quân thường trực, dân quân pháo binh, dân quân phòng không tại các địa bàn trọng điểm về quốc phòng - an ninh và tự vệ trong các loại hình doanh nghiệp. Đồng thời, tổ chức biên chế tinh gọn, chặt chẽ, trang bị vũ khí đúng theo quy định, được huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị, pháp luật toàn diện; đủ khả năng sẵn sàng chiến đấu và phục vụ chiến đấu khi có tình huống, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong tình hình mới, thực sự là lực lượng chính trị tin cậy của cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân.
Đến nay, thành phố đã xây dựng được 100% các thôn, tổ dân phố có tổ chức dân quân. Tổng số dân quân tự vệ chiếm 1,56% dân số. Là địa phương ven biển, Hải Phòng tập trung xây dựng lực lượng dân quân biển. Thành phố chỉ đạo 100% xã ven biển, xã đảo, xã có tàu thuyền hoạt động trên biển thành lập tiểu đội, trung đội dân quân biển. Lực lượng tham gia gồm chủ tàu thuyền, thuyền trưởng, tài công, người lao động của địa phương có đủ tiêu chuẩn, uy tín để tiện cho việc quản lý, xử lý tình huống trên biển. Đối với lực lượng tự vệ biển, tùy theo loại hình doanh nghiệp hoạt động trên biển, thành phố thành lập đơn vị từ tiểu đội đến hải đoàn. Lực lượng được tuyển chọn là chủ tàu, thuyền trưởng, tài công, thuyền viên có đủ tiêu chuẩn, hoặc 100% cán bộ, thuyền viên của các tàu, giàn khoan thăm dò, trạm hải đăng, phương tiện khai thác trên biển.
Linh hoạt tuyên truyền, đưa Luật vào cuộc sống
Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi) ra đời đúng thời điểm đại dịch COVID-19 hoành hành nên công tác tuyên truyền gặp khó khăn. Việc tổ chức các hoạt động tập huấn đông người, tuyên truyền về Luật là điều không thể do quy định về phòng dịch. Vì vậy, các hoạt động truyền thông đều bị co hẹp, hạn chế dưới các hình thức phát tài liệu.
Ngay cả việc Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố tổ chức Hội thi pháp luật về Dân quân tự vệ năm 2021 cũng đã phải thay đổi rất nhiều hình thức tổ chức. Các thí sinh đều phải chia làm nhiều ca thi, chia nhỏ lượng người để tránh tập trung đông người.
Ông Trịnh Trung Bảo, Bí thư Đảng ủy phường Đông Hải 1, quận Hải An – Chính trị viên Ban Chỉ huy Quân sự phường Đông Hải 1 chia sẻ, để thích nghi theo tình hình mới, các phương thức tuyên truyền Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi) tại địa phương cũng có nhiều sự linh hoạt hơn. Việc sử dụng công nghệ thông tin vào truyền tải tư liệu được Ban Chỉ huy Quân sự phường ứng dụng. Đồng thời, việc phân phát tài liệu giấy để đưa các nội dung mới của Luật tới các đơn vị cơ sở nhằm hạn chế các cuộc tập huấn đông người cũng được Ban chú trọng.
Ông Vũ Đức Lợi, Trưởng ban Dân quân, Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố Hải Phòng cho biết, Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi) đang được thành phố triển khai đồng bộ. Năm vừa qua, Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố đã tổ chức tuyên sâu rộng Luật. Dù khó khăn trong tổ chức, song với sự góp mặt của 13 đoàn đến từ các quận, huyện, Hội thi pháp luật về Dân quân tự vệ năm 2021 đã thành công tốt đẹp. Đây cũng là một lớp tập huấn bổ ích cho các đơn vị để hiểu sâu về Luật, từ đó đưa thông tin về với cơ sở sâu rộng hơn.