Phát huy vai trò nòng cốt quan trọng của lực lượng dân quân tự vệ tại địa phương, cấp ủy, chính quyền, cơ quan Quân sự tỉnh Quảng Bình đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai đồng bộ và hiệu quả các mặt công tác quốc phòng, quân sự. Đặc biệt, sau một năm Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi) có hiệu lực thi hành, lực lượng dân quân tự vệ tiếp tục có những chuyển biến tích cực, được xây dựng và phát triển vững mạnh, rộng khắp, là một bộ phận của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Lực lượng dân quân tự vệ huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình thực hành huấn luyện. Ảnh: baoquangbinh.vn
“Hạt nhân” trong các phòng trào, hoạt động ở cơ sở
Dân quân tự vệ là lực lượng không thoát ly khỏi sản xuất, công tác, do đó, trong thời bình, lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Quảng Bình luôn đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động, lĩnh vực. Qua thực tiễn hoạt động, công tác, lực lượng dân quân tự vệ trên địa bàn tỉnh thực sự phát huy vai trò “hạt nhân” chính trị tại cơ sở, địa phương.
Đánh giá về vai trò của lực lượng quân quân tự vệ tại địa phương, Thượng tá Phạm Minh Tuyến, Trưởng ban Dân quân tự vệ, Phòng Tham mưu, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Bình cho biết: Điển hình trong trận mưa lũ lịch sử từ ngày 16-20/10/2020, Quảng Bình có gần 95.000 nhà ngập lụt, nhiều địa bàn bị chia cắt, cô lập. Trong lúc khó khăn, nguy hiểm và cấp bách đó, dân quân tự vệ tại các đơn vị, địa phương đã xung kích bám địa bàn giúp nhân dân di dời người và tài sản bảo đảm an toàn; góp sức với bà con khắc phục hậu quả thiên tai, ổn định cuộc sống.
Mưa lũ qua đi, các lực lượng lại “gồng” mình phòng, chống dịch COVID-19. Cùng với lực lượng vũ trang, dân quân tự vệ Quảng Bình trở thành những chiến binh trên tuyến đầu chống dịch, phối hợp tích cực với Công an, Biên phòng và lực lượng liên ngành tuần tra biên giới, tham gia các chốt kiểm dịch, ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép, kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh trên địa bàn. Riêng từ đầu năm 2021 đến nay, hơn 8.500 lượt đồng chí được điều động tham gia thực hiện nhiệm vụ, công tác với gần 22.220 ngày công. Trong bất kỳ hoàn cảnh, tình huống nào, dân quân tự vệ của tỉnh luôn tận tụy, trách nhiệm với dân với nước, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.
Trong trận lũ lịch sử cuối năm 2020, Võ Ninh là một trong những xã bị ngập lụt sâu của “rốn lũ” huyện Quảng Ninh. Chia sẻ những kinh nghiệm hạn chế thiệt hại trong bão lũ, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự xã Võ Ninh Hoàng Trung Thông cho hay: “Với lực lượng dân quân nòng cốt toàn xã năm 2020 là 95 đồng chí, chúng tôi đã được trang bị kiến thức, huấn luyện kỹ càng, bài bản và chất lượng. Trước khi bão lũ xảy ra, chúng tôi đã làm tốt công tác tuyên truyền giúp người người dân trang bị kiến thức, kỹ năng ứng phó với thiên tai. Đồng thời đơn vị đã chủ động thực hiện nhiệm vụ với phương châm “4 tại chỗ”. Mỗi đồng chí tích cực bám sát cơ sở, sẵn sàng hỗ trợ, giúp đỡ nhân dân khi có tình huống xảy ra”.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh: Lực lượng dân quân tự vệ là thành phần cơ bản cấp cơ sở và yếu tố không thể thiếu trong công tác quốc phòng, đảm bảo an ninh trật tự khi diễn ra những sự kiện trọng đại, dịp lễ, Tết của dân tộc cũng như trong phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Đặc biệt năm 2020-2021, lực lượng dân quân tự vệ huyện Bố Trạch đã cùng phối hợp hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ phòng, chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn; công tác phòng dịch và góp phần quan trọng vào thành công Đại hội Đảng các cấp, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Qua thực tiễn hoạt động công tác, dân quân tự vệ đã để lại nhiều tình cảm và niềm tin thực sự vững chắc trong lòng nhân dân.
Đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới
Trong quá trình triển khai thực hiện Pháp lệnh về Dân quân tự vệ trước đây và Luật Dân quân tự vệ hiện nay, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Bình luôn bám sát, triển khai thực hiện Luật, các Nghị định, Thông tư liên quan. Đồng thời, đơn vị làm tốt công tác tham mưu, tuyên truyền, phổ biến Luật và các văn bản phù hợp với thực tiễn; các kế hoạch hành động về nâng cao chất lượng huấn luyện và hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ, giai đoạn 2021-2025…
Năm 2021, toàn tỉnh Quảng Bình tập trung xây dựng lực lượng dân quân tự vệ thời bình với 367 cơ sở, tổng quân số trên 19.380 người, đạt 2,1% dân số, trong đó tỉ lệ đảng viên đạt 33,5%. Các đơn vị, cơ sở luôn duy trì nghiêm túc chế độ trực sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, giáo dục chính trị theo quy định; phù hợp với từng địa bàn, đối tượng, đặc biệt là địa bàn trọng điểm về quốc phòng - an ninh, khu vực biên giới. Cơ quan Quân sự các cấp trong tỉnh tập trung huấn luyện các đối tượng dân quân cơ động, dân quân biển, dân quân binh chủng; coi trọng bồi dưỡng, tập huấn sử dụng thành thạo vũ khí, trang bị có trong biên chế, làm chủ vũ khí, trang bị mới, hiện đại… Các phương án tổ chức luyện tập chiến đấu luôn sát với tình hình của từng địa phương. Vì thế, chất lượng lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Quảng Bình có những chuyển biến tích cực, nhận thức về nhiệm vụ chính trị, trách nhiệm ngày càng đầy đủ và được nâng cao rõ rệt. Cùng với đó, công tác huấn luyện, hoạt động đến việc tham gia các cuộc vận động, phong trào, hoạt động tại địa bàn cơ sở … từng bước đi vào chiều sâu, chất lượng, được cấp ủy chính quyền và nhân dân tin tưởng, đánh giá cao.
Tuy nhiên, theo Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Bình, hiện nay, công tác xây dựng dân quân tự vệ trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số hạn chế. Cụ thể, số lượng, chất lượng dân quân tự vệ ở các địa phương không đồng đều. Việc điều động tham gia huấn luyện, hoạt động có thời điểm quân số chưa bảo đảm; công tác phối hợp hiệp đồng giữa các lực lượng tại cơ sở, địa bàn có lúc chưa chặt chẽ… Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân, thậm chí cả người đứng đầu một số cấp ủy cơ sở còn chưa đầy đủ, thiếu toàn diện, dẫn đến trách nhiệm chưa cao. Việc nghiên cứu Luật và các văn bản về dân quân tự vệ ở một số cơ quan, tổ chức chưa được chú trọng nên công tác xây dựng, huấn luyện, quản lý còn hình thức, kém hiệu quả…
Để phát huy vai trò của lực lượng dân quân tự vệ, xây dựng lực lượng này vững mạnh, rộng khắp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, Thượng tá Phạm Minh Tuyến, Trưởng ban Dân quân tự vệ, Phòng Tham mưu, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Bình cho biết: Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh sẽ tiếp tục tham mưu cho chính quyền địa phương triển khai tốt các quy định của Luật và văn bản liên quan, nhất là tham mưu thông qua Đề án “Tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ chính sách cho dân quân tự vệ giai đoạn 2021-2026” trong kỳ họp HĐND tỉnh vào tháng 7/2021. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai xây dựng, củng cố lực lượng tại đơn vị, địa phương; hoàn chỉnh hệ thống văn kiện sẵn sàng chiến đấu của lực lượng dân quân tự vệ theo Thông tư 43/2020/TT-BQP; duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu. Đơn vị tiếp tục tổ chức làm tốt công tác chuẩn bị, luyện tập các phương án sẵn sàng cơ động và triển khai thực hiện các nhiệm vụ; hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng mô hình điểm dân quân tự vệ ở các cấp…