Diện tích trồng na rải vụ của gia đình chị Hoàng Thị Lan Chi, xóm Phượng Hoàng, xã Phú Thượng, đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Mô hình na rải vụ được Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Nguyên triển khai tại xã La Hiên và xã Phú Thượng (huyện Võ Nhai) từ tháng 11/2021 đến tháng 12/2024, tổng diện tích 3ha, với mục tiêu tạo ra sản phẩm chất lượng cao, kéo dài thời gian thu hoạch na trong năm, nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Bên cạnh đó, mô hình cũng góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, đem lại giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích đất trồng cây ăn quả, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, xoá đói giảm nghèo và nâng cao đời sống của người dân, tạo hướng đi mới thông qua việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất kết hợp với liên kết và tiêu thụ sản phẩm.
Xã Phú Thượng hiện có khoảng 5 ha trồng na rải vụ, trong đó có 1,5 ha nằm trong mô hình triển khai của Trung tâm Khuyến nông. Thời gian dài canh tác cho thấy, điều kiện khí hậu, đất canh tác trên núi đá vôi ở Phú Thượng rất phù hợp cho thâm canh cây na.
Là một trong những hộ gia đình tham gia trồng na rải vụ, ông Kiều Thượng Chất, ở xóm Phượng Hoàng, xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai cho biết: "Trước đây, cũng như những người dân trong vùng, việc trồng na được thực hiện theo cách truyền thống, thu hoạch quả chỉ tập trung trong một thời gian ngắn, khoảng hơn 1 tháng. Năm 2019, tôi đã tự nghiên cứu để làm na rải vụ, nhưng do không nắm được kỹ thuật, chủ yếu dựa theo kinh nghiệm bản thân, nên ở vụ trái này, quả na thu hoạch thường bị sượng, dẫn đến hiệu quả không cao.
Sau khi tham gia mô hình, ông được hỗ trợ vật tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, vật tư thực hành ô thí nghiệm… Đặc biệt, ông được tham gia các lớp tập huấn và đi thực tế tại những mô hình làm hiệu quả… Ông Chất đã quyết định trồng 400 cây na trên diện tích gần 1 ha đất đồi. Trước đây, khi làm na chính vụ, sản lượng na của gia đình ông đạt gần 6 tấn/năm. Sau gần 2 năm thí điểm trồng na rải vụ, sản lượng na của gia đình ông đã tăng lên hơn 7 tấn/năm.
Quả na thu hoạch ở vụ sớm và muộn đều có mẫu mã to, đẹp, chất lượng tốt, trung bình từ 3-4 quả/1 kg, có quả nặng đến 500g và giá bán cao hơn gấp 2 lần so với na chính vụ. Hạch toán sơ bộ cho thấy, na rải vụ thu lãi cao hơn so với sản xuất thông thường khoảng hơn 60 triệu đồng/ha. Từ thành công này, năm 2022, ông chuyển toàn bộ diện tích trồng na theo hình thức rải vụ.
Ông Chất chia sẻ: “Trồng na rải vụ cần chủ động nguồn nước tưới, cộng với áp dụng đúng khoa học kỹ thuật và tỉa thưa quả hợp lý sẽ cho chất lượng quả rất cao, na rải vụ cho thu hoạch quả từ tháng 8 đến đầu tháng 12. Làm na rải vụ, mỗi năm gia đình tôi thu về khoảng 250 triệu đồng lợi nhuận, tăng gần 40% so với canh tác theo cách thông thường”.
Còn gia đình chị Hoàng Thị Lan Chi, người dân tộc Nùng, xóm Phượng Hoàng, xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên bén duyên với trồng na rải vụ khoảng 2 năm trở lại đây.
Chị Hoàng Thị Lan Chi cho biết: "Hiện nay, gia đình tôi đang trồng khoảng 400 cây na, với sản lượng vụ chính từ 5 – 6 tấn và rải vụ khoảng 1 tấn, giá bán trung bình 40.000 – 50.000 đồng/kg. Việc ứng dụng khoa học vào trong trồng trọt đã đem lại hiệu quả và chất lượng cao cho sản phẩm, đồng thời giúp chúng tôi có thêm thu nhập, từng bước giảm nghèo bền vững tại địa phương".
Ông Trần Hữu Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Thượng cho biết, na rải vụ đã và đang mang lại hiệu quả kinh tế cao, ổn định cho người dân trong xã, hướng đi tiếp theo của xã là sẽ định hướng xây dựng điểm du lịch kết hợp với trồng na; trong đó sẽ vận động người dân xây dựng cải tạo đường vào, các điểm check-in trong vườn na, thu hút khách du lịch, tạo thị trường lớn hơn cho sản phẩm na, mang lại thu nhập cho người dân.