Thực hiện Dự án 5 - Phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021 - 2025, đến nay, trong tổng số 14 công trình được phê duyệt đã có 12 công trình hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng, 2 công trình đang tổ chức thi công.
Các công trình hoàn thành đưa vào sử dụng góp phần hoàn thiện tiêu chí trường đạt chuẩn quốc gia, đảm bảo điều kiện để nâng cao chất lượng dạy và học với mục tiêu tạo nguồn đào tạo cán bộ và nguồn nhân lực có trình độ cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
Trong việc thực hiện xoá mù chữ cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số, 100% đơn vị cấp huyện và cấp xã đã thành lập Ban chỉ đạo phổ cập giáo dục, xóa mù chữ và xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, tổ chức 23 lớp xóa mù chữ cho hơn 370 người tại các huyện: Võ Nhai, Đại Từ, Đồng Hỷ, góp phần giảm tỷ lệ người mù chữ trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số...
Trong thực hiện tiểu dự án bồi dưỡng kiến thức dân tộc, đào tạo dự bị đại học, đại học và sau đại học đáp ứng nhu cầu nhân lực cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi cùng tiểu dự án đào tạo nâng cao năng lực cho cộng đồng, Ban Dân tộc tỉnh đã xây dựng và ban hành kế hoạch thực hiện các tiểu dự án đảm bảo đúng đối tượng, đúng các nội dung tập huấn, bồi dưỡng theo khung chương trình đào tạo, phù hợp với tình hình thực tiễn và nhu cầu đào tạo của địa phương.
Trong 3 năm qua, toàn tỉnh đã tổ chức 19 lớp bồi dưỡng kiến thức dân tộc với hơn 1.200 người tham gia. Đối với việc thực hiện tiểu dự án phát triển giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm cho người lao động vùng dân tộc thiểu số và miền núi, Ủy ban nhân dân tỉnh đã phân bổ kinh phí thực hiện cho các địa phương và đơn vị thụ hưởng với tổng số tiền trên 91 tỷ đồng. Một số địa phương đã thực hiện phân bổ kinh phí để cải tạo, nâng cấp hạ tầng cơ sở đào tạo nghề và thực hiện mua sắm trang thiết bị, máy móc phục vụ công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn...
Qua giám sát mới đây của Hội đồng nhân dân tỉnh, hiện quá trình triển khai thực hiện một số tiểu dự án còn gặp khó khăn dẫn đến tỷ lệ giải ngân các nguồn vốn đạt thấp chưa đảm bảo kế hoạch đề ra, nhất là nội dung hỗ trợ người lao động thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng thuộc Tiểu dự án 3.
Nội dung cải tạo, nâng cấp hạ tầng cơ sở đào tạo nghề và thực hiện mua sắm trang thiết bị, máy móc phục vụ công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn dừng không thực hiện từ năm 2023. Việc xác định cơ sở đào tạo nghề đối với Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên được quy định tại Luật Giáo dục nghề nghiệp và Luật Giáo dục chưa thống nhất về khái niệm đã gây khó khăn cho địa phương trong quá trình tổ chức, triển khai thực hiện Tiểu dự án 3, dẫn đến nguồn vốn đầu tư để cải tạo nâng cấp hạ tầng cơ sở đào tạo nghề và vốn sự nghiệp thực hiện mua sắm trang thiết bị, máy móc phục vụ đào tạo nghề không thực hiện được trong khi nhu cầu về nâng cấp cơ sở vật chất và mua sắm trang thiết bị của Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên các huyện, thành phố là rất cần thiết.
Đối tượng và nội dung hỗ trợ trong công tác đào tạo nghề theo quy định của Tiểu dự án 3 - Dự án 5 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trùng với Tiểu dự án 1 - Dự án 4 phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Danh mục về tiêu chuẩn, định mức sử dụng máy móc, thiết bị chuyên dùng tại các cơ sở giáo dục, đặc biệt là trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú thuộc phạm vi quản lý trên địa bàn tỉnh chưa đầy đủ đã ảnh hưởng đến việc lập dự toán và mua sắm trang thiết bị phục vụ các hoạt động của một số cơ sở giáo dục...
Trước thực tế này, Hội đồng nhân dân tỉnh đã kiến nghị các Bộ, ngành Trung ương nghiên cứu, thống nhất xác định các Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên cấp huyện thuộc đối tượng thực hiện Tiểu dự án 3 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, sớm ban hành văn bản hướng dẫn phương pháp xây dựng giá dịch vụ đào tạo áp dụng trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, quy trình và thủ tục hỗ trợ người lao động thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, cho phép điều chỉnh vốn đầu tư công trung hạn, vốn sự nghiệp giai đoạn 2021 - 2025 giữa các dự án thuộc chương trình khi không còn đối tượng thụ hưởng.
Hội đồng nhân dân tỉnh cũng đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh ghiên cứu, xem xét nâng mức chi hỗ trợ để khuyến khích và thu hút người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số tham gia học xóa mù chữ, góp phần hoàn thành chỉ tiêu xóa mù chữ trên địa bàn tỉnh; sớm bố trí kinh phí đầu tư trang thiết bị đối với dự án đầu tư xây dựng cơ sở vật chất Trường phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở Định Hóa giai đoạn 2 để đảm bảo sự đồng bộ giữa cơ sở vật chất và trang thiết bị chuyên dùng nhằm phát huy hiệu quả và các điều kiện cần thiết để vận hành công trình sau khi hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng; chỉ đạo các địa phương bố trí nguồn vốn để thanh quyết toán dự án, công trình thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia đảm bảo theo đúng quy định của Luật Đầu tư công...