Xã Xuân Trường nằm cách thị trấn Gia Ray của huyện Xuân Lộc khoảng 3,5km về phía Bắc. Xã có Tỉnh lộ 766 và tuyến đường sắt chạy qua.
Xã được chia thành 8 ấp, gồm: Trung Sơn, Trung Hưng, Trung Nghĩa, Trung Tín, Trung Lương, Gia Hòa, Trung Hiếu, Bàu Sen, với 118 tổ nhân dân. Diện tích tự nhiên 4.713,33ha, trong đó đất nông nghiệp có 4.228,1ha (chiếm 89,7% diện tích toàn xã); đất phi nông nghiệp có 485,23ha (chiếm 10,3% diện tích toàn xã); dân số 4.788 hộ với 17.325 nhân khẩu.
Trên địa bàn xã không còn nhà tạm, dột nát; hệ thống cơ sở hạ tầng như đường giao thông, đường điện và các công trình hạ tầng xã hội, công trình giáo dục, y tế, văn hóa cơ bản đáp ứng nhu cầu của người dân.
Hàng năm, xã đạt danh hiệu “Xã văn hóa nông thôn mới”, đạt chuẩn quốc gia về y tế, không có tệ nạn mại dâm. Hệ thống chính trị đều đạt “trong sạch vững mạnh”, chính quyền xã được hàng năm được đánh giá “Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”.
Xã Xuân Trường được UBND tỉnh Đồng Nai công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu từ năm 2021 và luôn được giữ vững cho đến nay.
Từ mô hình nông nghiệp tiêu biểu
Mô hình xây dựng nông thôn mới tiêu biểu của xã là mô hình trồng dưa lưới, cà chua, ớt chuông, dưa hấu, các loại rau ăn lá của Trang trại Việt, ở ấp Gia Hòa, xã Xuân Trường, huyện Xuân Lộc.
Mô hình này áp dụng sản xuất theo mô hình khép kín đạt chuẩn GlobalGAP, đã được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao; diện tích canh tác 6 ha nằm trong vùng quy hoạch phát triển cây ăn trái. Hiệu quả kinh tế của mô hình này cao hơn so với sản phẩm sản xuất đại trà khác của xã như tiêu, xoài…. từ 200-220% giá trị /ha đất; doanh thu trên 6.500.000.000 đồng/năm.
Trang trại Việt là một mô hình sản xuất nông nghiệp mới, đáp ứng được nhu cầu của thị trường hiện nay về lĩnh vực an toàn, vệ sinh thực phẩm. Sản phẩm được sản xuất theo mô hình khép kín đạt chuẩn GlobalGAP, cây được trồng trong nhà màng, sử dụng 100% phân hữu cơ vi sinh, hoàn toàn không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Được xem là một trong những mô hình sản xuất nông nghiệp tiêu biểu của xã Xuân Trường, Trang trại Việt liên kết đầu vào và tiêu thụ sản phẩm, cây giống được nhập từ công ty ở Nhật Bản và sản phẩm dưa lưới được tiêu thụ hoàn toàn qua Dubai. Quy trình sản xuất an toàn đất trồng dưa lưới được xử lý bằng công nghệ sinh học, không sử dụng thuốc sâu, hóa học, thụ phấn bằng ong. Sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP.
Cơ sở này đã được chứng nhận an toàn thực phẩm do Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Xuân Lộc cấp. Ứng dụng kỹ thuật canh tác dưa lưới được trồng trên giá thể gồm mụn dừa, tro trấu, vỏ đậu phộng, phân hữu cơ. Cây dưa còn được cách ly với đất vườn bằng màng nilon phủ luống, rãnh luống, đảm bảo ngăn ngừa hiệu quả các loại côn trùng, nấm bệnh có thể có trong đất xâm hại dưa…
Cơ sở còn sử dụng hệ thống tưới tiết kiệm nhỏ giọt, tưới qua ống tio theo hệ thống điểu khiển tự động; hệ thống làm mát bằng quạt gió công suất lớn sử dụng năng điện năng lượng mặt trời làm giảm chi phí sản xuất.
Đặc biệt, còn áp dụng thụ phấn bằng ong, đến thời điểm thụ phấn chủ vườn thả ong liên tục 2 ngày vào vườn, ngoài ra sử dụng chế phẩm sinh học trong quá trình làm đất và chăm sóc cây dưa. DN cũng cơ giới hóa trồng quá trình trồng và chăm sóc dưa lưới như trộn đất, về môi trường, mô hình không gây ô nhiễm nguồn nước, đất, không khí.
Lão nông Nguyễn Dũng bên những trái xoài cát Hoà Lộc trái vụ.
Xã Xuân Trường nằm trong vùng khí hậu phía Nam, Đông Nam Bộ có đặc điểm của vùng khí hậu cận xích đạo với nền nhiệt độ cao và hầu như không thay đổi trong năm. Đặc biệt có sự phân hoá sâu sắc theo mùa, phù hợp với hoạt động của gió mùa, lượng mưa dồi dào, khí hậu của vùng tương đối điều hoà, không bị ngập, độ dốc tương đối thấp, thoát nước tốt. Thuận lợi cho việc trồng xoài là cây trồng chủ lực của địa phương.
Đối với cây trồng chủ lực (cây xoài) trên vùng, người dân địa phương đang áp dụng mô hình ghép cải tạo chuyển đổi từ xoài Cát Bưởi thành xoài Cát Hòa Lộc, ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm Isreal. Qua đó, đưa giá trị sản xuất Xoài trong vùng sản xuất đạt 360,5 triệu đồng/ha, hiệu quả kinh tế gấp 2,1 lần so với các loại cây trồng đại trà khác trên địa bàn xã (giá trị trên một ha đất trồng trọt năm 2020 của xã đạt 170,92 triệu đồng).
Mô hình đã đoạt giải ba tại cuộc thi Nông dân giỏi ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp tỉnh Đồng Nai năm 2021.
Đến khu dân cư kiểu mẫu
Ấp Trung Lương, xã Xuân Trường có đường Tỉnh lộ 766 chạy dọc qua, dài gần 1km. Với vị trí rất thuận lợi so với các khu vực khác trên địa bàn xã, ấp có 607 hộ gia đình. Người dân tại ấp Trung Lương đa số tập trung buôn bán tại chợ Gia Ray, hoặc làm công nhân tại khu công nghiệp.
Qua rà soát các tiêu chí theo quy định của bộ tiêu chí khu dân cư kiểu mẫu, Ban Nhân dân ấp Trung Lương đã chọn đăng ký xây dựng khu dân cư kiểu mẫu tại tổ nhân dân đường cây số 5, đường số 8, đường số 9, gồm 3 tuyến đường với 119/607 hộ, chiếm 19,60%, có 453/2.957 nhân khẩu, chiếm 15,32% tổng số hộ và nhân khẩu toàn ấp.
Để tạo sự đồng thuận, địa phương đã xây dựng kế hoạch phối hợp cùng Ban vận động ấp tiến hành triển khai đến lấy ý kiến từng hộ dân, nhằm nâng cao nhận thức tạo sự đồng thuận, thống nhất, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, trong đó người dân là chủ thể “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và Nhân dân thụ hưởng”.
Theo ông Lê Tiến Nhân, Bí thư chi bộ kiêm trưởng ấp Trung Lương, xã Xuân Trường: Người dân địa phương đã hiến đất làm đường, xây dựng dựng bờ rào. Được sự tuyên truyền của ban ấp và ban công tác mặt trận ấp, đến nay, người dân hàng tuần ra quân quét dọn vệ sinh sạch sẽ, chung tay xây dựng khu dân cư kiểu mẫu trở thành miền quê đáng sống
Tuyến đường nông thôn mới tại xã Xuân Trường được đầu tư xây dựng bài bản, đáp ứng đi lại, vận chuyển nông sản cho người dân địa phương.
Phát động xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, bà con địa phương đã cùng chung tay trồng các loại hoa chiều tím, ngũ sắc, bông giấy, hoàng lộc tại các tuyến đường. Từ 1-2 lần/tuần, người dân làm công việc yêu thích của mình đó là cắt tỉa, chăm sóc, bón phân, nhổ cỏ. Việc làm này trở thành thói quen của người dân địa phương để các loại hoa phát triển xanh tốt. Thành quả hiện nay chính là những con đường hoa lung linh sắc màu.
Khi đường hoa hình thành, bà con nhân dân cùng nhau chung tay đóng góp lắp đặt hệ thống đèn chiếu sáng, xây dựng hệ thống mương thoát nước đều khắp, nhà nhà treo cờ Tổ quốc. Cảnh quan đường làng, ngõ xóm được giữ gìn sáng – xanh – sạch đẹp, diện mạo nông thôn vùng quê không ngừng đổi mới.
Khu dân cư ấp Trung Lương có 1 tổ tự quản về môi trường có vai trò lớn trong việc vận động nâng tỷ lệ người dân đăng ký thu gom rác đạt 100% và vận động người dân phân loại tại nguồn.
Để nâng cao nhận thức, vai trò trách nhiệm của người dân trong việc giữ gìn và bảo vệ môi trường, các ngành chức năng thường xuyên tổ chức tuyên truyền, trang bị cho bà con các kiến thức, kỹ năng về phân loại rác thải và xử lý rác thải hữu cơ, vô cơ.
Hằng tuần, người dân tham gia dọn vệ sinh đường làng, ngõ xóm, phân loại rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình trước khi tiến hành thu gom. Mỗi gia đình đều có thùng đựng rác đúng quy định, đạt chuẩn. Môi trường sống vùng nông thôn ngày càng văn minh, sạch đẹp.
Sau 1 năm triển khai thực hiện xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, người dân nơi đây đã ý thức được trách nhiệm của mình trong việc thực hiện các tiêu chí đề ra.
Hiện nay 100% tuyến đường trong khu đã được bê tông hóa; nhựa hóa đạt tiêu chuẩn; các tuyến đường điều được lắp đặt hệ thống chiếu sáng và trồng cây xanh; cây có hoa hai bên, môi trường, nhà ở dân cư... được chỉnh trang và xây dựng mới đạt tiêu chuẩn, 100% số hộ gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa; 98,67% người dân trong khu dân cư tham gia BHYT; 100% hộ gia đình sử dụng nước sạch; 100% số hộ dân được sử dụng điện thường xuyên, an toàn; 100% tỷ lệ hộ gia đình trong khu dân cư có các công trình vệ sinh đạt yêu cầu; 100% hộ gia đình không có học sinh bỏ học, học sinh vi phạm kỷ luật tại nơi học tập; 100% trẻ em trong độ tuổi đi học được đến trường, 100% hộ gia đình tham gia đăng ký và thực hiện cuộc vận động tham gia xây dựng khu dân cư kiểu mẫu.
Bà con nhân dân sống đoàn kết, thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống văn hóa dân tộc, xây dựng nếp sống văn hóa lành mạnh.Tình hình an ninh chính trị ở địa phương luôn được giữ vững.
Đến nay, khu dân cư kiểu mẫu đã hoàn thành 4/4 tiêu chí, với 15/15 chỉ tiêu theo bộ tiêu chí nông thôn mới nâng cao tỉnh Đồng Nai.
Từ mô hình khu dân cư kiểu mẫu ở ấp Trung Hưng, xã Xuân Trường đang nhân rộng tiếp ở các ấp khác và ấp Trung Hưng hiện tại cơ bản hoàn thành các tiêu chí. Giữ vững và nâng chất các tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu đã đạt là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị và của toàn thể nhân dân trên địa bàn xã; là cuộc vận động toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, trong đó vai trò chủ thể của người dân và cộng đồng dân cư được phát huy mạnh mẽ, các hoạt động thực hiện các tiêu chí phải được chính cộng đồng người dân ở tổ, ấp bàn bạc dân chủ để quyết định và tổ chức thực hiện.
"Mọi việc phải được dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng thụ, nhằm khuyến khích những ý tưởng sáng tạo, phục vụ xây dựng nông thôn mới; làm cho người dân an tâm, tin tưởng, trở nên tích cực, đoàn kết giúp đỡ nhau xây dựng nông thôn ngày càng văn minh phát triển", Chủ tịch UBND xã Xuân Trường Đinh Văn Bình chia sẻ.