Nhiều quy định không phù hợp
Theo báo cáo của UBND huyện Bình Chánh, giai đoạn 2016 - 2025, huyện có 21 dự án NƠXH với 42.442 căn. Kết quả thực hiện giai đoạn 2016 - 2020, có 2 dự án hoàn thành và 2 dự án hoàn thành một phần; đưa vào sử dụng 3.222 căn; đã cấp được 1.034 giấy chứng nhận quyền sử dụng. Giai đoạn 2021 - 2025, có 9 dự án mới chưa triển khai. Giai đoạn này dự kiến nghiệm thu đưa vào sử dụng 1.344 căn. Đến nay, đã cấp thêm được được 300 giấy chứng nhận quyền sử dụng trên tổng số 3.222 căn của giai đoạn 2016 - 2020.
Bên cạnh các kết quả đạt được, UBND huyện Bình Chánh nêu một số khó khăn trong phát triển NƠXH, bao gồm các chính sách hỗ trợ vốn cho chủ đầu tư xây dựng hạn chế; công tác thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng chậm; pháp lý về giao thuê đất đối với dự án có nguồn gốc đất từ nông trường Láng Le chưa được sở, ngành tham mưu UBND TP Hồ Chí Minh giải quyết…
Dưới góc độ doanh nghiệp triển khai các dự án NƠXH, ông Lê Nguyễn Minh Quang, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Phát triển căn hộ Nam Long cho biết, quy định đối tượng mua NƠXH đưa ra từ trước đây đối với những người muốn mua phải có mức thu nhập dưới mức trừ thuế. Tuy nhiên, hiện tại đời sống đã đắt đỏ hơn rất nhiều, quy định này không còn phù hợp, người thực sự có nhu cầu mua được NƠXH rất khó khăn, kể cả những người chỉ cần nhích thu nhập hơn một chút cũng có nhu cầu rất lớn.
“Chúng tôi đã mạnh dạn đề nghị nên xem lại tiêu chuẩn của người được mua NƠXH, làm sao nâng điều kiện thu nhập cao hơn, phù hợp với thực tế để tạo được cơ hội cho nhiều người lao động có thu nhập thấp có thể mua NƠXH”, ông Minh Quang nói.
Cũng theo ông Minh Quang, khó khăn khiến các doanh nghiệp không mặn mà với NƠXH còn do hạ tầng giao thông trục chính để kết nối từ NƠXH vào khu dân cư không được tính vào chi phí hình thành giá bán, trong khi giá hạ tầng này khá cao khiến đội chi phí khi xây dựng NƠXH. Mặt khác, chi phí quản lý, bán hàng, hậu mãi quy định chỉ 2%, mà thông thường chi phí này có mức 7 - 10%, chưa kể quy định xây dựng giá bán cũng chưa phù phù hợp với tình hình kinh tế thị trường hiện tại…
“Do vậy, để thu hút thêm các nhà đầu tư tham gia vào xây dựng NƠXH, các cơ quan quản lý nên có sự thay đổi trong các tính chi phí phát sinh từ hạ tầng giao thông, phí quản lý... để tạo ra sản phẩm có giá cạnh tranh hơn và hỗ trợ, đáp ứng được nhu cầu của người cần mua, tạo động cho các nhà đầu tư tham gia”, ông Minh Quang đề xuất.
Ngoài ra, để giải quyết khó khăn khi xây dựng NƠXH cho người lao động, Thành phố cũng cần tăng cường giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo về giải tỏa mặt bằng nhằm đẩy nhanh tiến độ bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án này. Thực tế, khi triển khai các dự án NƠXH lợi nhuận không cao, giá thấp. Do đó, nhà nước nên có những khu quy hoạch NƠXH để những nhà đầu tư có năng lực vào quy hoạch một khu tổng thể đầy đủ các tiện ích, chức năng hơn là làm riêng lẻ mỗi khu 1, 2 ha đất, sẽ rất khó cho chuyện giải phóng mặt bằng và đền bù. Đây cũng là kinh nghiệm mà Singapore đã làm rất tốt khi triển khai các dự án NƠXH.
Tại buổi giám sát, đại diện một số doanh nghiệp cũng cho biết, các bước thủ tục đầu tư dự án NƠXH còn khá phức tạp, ngoài thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, chấp thuận đầu tư, giao đất, tính tiền sử dụng đất, ký quỹ như nhà ở thương mại, các dự án NƠXH phải thực hiện thêm các thủ tục như: thẩm định giá bán, xác nhận đối tượng mua, thuê mua, kiểm toán chi phí để xác định lợi nhuận định mức...
Đẩy nhanh tiến độ các dự án
Theo ông Võ Đức Thanh, Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp triển khai các dự án NƠXH, huyện đề xuất UBND TP Hồ Chí Minh xem xét, có ý kiến về nội dung đề xuất của Ban Chỉ đạo bồi thường, hỗ trợ và tái định cư TP Hồ Chí Minh về dự án 15,4 ha khu dân cư Vĩnh Lộc B; đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng hướng dẫn các thủ tục cần thiết để hoàn thiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu công trình trên đất cho khách hàng đã mua Lô A - D giai đoạn 1 Dự án Khu dân cư Hạnh Phúc, do Tổng công ty Xây dựng số 1 - CTCP làm chủ đầu tư; Sở Xây dựng tiếp tục làm việc với Công ty TNHH TMDV Huỳnh Thông trong việc thực hiện nghĩa vụ về NƠXH…
"Hiện nay, đa số các dự án NƠXH trên địa bàn đang bị vướng các thủ tục hành chính. Vì vậy, các sở, ngành cần thực hiện nghiêm quy chế phối hợp giải quyết hồ sơ, cách thức làm việc giữa các đơn vị, phân nhóm giải quyết các thủ tục đầu tư thuộc trách nhiệm của các đơn vị để đẩy nhanh việc xử lý hồ sơ cho các dự án tại địa bàn", ông Võ Đức Thanh cho biết thêm.
Ghi nhận các ý kiến của doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Lệ, Chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh cho biết, vấn đề NƠXH được khá nhiều người dân quan tâm, vì vậy Thành phố cần tiếp tục làm rõ các khó khăn, hạn chế đối với các cơ quan, sở, ngành thành phố để phân loại các vấn đề nhằm tháo gỡ sớm nhất cho doanh nghiệp triển khai dự án.
Cụ thể, có một số dự án trên địa bàn huyện chưa được Sở Tài nguyên Môi trường TP Hồ Chí Minh thống kê đầy đủ cũng như chưa thể hiện rõ về pháp lý, chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản gắn liền với đất. Vì vậy, bà Nguyễn Thị Lệ đề nghị Sở Tài nguyên Môi trường phối hợp UBND huyện Bình Chánh và Sở Xây dựng rà soát lại các dự án để đảm bảo việc triển khai thực hiện sớm nhất.
Theo bà Nguyễn Thị Lệ, qua phân tích, đánh giá nguyên nhân đối với các dự án đang triển khai chậm tiến độ, hoặc chưa triển khai, trong đó liên quan đến chủ đầu tư chưa thực hiện các thủ tục nghiệm thu phòng cháy chữa cháy thì trách nhiệm này thuộc chủ đầu tư và UBND huyện, các cơ quan, sở, ngành liên quan. Tương tự, một số dự án liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng còn chậm thì UBND TP Hồ Chí Minh, Ban Chỉ đạo bồi thường tái định cư thành phố, Sở Tài nguyên và Môi trường và UBNN huyện Bình Chánh cần phối hợp xử lý tháo gỡ vướng mắc này.
Bà Nguyễn Thị Lệ cũng đề nghị UBND huyện Bình Chánh cần theo dõi, hỗ trợ chủ đầu tư các dự án đẩy nhanh tiến độ triển khai bồi thường giải phóng mặt bằng, điều chỉnh quy hoạch, thủ tục đầu tư, thi công xây dựng… để đảm bảo tiến độ đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; tích cực quan tâm hơn nữa trong công tác quản lý nhà nước đối với các dự án để đảm bảo chủ đầu tư thực hiện đầy đủ các quy định liên quan đến chất lượng công trình, pháp lý dự án, công tác phòng cháy chữa cháy, nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng… nhằm đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho công nhân, người lao động có thu nhập thấp và các đối tượng được hưởng chính sách về NƠXH.
Hiện nay, chỉ tiêu phát triển NƠXH trên địa bàn TP Hồ Chí Minh còn phát triển chậm. Vì vậy, bà Nguyễn Thị Lệ cũng yêu cầu lãnh đạo Thành phố cần làm rõ những vướng mắc, nguyên nhân khách quan, chủ quan chậm tiến độ để đề ra các đề xuất, giải pháp. Mặt khác, các đơn vị, sở, ngành cũng cần tăng cường trách nhiệm Thủ trưởng của đơn vị, của công chức trong thực thi nhiệm vụ và phối hợp giải quyết các thủ tục hành chính, vướng mắc trong đầu tư dự án.