Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Thành phố được đánh giá là năng động, nền tảng vững chắc hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo. Trên cơ sở những đột phá từ Nghị quyết 57-NQ/TW, Thành phố Hồ Chí Minh đang tiếp tục kiến tạo những chính sách mới thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, biến ý tưởng đột phá thành sản phẩm, dịch vụ có giá trị, đóng góp vào sự phát triển chung.
Quản lý, vận hành lưới điện bằng công nghệ thông tin tại Trung tâm điều độ hệ thống điện Thành phố Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh tư liệu: Thanh Vũ/TTXVN
* Mảnh đất khởi nghiệp
Thành phố Hồ Chí Minh từ lâu được mệnh danh là mảnh đất khởi nghiệp. Nơi đây thu hút hơn 2.000 doanh nghiệp khởi nghiệp, chiếm gần 50% số lượng startup của cả nước, với sự tham gia của hơn 100 quỹ đầu tư mạo hiểm. Thành phố cũng là cái nôi của ba kỳ lân công nghệ VNG, MoMo và Sky Mavis.
Hệ sinh thái khởi nghiệp của Thành phố hiện được định giá khoảng 7,4 tỷ USD, thu hút hơn 260 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm. Lần đầu tiên, hệ sinh thái khởi nghiệp Thành phố lọt vào top 5 Đông Nam Á và vươn lên vị trí 110/1.000 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp năng động nhất thế giới trong năm 2025, tăng 1 bậc so với năm 2024, đặc biệt nổi bật trong lĩnh vực Fintech và Blockchain. Mục tiêu của Thành phố đến năm 2030 lọt vào top 100 thế giới.
Trong số những doanh nghiệp tiên phong, MoMo là minh chứng rõ nét cho khả năng đổi mới sáng tạo để trở thành một kỳ lân. Hiện, MoMo đang phục vụ hơn 30 triệu người dùng và hơn 300.000 đối tác kinh doanh. Cùng chuỗi sản phẩm tài chính cá nhân, MoMo còn mở rộng hệ sinh thái với bộ giải pháp số hóa cho tiểu thương, doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập MoMo chia sẻ, tại Việt Nam, khu vực bán lẻ vẫn tiếp tục tăng trưởng, trong đó kênh truyền thống chiếm tỷ trọng lớn. Tuy nhiên, do rào cản chuyển đổi số, thị trường bán lẻ còn phân mảnh và thiếu kết nối. Với nền tảng công nghệ tự chủ, MoMo hướng tới xây dựng hệ sinh thái kết nối chuỗi giá trị bán lẻ, giúp người dân có thể mua sắm, thanh toán và tiếp cận dịch vụ tài chính trên một nền tảng thống nhất; cung cấp một hệ sinh thái giúp khách hàng có thể mua sắm, thanh toán và được cung cấp dịch vụ tài chính trên đó. Ứng dụng Fintech là một hệ sinh thái dày đặc, bao gồm đơn vị cung cấp dịch vụ, người tiêu dùng, các đơn vị cung cấp tài chính, các nền tảng, dịch vụ trong nước và ngoài nước. MoMo phải mất hơn 15 năm để xây dựng được hệ thống này.
Từ kinh nghiệm hỗ trợ tiểu thương, doanh nghiệp nhỏ và vừa trong chuyển đổi số, ông Nguyễn Bá Diệp gợi mở khi khởi nghiệp trong lĩnh vực này các doanh nghiệp cần cung cấp giải pháp đồng bộ thay vì đơn lẻ và cung cấp giải pháp dễ tiếp cận, chi phí thấp. Quá trình này nên bắt đầu bằng các “điểm chạm số” cơ bản như, thanh toán không tiền mặt, phần mềm quản lý bán hàng tích hợp giao hàng, sau đó, từng bước tối ưu vận hành bằng công nghệ và mở rộng đến tích hợp tài chính số, tín dụng.
Mạnh dạn ứng dụng tài sản số trong một lĩnh vực mới là game đã giúp Sky Mavis vươn lên bứt phá. Ông Nguyễn Thành Trung, đồng sáng lập và CEO Sky Mavis nhận định, tài sản số đang tái định hình cách doanh nghiệp vận hành và tương tác với nền kinh tế số, giúp vượt qua giới hạn địa lý để tiếp cận người dùng toàn cầu. Bắt đầu từ một startup, Sky Mavis đã không ngừng đổi mới để tham gia vào thị trường toàn cầu, hiện sàn giao dịch nhân vật, vật phẩm ở trong game của Sky Mavis đã ở con số 4,3 tỷ USD. Không chỉ làm game, Sky Mavis còn phát triển nhiều công cụ hỗ trợ và hạ tầng blockchain dành riêng cho lĩnh vực này, tạo nền tảng kết nối các bên tham gia, đưa sản phẩm đến gần hơn với người dùng.
Theo các chuyên gia, bối cảnh chuyển đổi số ngày càng mạnh mẽ, khi công nghệ và tài chính đang gắn kết sẽ tạo nên những mô hình kinh doanh mới, gia tăng tính minh bạch, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh. Như thực tiễn của Sky Mavis có thể thấy tài sản số có tiềm năng phát triển, ứng dụng trong các lĩnh vực khác và vấn đề ở đây là doanh nghiệp nắm bắt, ứng dụng như thế nào để đem lại đà tăng trưởng cũng như thị trường mới.
* “Ngôi nhà chung” của cộng đồng khởi nghiệp
Sau thời gian dài chuẩn bị, mới đây, Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh đã chính thức được đưa vào vận hành. Đây không chỉ là một công trình hạ tầng chiến lược mà còn bước tiến quan trọng trong việc cụ thể hóa Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị.
Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh được vận hành theo mô hình hợp tác công - tư, là nơi thực thi và thử nghiệm chính sách mới; thu hút nguồn lực tư nhân để trực tiếp hỗ trợ, tăng tốc, đồng hành cùng các startup. Trung tâm hướng đến việc cung cấp dịch vụ “một cửa” cho cộng đồng khởi nghiệp, từ tư vấn pháp lý, sở hữu trí tuệ, tài chính, gọi vốn đến nghiên cứu và phát triển công nghệ, kết nối thị trường trong nước và quốc tế. Với mô hình này, Trung tâm được kỳ vọng trở thành điểm đến khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam, góp phần đưa Thành phố Hồ Chí Minh vào top 100 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu trong thời gian tới.
Với diện tích gần 17.000 m2, Trung tâm được định vị là "ngôi nhà chung", hạt nhân kết nối các nguồn lực trong hệ sinh thái khởi nghiệp, với hai không gian chính. Trong đó không gian do Nhà nước quản lý sẽ là nơi triển khai, thử nghiệm các chính sách mới, ươm mầm tài năng trẻ và lan tỏa tinh thần khởi nghiệp đến cộng đồng; không gian dành cho khối tư nhân là nơi quy tụ các tổ chức ươm tạo, quỹ đầu tư mạo hiểm, doanh nghiệp công nghệ trong và ngoài nước, trực tiếp tham gia hỗ trợ khởi nghiệp, phát triển sản phẩm và kết nối thị trường quốc tế.
Ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, việc đưa tòa nhà Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo Thành phố đi vào hoạt động là bệ phóng mới, tiếp tục khơi dậy tinh thần dám nghĩ dám làm của thế hệ trẻ, thúc đẩy khát vọng vươn ra thế giới. Thành phố kỳ vọng nơi đây sẽ trở thành điểm đến khởi nghiệp sáng tạo của cả nước, góp phần đưa Thành phố Hồ Chí Minh vào top 100 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu sáng tạo, năng động trong thời gian tới.
Cùng với vận hành Trung tâm hiệu quả, Thành phố tiếp tục hoàn thiện chính sách hỗ trợ, mở rộng mạng lưới hợp tác với các trung tâm đổi mới sáng tạo toàn cầu, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho kỷ nguyên số, nuôi dưỡng và tăng tốc nhiều dự án startup sáng tạo có khả năng cạnh tranh quốc tế.
Bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ, để hiện thực hóa mục tiêu vào top 100 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, năng động nhất toàn cầu, cùng với nỗ lực trong việc xây dựng hệ thái khởi nghiệp sáng tạo, Thành phố đặc biệt hoan nghênh và mong muốn thúc đẩy hợp tác chặt chẽ với các các đối tác quốc tế.
Thành phố luôn chào đón và cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các doanh nghiệp đầu tư, hợp tác, chuyển giao công nghệ và cùng phát triển. Trong đó, Thành phố mong muốn thúc đẩy hợp tác trong nghiên cứu, phát triển các công nghệ lõi, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng chuỗi cung ứng toàn cầu.
Với những cơ hội, chính sách Thành phố đang nỗ lực kiến tạo, lãnh đạo Thành phố mong muốn cộng đồng đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tận dụng tối đa, dấn thân, dám nghĩ dám làm, biến những ý tưởng đột phá thành sản phẩm, dịch vụ có giá trị, đóng góp vào sự phát triển chung của Thành phố và đất nước.
Ông Nguyễn Huy Dũng, Ủy viên chuyên trách Ban chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đánh giá, Tòa nhà Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh chính thức đi vào hoạt động là một hành động thiết thực trong việc đưa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đi vào cuộc sống.
Định hướng về hoạt động đổi mới sáng tạo của Thành phố Hồ Chí Minh thời gian tới, ông Nguyễn Huy Dũng đề nghị, Thành phố tiếp tục quan tâm đến việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trở thành trung tâm tụ hội nhân tài công nghệ của thế giới; tập trung phát triển các công nghệ chiến lược của quốc gia và thế mạnh của Thành phố, đặc biệt về trí tuệ nhân tạo và bản sao số.
Thành phố cần tiếp tục hoàn thiện thể chế chính sách, sớm có cơ chế thí điểm thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm sử dụng ngân sách nhà nước, hình thành các quỹ đầu tư, chính sách tương ứng để thu hút vốn vào các doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ chiến lược quốc gia.
Việc đẩy mạnh hợp tác quốc tế giúp Thành phố tiếp cận công nghệ lõi, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, đồng sáng tạo và đồng kiến tạo ra giá trị mới; phát huy vai trò dẫn dắt của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Thành phố để trở thành những đơn vị tiên phong, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển ngành công nghệ chiến lược, tạo thị trường dẫn dắt các doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng phát triển.
Bài cuối: Ba nhà 'bắt tay' làm sản phẩm công nghệ chung