Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân nhiễm COVID-19 tới bệnh viện ở Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 9/5/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ Oilprice, dù tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh nhưng trữ lượng dầu khí của Trung Quốc lại chỉ ở mức tối thiểu. Điều này đã kiềm chế dầu và nhiều mặt hàng khác tăng giá trong hơn 20 năm qua.
Gần đây, số liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA) cho thấy Trung Quốc đã vượt Mỹ trở thành nhà nhập khẩu dầu thô hàng năm lớn nhất thế giới vào năm 2017, trở thành nhà nhập khẩu ròng lớn nhất thế giới về tổng lượng xăng dầu và nhiên liệu lỏng khác vào năm 2013.
Kể từ khi toàn cầu bùng phát COVID-19 trên diện rộng vào năm 2020, chính sách “không COVID-19” của Trung Quốc đã ảnh hưởng tới động cơ tăng trưởng kinh tế và nhu cầu dầu khí. Chưa có dấu hiệu nào cho thấy chính sách này sẽ được nới lỏng trong tương lai gần. Điều này đã khiến giá dầu sụt giảm. Ngoài ra, còn rất nhiều yếu tố khác liên quan Trung Quốc có thể đẩy giá dầu đi xuống đáng kể.
Vào đầu tháng 3, Trung Quốc đã xảy ra làn sóng lây nhiễm COVID-19 lớn nhất kể từ đợt bùng phát ở Vũ Hán vào đầu năm 2020. Các ca mắc mới tập trung ở các vùng đông bắc và ven biển, chủ yếu ở các tỉnh Cát Lâm và Sơn Đông.
Mặc dù giá dầu ở giai đoạn đó vẫn thấp nhưng có vẻ vẫn thấp hơn đáng kể khi Thượng Hải bị phong tỏa theo hai giai đoạn.
Người dân đeo khẩu trang phòng dịch COVID-19 khi đi siêu thị tại Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 16/5/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Tiếp đó là vào đầu tháng 4 khi có tin chính quyền ở các thành phố khác đã bắt đầu thực hiện các biện pháp phòng chống dịch nghiêm ngặt. Một lần nữa, vào thời điểm đó, đã có hy vọng Trung Quốc nới lỏng biện pháp “không COVID-19” khi Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc (CCDC) công bố hướng dẫn cách ly tại nhà. Các biện pháp này dường như cho thấy có khả năng những người mắc các triệu chứng rất nhẹ hoặc không có triệu chứng nào có thể được cách ly tại nhà thay vì phải đến các cơ sở tập trung của nhà nước. Tuy nhiên, hy vọng này đã tiêu tan sau khi CCDC nói rõ rằng mình chỉ đơn giản là nhắc lại các chính sách nghiêm ngặt trước đó.
Tại thời điểm đó, tác động của chính sách chống COVID-19 ở Trung Quốc tới giá dầu thô toàn cầu đã được Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) nêu rõ trong báo cáo. Trong đó, OPEC giảm 480.000 thùng/ngày trong dự báo nhu cầu dầu toàn cầu cho năm 2022. Gần như cùng lúc đó, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cũng đưa ra lý do tương tự khi giảm triển vọng nhu cầu toàn cầu năm 2022 thêm 260.000 thùng/ngày.
Ngay cả khi đó, khi giá dầu Brent xoay quanh mức 110 USD/thùng và châu Âu đang thảo luận về lệnh cấm dầu Nga, IEA tiếp tục cảnh báo rằng mặc dù giá dầu thô đã giảm so với những mức cao gần đây nhưng giá dầu vẫn cao đáng lo ngại và là mối đe dọa nghiêm trọng đối với triển vọng kinh tế toàn cầu.
Những hành động và bình luận này đã được đưa ra ngay cả trước khi Trung Quốc đẩy mạnh các biện pháp chống COVID-19 vào cuối tháng 4.
Vào đầu tháng 5, một số nhà phân tích đã tính toán rằng ảnh hưởng của các đợt phong tỏa đang diễn ra ở Trung Quốc đã làm giảm nhu cầu dầu thô từ nước này khoảng 1 triệu thùng mỗi ngày và không có dấu hiệu về thời điểm kết thúc.
Ngay cả trước khi COVID-19 lây lan mạnh vào giữa tháng 3, một số ngân hàng lớn đã coi mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2022 của Trung Quốc là khoảng 5,5% là quá tham vọng và các công bố dữ liệu vào tháng 4 cho thấy họ đã đúng. Một trong số đó là chỉ số quản lý thu mua (PMI) - chỉ số quan trọng thể hiện tình trạng hoạt động sản xuất của đất nước. Khi chỉ số này trên 50, hoạt động sản xuất được mở rộng, còn dưới 50 là sản xuất thu hẹp. Trong tháng 4, PMI của Trung Quốc chỉ ở mức 47,4 mức thấp nhất kể từ tháng 2/2020. Nhà thống kê cấp cao của Cục Thống kê Quốc gia (NBS) của Trung Quốc, Zhao Qinghe, nhận định: “COVID-19 ảnh hưởng nhiều tới hoạt động của doanh nghiệp”.
Cuối tuần trước, nhà nghiên cứu chiến lược đầu tư và kinh tế toàn cầu độc lập TS Lombard (TSL), nói với Oilprice.com rằng họ cho rằng nền kinh tế Trung Quốc có thể sẽ thu hẹp lại trong quý này và giảm dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc cả năm 2022 xuống chỉ còn 3,3%. Mặc dù làn sóng Omicron hiện tại dường như đã đạt đỉnh, nhưng hoạt động di chuyển vẫn bị hạn chế và các biện pháp kích thích kém hiệu quả hơn trong điều kiện dịch bệnh.
Đúng là Trung Quốc đã phục hồi nhanh chóng và mạnh mẽ từ đợt bùng phát COVID-19 lớn trước đây cho đến năm 2020, nhưng hiện tại Trung Quốc khó phục hồi hơn so với hồi đó. Ông Rory Green, nhà nghiên cứu về Trung Quốc và châu Á tại TS Lombard (Anh) nhấn mạnh: “Hai năm trước, Trung Quốc đã phục hồi sau đợt phong tỏa ở Vũ Hán nhờ nhu cầu bên ngoài rất mạnh, ít cạnh tranh thương mại, bùng nổ bất động sản và chủng COVID-19 tương đối ít lây nhiễm, nhưng vào năm 2022, các điều kiện hoàn toàn ngược. Chúng tôi dự báo Trung Quốc sẽ phục hồi chậm”.