Một nhà máy lọc dầu của Nga ở vùng Astrakhan. Ảnh: TASS/TTXVN
Giá dầu biến động mạnh trong thời gian qua, do lo ngại triển vọng tăng trưởng xấu đi, làm giảm cầu tiêu thụ dầu thô của Trung Quốc. Nhưng 100 USD/thùng dường như là đáy cản cứng của dầu mỏ. Nguy cơ giảm giá từ yếu tố Trung Quốc được trung hòa bởi lệnh trừng phạt dầu thô chống Nga mà Liên minh châu Âu đang thảo luận trong nội khối. Nếu lệnh này được triển khai trên thực tế, thị trường dầu mỏ sẽ mất đi nguồn cung khoảng 3 triệu thùng dầu/ngày từ Nga vào cuối năm nay.
Một nhân tố khác giúp dầu thô duy trì đà tăng là quan điểm và điều hành chính sách của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ và các đối tác (gọi tắt là OPEC+). Cho đến thời điểm này, OPEC+ vẫn bảo lưu quyết định không tăng sản lượng đủ đề bù vào lượng thiếu hụt do đứt gãy nguồn cung từ Nga.
Nhìn nhận khách quan, đây không phải là quyết định có chủ đích của mọi thành viên trong nhóm. Trên thực tế, nhiều nước thành viên OPEC đang phải vật lộn với nhiều rào cản để duy trì, thúc đẩy sản lượng, đó là Libya với bất ổn chính trị hay tại Nigeria với những vấn đề về kỹ thuật.
Hệ quả là thị trường dầu mỏ bước vào một trạng thái bình thường mới. Theo tường trình của Reuters, các quỹ đầu tư mạo hiểm đã giảm cường độ mua bán dầu mỏ, sản phẩm xăng dầu trong tuần đầu của tháng 5 này.
Các quy định phong tỏa, hạn chế đã được áp dụng tại nhiều thành phố lớn ở Trung Quốc, trong đó có Thượng Hải và thủ đô Bắc Kinh. Xu hướng này đè nặng lên giá dầu. “Phong tỏa phòng chống COVID-19 đang tác động tiêu cực tới thị trường dầu mỏ, với làn sóng bán tháo dầu thô cùng với nhiều mặt hàng khác trên thị trường giao dịch hàng hóa”, Andrew Lipow – chuyên gia tại Lipow Oil Associated nêu quan điểm.
Ở chiều ngược lại, chuyên gia Bjørnar Tonhaugen đến từ hãng tư vấn năng lượng Rystad Energy cho rằng lệnh cấm vận dầu thô của EU sẽ kích hoạt dịch chuyển mang tính chấn động trên thị trường dầu mỏ châu Âu và toàn cầu, với việc có khoảng 3 triệu thùng dầu mà EU nhập khẩu từ Nga sẽ bị loại khỏi thị trường.
Nhìn tổng quan, cú sốc ban đầu từng làm rúng động thị trường dầu mỏ sau khi Nga đưa quân can thiệp vào Ukraine và phản ứng trừng phạt tức thời của Mỹ và phương Tây đã suy giảm hiệu ứng tác động. Thị trường giờ đây chịu chi phối nhiều hơn bởi hành vi mua bán của các quỹ đầu cơ trên thị trường cũng như những dịch chuyển của giá dầu xuất phát từ những “cơn gió nghịch” – như triển vọng tăng trưởng kinh tế suy giảm tại Trung Quốc – nhà nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới.
Điều này cho thấy giá dầu thô ngọt nhẹ Tây Texas (WTI) nhiều khả năng sẽ duy trì mức giá trên 100 USD/thùng trong ngắn hạn và trung hạn. Sẽ rất khó xuất hiện những đợt biến động mạnh tạm thời về giá, như từng diễn ra sau khi Nhà Trắng công bố kế hoạch xuất kho dầu dự trữ ở mức kỷ lục, động thái khiến dầu WTI rời xa mốc 100 USD/thùng.
Về phần mình, EU sẽ phải nỗ lực giải quyết bất đồng nhằm thống nhất áp trừng phạt dầu mỏ chống Nga. Hungary và Slovakia hiện đưa ra nhiều yêu sách đòi EU nhượng bộ lớn hơn, trong đó có việc lui thời hạn thực hiện cùng điều khoản miễn trừ khác. Bulgaria cũng tăng sức ép với Brussels khi tuyên bố sẽ phủ quyết lệnh cấm nếu không được đưa vào danh sách miễn trừ ở thời điểm hiện tại.
Trong một diễn biến khác, giới chức Nga cho biết sản lượng dầu thô khai thác của nước này trong tháng 5 đã hồi phục trở lại. Hãng thông tấn TASS ngày 9/5 dẫn lời Phó Thủ tướng Alexander Novak cho biết sản lượng dầu thô của Nga đã giảm nửa triệu thùng/ngày trong tháng 3, và giảm 1 triệu thùng/ngày vào tháng 4, nhưng bức tranh không quá ảm đạm. "Nhìn vào số liệu của đầu tháng 5, có thể thấy tình hình tốt hơn so với tháng 4, sản lượng tăng so với tháng 4. Chúng tôi tin tưởng vào việc khôi phục một phần trong tháng 5 và điều đó sẽ tốt hơn", ông Novak nói.