Trừng phạt ngân hàng Nga: Đòn đánh đầy rủi ro của Ukraine

Theo Sputnik, Kiev đã đe dọa trừng phạt Sberbank, ngân hàng lớn nhất ở Nga và Đông Âu. Một số quan chức Ukraine thậm chí còn nói rằng Sberbank, và tất cả các ngân hàng Nga, nên bị cấm hoạt động hoàn toàn ở nước này. Các chuyên gia tài chính cảnh báo rằng nếu điều này xảy ra, nó sẽ dẫn tới sự sụp đổ không chỉ khu vực ngân hàng Ukraine, mà là toàn bộ nền kinh tế của nước này.

Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Ukraine đã ngụ ý sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với chi nhánh của Sberbank ở Ukraine nếu ngân hàng này cung cấp dịch vụ cho các chủ sở hữu hộ chiếu từ các nước Cộng hoà tự xưng ở Donbass. Theo đó, nếu các báo cáo về sự sẵn sàng cung cấp dịch vụ này của Sberbank được xác nhận, Ngân hàng Trung ương Ukraine sẽ làm việc với Hội đồng An ninh và Quốc phòng của nước này để đưa ra các lệnh trừng phạt đối với ngân hàng Nga.

Động thái nêu trên được đưa ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng trước ban hành một sắc lệnh mà theo đó các giấy tờ dân sự do các nước cộng hòa tự xưng ở miền Đông Ukraine cấp được chính thức công nhận ở Nga.

Thủ tướng Ukraine Volodymyr Groysman xác nhận rằng Kiev đang điều tra vụ việc, đồng thời cho hay ông đã có các cuộc thảo luận với Tổng thống Ukraine cũng như Ngân hàng Trung ương Ukraine. Ông Groysman cam kết rằng phản ứng của Chính phủ sẽ “đầy đủ”. Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Arsen Avakov thì “mạnh miệng” hơn khi nói rằng Sberbank sẽ bị trục xuất khỏi Ukraine hoàn toàn. Thủ lĩnh đảng cấp tiến Oleh Lyashko cũng yêu cầu cấm tất cả các ngân hàng Nga, trong đó có Sberbank, hoạt động tại Ukraine “ngay lập tức”.

Tuần trước, chi nhánh của Sberbank tại Ukraine đã phát hành thông cáo báo chí cho biết ngân hàng này tuân thủ pháp luật Ukraine, không phục vụ và không có kế hoạch phục vụ khách hàng dựa trên các giấy tờ do chính quyền Donbass phát hành trên lãnh thổ Ukraine. Tuy nhiên, Sberbank đã cho thấy sẵn sàng phục vụ người dân với các giấy tờ của Donbass trên lãnh thổ Nga, và đó có vẻ là cốt lõi những cảnh báo trừng phạt của Kiev.

Các chuyên gia tài chính cho rằng Ngân hàng Trung ương Ukraine thực sự yêu cầu Sberbank ngừng tuân thủ luật pháp Nga, với lời đe dọa trừng phạt, các hạn chế khác, hoặc thậm chí là quốc hữu hoá.

Các nhà quan sát kinh tế nhấn mạnh rằng Sberbank là một ngân hàng quan trọng trong khu vực ngân hàng thương mại của Ukraine và đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng Ukraine. Theo đó, các nhà phân tích chia rẽ về những cảnh báo của Kiev, và liệu chính quyền Kiev có làm thật hay không. Giáo sư kinh tế Nikita Maslennikov tin rằng một động thái chống lại ngân hàng thương mại Nga sẽ mất rất nhiều thời gian và nguồn lực để thực hiện, vì không có khuôn khổ pháp lý để làm như vậy, đặc biệt là việc Kiev chắc chắn phải đối diện với Toà án Trọng tài Quốc tế.

Tuy nhiên, nhà phân tích thị trường Mark Goikhman cho rằng Kiev có thể làm thật chứ không chỉ là đe doạ, không chỉ vì các lý do chính trị mà vì các biện pháp trừng phạt có thể khiến ngân hàng Nga phải ngừng hoạt động và bán tài sản của mình với mức chiết khấu đáng kể. Ngoài ra, riêng mối đe dọa trừng phạt có thể dẫn đến việc khách hàng chuyển tiền tiết kiệm sang các ngân hàng khác.

Theo nhà phân tích tài chính Alexei Antonov, nếu Kiev xử phạt Sberbank, những cú sốc chắc chắn sẽ giáng vào chính Ukraine. Nhà phân tích này chỉ ra rằng hệ thống ngân hàng của Ukraine phụ thuộc rất nhiều vào vốn nước ngoài, với Oschadbank và Privatbank là hai ngân hàng duy nhất hoàn toàn thuộc sở hữu của Ukraine trong số 10 tổ chức tín dụng lớn nhất.

Các ngân hàng nước ngoài, bao gồm Reiffeisen, BNP Paribas, City Group, Credit Agricole và các ngân hàng khác, bao gồm Sberbank, chiếm phần còn lại. Tính tổng cộng, các ngân hàng Nga chiếm khoảng 10% tổng thị trường dịch vụ ngân hàng của Ukraine. Bất kỳ nỗ lực để xử phạt hoặc thậm chí cấm các ngân hàng này có thể ảnh hưởng đến toàn bộ ngành ngân hàng, dẫn đến sự sụp đổ không chỉ của ngành ngân hàng mà cả của toàn bộ nền kinh tế Ukraine.