Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: Reuters |
Theo ông Duterte, chính sự “ì ạch” của Mỹ đã dẫn đến hậu quả là tình trạng căng thẳng liên quan tới tranh chấp chủ quyền trong khu vực như hiện nay.
“Tại sao (Mỹ) không quở trách (Trung Quốc)? Tại sao anh không cử 5 tàu sân bay tới? Và anh lại đợi cho tới khi sự việc chín muồi để đối mặt với một vấn đề quốc tế, lần này, liên quan đến rất nhiều nước”, ông Duterte phát biểu tại một cuộc họp báo trước thềm chuyến thăm Myanmar và Thái Lan.
Hãng Reuters dẫn lời chỉ trích của ông Duterte đối với chính quyền Tổng thống Barack Obama: “Anh chắc chắn đã loại bỏ được vấn đề này từ khi còn trứng nước nếu anh đưa ra một hành động mang tính quyết định”.
Nhà lãnh đạo Philippines nhắc lại về hiệp ước Mỹ cam kết bảo vệ quốc gia này, tuy nhiên Washington lại không hành động gì khi Bắc Kinh bắt đầu chiếm đoạt các phần trong vùng đặc quyền kinh tế của Manila.
Ngoài ra,ông Duterte cũng nhận định hoạt động tuần tra hàng hải tự do của Mỹ tại khu vực này có thể dẫn tới một cuộc xung đột.
Bài phát biểu chê trách Mỹ của ông Duterte được đưa ra trong bối cảnh xuất hiện nhiều mối lo ngại về khả năng Trung Quốc lên kế hoạch xây dựng các trạm giám sát môi trường ở
Biển Đông, bao gồm cả Bãi cạn Scarborough (mà Bắc Kinh gọi là Hoàng Nham, Philippines gọi là Panatag) nằm cách bờ biển Philippines khoảng 200km.
Trước đó, Bộ trưởng Tư pháp Philippines Vitaliano Aguirre ngày 21/3 cho biết Philippines có kế hoạch phản đối mạnh mẽ việc Trung Quốc chuẩn bị lắp đặt trạm radar để giám sát môi trường ở Biển Đông.
Trả lời phỏng vấn báo giới ở thủ đô Manila, Bộ trưởng Aguirre tuyên bố Philippines sẽ khiếu nại kế hoạch mà Trung Quốc vừa thông báo này. Trước đó, người phát ngôn của Tổng thống Philippines, ông Ernesto Abella khẳng định Philippines sẽ thực thi hành động cần thiết để phòng thủ và bảo vệ chủ quyền đất nước cũng như những quyền tại các hải giới tranh chấp.
Quan chức này nhấn mạnh “Tổng thống Rodrigo Duterte đã nhiều lần quả quyết rằng Philippines không từ bỏ các tuyên bố chủ quyền của mình cũng như các quyền của nước này đối với khu vực tranh chấp”.
Liên quan tới vấn đề Biển Đông, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nhiều lần nhấn mạnh: “Việt Nam khẳng định có đầy đủ căn cứ pháp lý và chứng cứ lịch sử về chủ quyền không tranh cãi của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa".
Vì vậy, mọi việc làm của các bên khác trên quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa mà không có sự đồng ý của Việt Nam đều là "bất hợp pháp và vô giá trị".