Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Theo tờ Politico ngày 31/7, ông Kristersson nhận định tình hình tại Gaza hiện “hoàn toàn tồi tệ”, đồng thời cho rằng Israel “không thực hiện những nghĩa vụ cơ bản nhất cũng như các cam kết đã thỏa thuận về viện trợ nhân đạo”. Ông nhấn mạnh: “Thụy Điển yêu cầu EU sớm đóng băng phần thương mại trong thỏa thuận liên kết. Sức ép kinh tế đối với Israel cần được tăng cường”.
Động thái này đưa Thụy Điển trở thành một trong những quốc gia EU công khai ủng hộ việc đình chỉ thương mại với Israel, trong bối cảnh tình hình nhân đạo tại Gaza tiếp tục xấu đi. Kể từ sau vụ tấn công của Hamas nhằm vào Israel ngày 7/10/2023, Tel Aviv đã tiến hành chiến dịch quân sự đáp trả, khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng.
Trước đó vào ngày 28/7, Ủy ban châu Âu đã đề xuất đình chỉ một phần Thỏa thuận Liên kết EU - Israel, liên quan đến một dự án nghiên cứu trọng điểm, với lý do tình trạng nhân đạo nghiêm trọng đang đe dọa gần như toàn bộ dân số Gaza. Tuy nhiên, tại cuộc họp các đại sứ EU ngày 29/7, đề xuất này không được thông qua do Đức và ba quốc gia thành viên khác phản đối.
Ngày 30/7, Hà Lan cũng tuyên bố ủng hộ đình chỉ phần thương mại của thỏa thuận. Phát ngôn viên Bộ trưởng Ngoại giao Hà Lan Caspar Veldkamp cho biết: “Bộ trưởng hoan nghênh việc Thụy Điển cùng tham gia lời kêu gọi. Chúng ta cần gia tăng áp lực lên Chính phủ Israel vì họ phải làm nhiều hơn để tạo điều kiện cho viện trợ nhân đạo. Thỏa thuận giữa EU và Israel về viện trợ và tiếp cận nhân đạo phải được thực thi đầy đủ”.
Thỏa thuận Liên kết EU - Israel, có hiệu lực từ năm 2000, là cơ sở pháp lý cho quan hệ song phương, bao gồm thương mại ưu đãi. Việc sửa đổi các điều khoản thương mại cần được ít nhất 15 trong tổng số 27 quốc gia thành viên EU (chiếm 65%) bỏ phiếu tán thành.