Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại cuộc gặp ở Moskva, Nga ngày 26/5. Ảnh: AFP/TTXVN
Thủ tướng Abe đánh giá, hiện tại quan hệ Nhật-Nga đang trong tình trạng bất thường, bởi hai nước chưa ký một hiệp ước hòa bình từ sau Chiến tranh thế giới thứ Hai. Đồng thời, các thỏa thuận đạt được từ chuyến thăm chính thức của Tổng thống Nga Vladimir Putin đến Nhật Bản vào tháng 12/2016 đang được hai nước thực hiện một cách nhất quán.
Theo Thủ tướng Abe, đây là năm thứ hai cư dân Nhật Bản tới thăm mộ phần tổ tiên của họ trên những hòn đảo hiện do Nga kiểm soát. Hai nước đã hợp tác thúc đẩy các hoạt động kinh tế chung tại quần đảo tranh chấp này. Ông Abe tin tưởng, trên cơ sở quan hệ tin cậy với Tổng thống Nga Putin, hai nước có thể cùng giải quyết vấn đề lãnh thổ và ký kết hiệp ước hòa bình, mở ra kỷ nguyên mới trong quan hệ hợp tác song phương.
Tại Diễn đàn Kinh tế phương Đông được tổ chức tại Nga hồi tháng 9, Tổng thống Putin đã đề xuất Nga và Nhật Bản ký kết hiệp ước hoà bình vào cuối năm nay mà không kèm theo bất kỳ điều kiện tiên quyết nào. Theo nhà lãnh đạo Nga, việc ký kết thỏa thuận hoà bình góp phần gia tăng mức độ tin cậy giữa hai nước, đưa tới các giải pháp cho vấn đề còn tồn tại. Trong khi đó, Thủ tướng Abe cũng nêu rõ lập trường của Tokyo, rằng nước này sẽ ký kết hiệp ước sau khi tranh chấp lãnh thổ được giải quyết.
Trong nhiều thập niên, Moskva và Tokyo đã tổ chức tham vấn nhằm tiến tới ký hiệp ước hòa bình sau chiến tranh. Trở ngại chính của vấn đề này là tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo mà Nga gọi là Nam Kuril, còn Nhật Bản gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc. Khu vực tranh chấp gồm 4 hòn đảo, Nga lần lượt gọi là Iturup, Kunashir, Khabomai và Shikotan, còn Nhật Bản gọi là Etorofu, Kunashiri, Habomai và Shikotan.