Nhân viên y tế Trung Quốc lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 cho người dân. Ảnh: Getty Images
Theo đó, tờ Guardian đưa tin dường như việc điều tra dịch tễ quanh khu vực Vũ Hán đã được thực hiện rất ít trong thời gian đầu bùng phát dịch.
Chỉ trong hơn 1 năm kể từ khi các ca bệnh COVID-19 đầu tiên được phát hiện tại Vũ Hán (Trung Quốc) vào tháng 12/2019, đại dịch này đã lây lan ra toàn thế giới, với trên 111 triệu ca mắc và ít nhất 2,4 triệu người đã tử vong.
Trung Quốc liên tục khẳng định virus SARS-CoV-2 gây ra đại dịch đã xuất hiện tại một số vùng khác ở quốc gia này trước khi ghi nhận ca bệnh ở Vũ Hán. Thậm chí một số quan chức còn cho rằng virus tồn tại trước đó ở Australia, Ấn Độ và Mỹ rồi được đưa vào Trung Quốc qua hàng hóa nhập khẩu.
Trong báo cáo “đánh giá điều tra COVID-19” khi tới Trung Quốc từ ngày 10/7 đến 3/8/2020, trưởng đoàn điều tra Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tiến sĩ Peter Ben Embarek cho biết ông đã gặp gỡ các bộ, ngành liên quan để thảo luận về sự xuất hiện của virus SARS-CoV-2.
Báo cáo nêu rõ: “Sau các cuộc thảo luận sâu rộng với các đồng nghiệp Trung Quốc, có vẻ như việc điều tra dịch tễ quanh Vũ Hán đã được thực hiện rất ít kể từ tháng 1/2020. Một số dữ liệu được trình bày qua hình thức thảo luận. Không có tài liệu viết tay hay lưu giữ nào được chia sẻ”.
Bản báo cáo ngày 10/8/2020 cho biết các quan chức Trung Quốc đã cung cấp cho các nhà khoa học của WHO rất ít thông tin về quá trình điều tra của họ.
Thông tin bị rò rỉ từ tài liệu này được đưa ra sau khi một nhóm các nhà khoa học của WHO hoàn tất chuyến đi tới Trung Quốc điều tra tháng trước.
Kết thúc chuyến đi kéo dài 4 tuần, trong đó có 2 tuần cách ly, Tiến sĩ Embarek phần nào nhất trí với tuyên bố trước đó của Trung Quốc, cho rằng virus SARS-CoV-2 có thể bắt nguồn từ bên ngoài quốc gia. “Những nghiên cứu từ các quốc gia khác nhau cho thấy virus SARS-CoV-2 xuất hiện trước khi phát hiện các ca bệnh đầu tiên vài tuần”, Tiến sĩ Embarek nói.
Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Vũ Hán, Tiến sĩ Embarek cho biết virus SARS-CoV-2 có thể được đưa vào một “vật chủ trung gian” trước khi được truyền sang người, do đó cần phải tiến hành điều tra thêm. Bên cạnh đó, ông khẳng định cũng cần điều tra chuỗi cung ứng hàng đông lạnh cho thị trường Vũ Hán.
Tiến sĩ Embarek cũng bác bỏ những cáo buộc cho rằng virus SARS-CoV-2 là sản phẩm từ phòng thí nghiệm ở Trung Quốc. Ông gọi giả thuyết này là "cực kỳ khó xảy ra".
Mặc dù tính đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có kết luận chính thức từ nhóm điều tra WHO nhưng một nhà khoa học về bệnh truyền nhiễm người Australia cũng nằm trong nhóm chuyên gia tới Vũ Hán đã bày tỏ quan điểm hơi khác với kết quả mà trưởng nhóm đưa ra.
Giáo sư người Australia Dominic Dwyer bày tỏ nghi vấn trước tuyên bố virus SARS-CoV-2 có nguồn gốc bên ngoài Trung Quốc. “Những bằng chứng về việc virus xuất hiện ở các quốc gia khác trước khi bùng phát ở Vũ Hán là rất ít. Không còn nghi ngờ gì khi đại dịch bùng phát ở Vũ Hán, Trung Quốc song những gì đã diễn ra một hoặc hai tháng trước đó mới thực sự là chìa khóa và còn rất nhiều điều để tranh luận. Nhiều khả năng là đại dịch bắt đầu từ chợ hải sản Hoa Nam vì rõ ràng đây là môi trường thuận lợi để virus lây lan”, vị chuyên gia nhận định.