Người dân đứng trong khu vực al-Jadida của Mosul, tỉnh Nineveh ngày 24/3, nơi được cho bị các cuộc không kích của liên quân tàn phá. Ảnh: LA Times/Getty Images |
Nguồn tin từ các tổ chức giám sát cho hay, số dân thường thiệt mạng do các cuộc không kích của Mỹ ở hai chiến trường Iraq và Syria đang ở mức cao nhất từ thời điểm liên quân quốc tế chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bắt đầu chiến dịch từ năm 2014.
Con số 1.200 cao gấp 3 lần con số thống kê trong tháng 1 năm nay. Trong tháng 1 và tháng 2 vừa qua, số dân thường chết trong các cuộc không kích của liên quân đã vượt số dân thường chết trong các cuộc không kích của Nga.
Theo báo cáo, cuộc không kích gây thương vong lớn nhất diễn ra ở thành phố Mosul, Iraq ngày 17/3, khiến ít nhất 200 người thiệt mạng. Liên quân ngày 25/3 thừa nhận đã không kích mục tiêu là các tay súng và trang thiết bị của IS cùng địa điểm và thời gian diễn ra một vụ nổ chết người.
Trong khi đó, quân đội Iraq cho rằng con số thương vong nói trên là do trúng bẫy mìn của các tay súng IS dù các quan chức quân đội Iraq cho biết liên quân đã tăng cường không kích nhằm hỗ trợ chiến dịch của quân đội Iraq trên mặt đất.
Trong một thông báo được công bố ngày 26/3, Tướng Lục quân Joseph Votel, Tư lệnh Bộ Chỉ huy trung tâm Mỹ (CENTCOM) cho biết: “Cái chết của dân thường vô tội ở Mosul là một thảm kịch tồi tệ. Chúng tôi đang điều tra sự cố để xác định chính xác chuyện gì đã xảy ra và sẽ tiếp tục áp dụng thêm biện pháp nhằm tránh làm hại dân thường”.
Thông tin về số lượng dân thường thiệt mạng diễn ra cùng thời điểm cuộc chiến trên mặt đất ở thành phố Mosul của Iraq được tăng cường. Quân đội Iraq đang chiến đấu tại các khu vực đông dân cư nhằm đẩy lùi IS ra khỏi thành phố.
Trên chiến trường Syria, Mỹ cũng thừa nhận trách nhiệm về một cuộc không kích nhằm vào một khu vực thánh đường bên ngoài thành phố Aleppo ngày 16/3 đã khiến ít nhất 46 người thiệt mạng. Mỹ cho hay cuộc tấn công chủ đích nhằm một một tòa nhà gần đó, nơi các thành viên của một nhóm thánh chiến đang tổ chức một cuộc gặp.
Theo các tổ chức nhân quyền Syria, một cuộc không kích khác ngày 22/3 đã đánh trúng vào một trường học, nơi các gia đình Syria lưu lạc trú ẩn bên ngoài thành phố Raqqa do IS kiểm soát, khiến ít nhất 33 người chết.
Tại Yemen, số cuộc không kích lực lượng Mỹ tiến hành trong một tuần đã nhiều hơn số cuộc không kích Mỹ thực hiện trong mỗi năm dưới thời Tổng thống Barack Obama.
Số dân thường thương vong gia tăng làm dấy lên hai mối quan ngại lớn. Thứ nhất, phải chăng chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã buông lỏng quy định với các lực lượng của Mỹ trong khu vực.
Trong thời gian tranh cử tổng thống Mỹ, ứng cử viên của đảng Cộng hòa Donald Trump từng tuyên bố sẽ tăng cường cuộc chiến chống IS được phát động dưới thời Tổng thống Mỹ Barack Obama vào năm 2014.
Trong một cuộc tuần hành hồi tháng 11/2015, ông Trump từng nói: “Tôi sẽ đánh bom cho chúng tơi tả”, ám chỉ đến các cơ sở hạ tầng dầu mỏ bị IS nắm giữ. Ông Trump sau đó cũng đề nghị Mỹ nên tiêu diệt gia đình của các phần tử khủng bố.
Kể từ thời điểm nhậm chức, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã tăng cường sử dụng vũ lực tại các cuộc xung đột tại Trung Đông, tăng gần gấp đôi số binh sĩ Mỹ hiện diện ở Syria và mở rộng chiến dịch của Mỹ ở Yemen.
Quan ngại thứ hai là khi số dân thường thiệt mạng tăng cao, chiến dịch chống IS có thể làm mất lòng dân địa phương, tạo điều kiện cho các tay súng IS ngay cả khi chúng đã bị đánh bại.
Theo các chuyên gia, IS có thể lợi dụng việc dân thường thiệt mạng để tuyên truyền thông điệp khủng bố. Và điều này có nghĩa là lực lượng sở tại lẫn liên quân có khả năng sẽ phải đương đầu với những cuộc chiến khác ở những thành phố khác vào những thời điểm khác.