Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại thủ đô Moskva. Ảnh: THX/TTXVN
Theo đài RT, ông Putin tiết lộ Nga đã triển khai hệ thống tên lửa siêu vượt âm mới trong một cuộc tấn công vào lãnh thổ Ukraine, chỉ trích Mỹ vì làm leo thang căng thẳng, đồng thời tái khẳng định sẵn sàng đàm phán hòa bình, trong khi cho rằng Mỹ đã biến xung đột trở thành vấn đề toàn cầu.
Bài phát biểu của ông Putin diễn ra sau khi Ukraine tấn công vào lãnh thổ Nga bằng tên lửa tầm xa do phương Tây cung cấp, đánh dấu giai đoạn leo thang đáng kể của cuộc xung đột. Những nhận xét của ông phản ánh mối căng thẳng ngày càng gia tăng giữa Nga và các quốc gia thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đồng thời cảnh báo nguy cơ xung đột có thể mở rộng thành đối đầu quy mô lớn hơn.
Triển khai Oreshnik - tên lửa siêu vượt âm mới hoàn toàn
Ông Putin xác nhận Nga đã sử dụng hệ thống tên lửa đạn đạo siêu vượt âm mới nhất có tên là Oreshnik để tấn công cơ sở công nghiệp quốc phòng của Ukraine tại Dnipro vào sáng 21/11. Tên lửa này thuộc thế hệ vũ khí tầm trung mới của Nga, có tốc độ đạt Mach 10 (2,5-3 km mỗi giây).
Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng không có hệ thống phòng thủ tên lửa nào hiện nay, kể cả những hệ thống mà Mỹ triển khai ở châu Âu, có thể đánh chặn được Oreshnik. Ông nhấn mạnh: “Hiện nay, không có biện pháp nào để đối phó với loại vũ khí này”.
Theo ông Putin, cuộc tấn công đã phá hủy thành công một trong những khu công nghiệp thời Liên Xô lớn nhất của Ukraine chuyên sản xuất công nghệ tên lửa.
Trong bài phát biểu, ông Putin nêu bật lợi thế chiến lược của công nghệ tên lửa mới của Nga, khẳng định các hệ thống phòng thủ phương Tây, bao gồm cả những hệ thống tại căn cứ Mỹ ở châu Âu, không thể đánh chặn được. Ông coi việc triển khai hệ thống Oreshnik là phản ứng với các hành động ngày càng leo thang của NATO, như Mỹ rút khỏi Hiệp ước Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) năm 2019. Ông Putin nói: “Những tên lửa như Oreshnik là câu trả lời của chúng tôi đối với kế hoạch triển khai tên lửa tầm trung và tầm ngắn của NATO tại châu Âu và khu vực châu Á - Thái Bình Dương”.
Video Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin nói về việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa và thông báo Nga đã đáp trả bằng tên lửa Oreshnik (Nguồn: Reuters):
Cáo buộc Mỹ leo thang căng thẳng
Ông Putin cáo buộc Mỹ và NATO cố tình làm leo thang khủng hoảng khi cung cấp cho Urkaine các vũ khí tầm xa có độ chính xác cao và có khả năng tấn công lãnh thổ Nga. Tuần này, Ukraine đã sử dụng tên lửa chiến thuật lục quân ATACMS do Mỹ sản xuất và hệ thống Storm Shadow của Anh để tấn công các mục tiêu tại vùng Bryansk và Kursk của Nga.
Theo ông Putin, những cuộc tấn công này cho thấy ý định của phương Tây muốn biến xung đột Ukraine thành chiến tranh toàn cầu. Ông nhấn mạnh rằng Ukraine không thể dùng những vũ khí này nếu không có sự tham gia trực tiếp của các chuyên gia quân sự Mỹ và NATO. Tổng thống Nga tuyên bố: “Cuộc xung đột khu vực do phương Tây gây ra giờ đã mang yếu tố toàn cầu”.
Tổng thống Nga cũng nói rằng Mỹ đã phá vỡ các thỏa thuận kiểm soát vũ khí toàn cầu và làm suy yếu an ninh quốc tế. Ông nhấn mạnh: “Không phải Nga mà chính Mỹ đã phá hủy hệ thống an ninh quốc tế”.
Do đó, ông Putin tuyên bố rằng mặc dù Nga đã kiềm chế triển khai tên lửa tầm trung và tầm ngắn trên toàn cầu, nhưng sẽ xem xét lại chính sách này để đáp trả các hành động của Mỹ. Ông cảnh báo rằng Nga sẽ chọn các mục tiêu tấn công trong tương lai dựa trên những mối đe dọa đến an ninh quốc gia và dân thường tại các khu vực bị nhắm tới sẽ được cảnh báo trước để sơ tán.
Lời kêu gọi hòa bình
Mặc dù đưa ra những lời lẽ cứng rắn, ông Putin tái khẳng định rằng Nga vẫn sẵn sàng đàm phán, nhưng cảnh báo sẽ đáp trả quyết liệt trước hành động leo thang. Tổng thống Nga nói: “Chúng tôi luôn ưu tiên và vẫn sẵn sàng giải quyết mọi tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình”.
Tuy nhiên, ông nhắc nhở các nhà lãnh đạo phương Tây, đặc biệt là ở Mỹ, phải nghiêm túc xem xét những cảnh báo của Nga. Ông kết luận: “Sẽ luôn luôn có hành động đáp trả”.
Phản ứng của Ukraine và các bên
Về phản ứng của Ukraine, ngày 21/11, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới phản ứng cương quyết đối với việc Nga sử dụng tên lửa Oreshnik. Trên mạng xã hội Telegram, Tổng thống Zelensky viết: “Thế giới phải phản ứng. Hiện giờ chưa có bất cứ phản ứng cương quyết nào từ thế giới… Đây là bước gia tăng rõ ràng và nghiêm trọng về quy mô và cường độ của cuộc chiến này”.
Trước đó cùng ngày, Bộ Ngoại giao Ukraine cũng hối thúc cộng đồng quốc tế phản ứng nhanh chóng trước việc Nga sử dụng loại vũ khí mới.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi bày tỏ: “Chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế và các nhà lãnh đạo, các quốc gia tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc ngay lập tức phản ứng trước việc Nga sử dụng loại vũ khí mới”.
Ngày 21/11, người phát ngôn các vấn đề đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), ông Peter Stano nhấn mạnh: "Trong khi chúng tôi đang đánh giá toàn bộ sự việc, rõ ràng một cuộc tấn công như vậy sẽ đánh dấu thêm một hành động leo thang rõ ràng từ phía ông Putin". Người phát ngôn này cho rằng động thái này sẽ thể hiện thay đổi về số lượng và chất lượng trong cuộc chiến ở Ukraine.
Trong khi đó, theo hãng TASS, một quan chức Mỹ xác nhận nước này đã được Nga thông báo ngay trước khi tiến hành vụ tấn công bằng tên lửa Oreshnik vào thành phố Dnipro của Ukraine thông qua các kênh giảm thiểu rủi ro hạt nhân. Sau đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov bác bỏ thông tin trên, đồng thời khẳng định Nga không có nghĩa vụ phải thông báo cho các nước khác về các vụ phóng tên lửa tầm trung.