Tàu chở dầu tới Na Uy trong tháng 4. Ảnh: Reuters
Theo báo Nikkei Nhật Bản dẫn số liệu công khai của trang mạng MarineTraffic, công ty nhà nước Sovcomflot đã không cập nhật thông tin về điểm đến của 24 trong tổng số 76 tàu chở dầu di chuyển cùng lúc trong tháng 3 và tháng 4. Con số này gấp 5 lần so với con số cao nhất ghi nhận trong năm 2021.
Dữ liệu vị trí và điểm đến cập nhật trên MarineTraffic được thu thập từ hệ thống nhận dạng tự động (AIS) cho phép theo dõi chuyển động của tàu trong thời gian thực. Theo công ty nghiên cứu rủi ro hàng hải Windward, số lượng tàu chở dầu Nga tắt dữ liệu vị trí AIS đã tăng gấp đôi so với trước khi xảy ra xung đột Nga-Ukraine.
Trong một trường hợp cụ thể, một tàu chở dầu ngoài khơi bờ biển Scotland đang chuẩn bị cập cảng Orkney đã đột ngột thay đổi hướng đi khi Vương quốc Anh ra lệnh cấm các tàu Nga cập cảng từ ngày 1/3. Con tàu sau đó di chuyển theo hướng đến Đan Mạch nhưng không dỡ hàng ở đó. Sau gần một tháng trên biển, tàu chở dầu này đã đổi điểm đến, "chờ lệnh" trong hơn hai tuần trước khi lên đường tới Ấn Độ vào cuối tháng 4.
Trong khi đó, các tàu Sovcomflot khai báo điểm đến trước buộc phải cập cảng của Nga hoặc một số quốc gia khác như Trung Quốc để né lệnh trừng phạt.
Hiện Sovcomflot chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về thông tin trên.
Các lệnh trừng phạt ngày một siết chặt của phương Tây đã khiến các tàu của Nga khó tìm được cảng biển để cập bến. Tuy nhiên, những lệnh trừng phạt này cũng khiến dầu thô Nga giảm giá, trở thành hàng hóa hấp dẫn đối với những bên mua năng lượng lớn.
Theo tập đoàn xăng dầu Nhật Bản JOGMEC, trong năm 2021, Nga xuất khẩu 5,33 triệu thùng dầu thô mỗi ngày. Trong khi các đường ống dẫn dầu trên mặt đất tới Trung Quốc và các điểm đến khác chiếm 34% dòng chảy trên, phần còn lại được vận chuyển qua đường thủy.
Trong bối cảnh dầu thô Ural rẻ hơn dầu thô Brent 30%, nhu cầu về dầu Nga hiện tương đối cao. Trong tháng 4, xuất khẩu dầu Nga tới Trung Quốc và Ấn Độ đã tăng lên lần lượt 15% và 22%.
Các biện pháp trừng phạt của Anh, châu Âu và Mỹ đã khiến nhiều công ty tránh xa các giao dịch liên quan đến tàu Nga. "Các nhà máy lọc dầu vận chuyển dầu thô của Nga đang đổ xô tìm kiếm các giải pháp thay thế cho tàu Nga. Thị trường tàu chở dầu không có đủ tàu”, một công ty thương mại tiết lộ.
Dữ liệu từ TankerTrackers.com cho thấy, khối lượng dầu thô của Nga được vận chuyển trên các tàu không thông báo điểm đến tăng gấp 17 lần từ tháng 3 đến tháng 4.
Masahiko Hosokawa, Giáo sư chuyên về kiểm soát thương mại tại Đại học Meisei của Nhật Bản, nhận định “các công ty sẽ cần phải làm nhiều hơn nữa để lấp các lỗ hổng trừng phạt”.