Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo (trái) và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin. Ảnh: Washington Post
Trong cuộc họp báo từ Nhà Trắng, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin thông báo Chính quyền Tổng thống Donald Trump quyết định áp đặc thêm vòng trừng phạt kinh tế mới nhằm vào Iran.
Theo đòn trừng phạt mới, được Tổng thống Trump đề cập lần đầu tiên ngày 8/1, Washington nhắm tới ngành xuất khẩu thép của Iran và 8 quan chức cấp cao của nước Cộng hòa Hồi giáo này, trong đó có một số lãnh đạo quân đội. Gói biện pháp mới này bao gồm tổng cộng 17 lệnh trừng phạt.
Bộ trưởng Mnuchin nêu rõ đòn trừng phạt mới nhằm đáp trả vụ tập kích bằng tên lửa của Iran nhằm vào hai cơ sở quân sự Mỹ ở Iraq. Ông Mnuchin nói: "Các biện pháp trừng phạt này sẽ được tiếp tục cho tới khi chính quyền Iran ngừng hoạt động bảo trợ khủng bố toàn cầu và cam kết không bao giờ sở hữu vũ khí hạt nhân".
Trước đó, trong bài diễn văn ngày 8/1, ông Donald Trump cam kết tăng cường các biện phát trừng phạt đối với quốc gia Hồi giáo để trả đũa tấn công bằng tên lửa, mà các chuyên gia đánh giá là sự đáp trả đầu tiên của Tehran sau vụ không kích của Mỹ nhằm vào sân bay quốc tế Baghdad (Iraq) hôm 3/1 vừa qua, khiến Tướng Qassem Soleimani, Tư lệnh đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), thiệt mạng.
Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ sát hại Tư lệnh đơn vị Quds thuộc IRGC Qassem Soleimani ngay sau khi ông này đáp xuống Iraq hồi tuần trước một phần là do họ đang tìm cách "tấn công" Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad.
Phát biểu trên có thể đã giải thích thêm điều mà cho tới nay vẫn còn là những đồn đoán mập mờ về thông tin tình báo khiến cho chính quyền của Tổng thống Trump quyết định rằng hạ sát Tướng Soleimani và ngăn chặn các âm mưu của ông sẽ giúp ngăn bất kỳ hậu quả mà Washington có thể gặp phải.
Phát biểu với phóng viên tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump nêu rõ: "Chúng tôi làm vậy vì họ đang tìm cách làm nổ đại sứ quán của chúng tôi". Ngoài ra, ông Trump nêu rõ Mỹ tiến hành không kích cũng vì một vụ tấn công bằng rocket nhằm vào một căn cứ quân sự Mỹ ở Iraq do lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn tiến hành hồi tháng 12/2019, khiến một nhà thầu Mỹ thiệt mạng. Theo các quan chức Mỹ, Tướng Soleimani có vai trò dàn dựng vụ tấn công bằng rocket này.
Một lý do khác là các cuộc biểu tình của những người ủng hộ lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn bên ngoài Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad. Ông Trump cho hay Tướng Soleimani đã muốn các cuộc biểu tình này "trở nên bạo lực hơn".
Vụ việc đã đẩy đối đầu Mỹ-Iran leo thang hết sức nguy hiểm, có thời điểm dư luận quốc tế quan ngại hai bên đã kéo nhau tới "miệng hố chiến tranh". Tuy nhiên, cách Iran mở cuộc tập kích tên lửa và phản ứng của nhà lãnh đạo Mỹ sau đó 1 ngày đã giúp tạm thời giải tỏa mối lo này.
Ông Trump nhấn mạnh Mỹ không muốn sử dụng sức mạnh quân sự và rằng sức mạnh kinh tế là vũ khí răn đe mạnh nhất của Washington. Tổng thống Trump khẳng định Washington sẵn sàng theo đuổi hòa bình với tất cả những ai tìm kiếm hòa bình. Ông nói Mỹ mong muốn một tương lai tươi sáng cho Iran, dù vẫn cảnh báo "tên lửa của Mỹ rất lớn và nhiều tên lửa siêu thanh đang được phát triển".