.jpg)
Thủ tướng Israel Yair Lapid. Ảnh: Timesofisrael.com
Theo hãng tin AFP, Thủ tướng Israel Yair Lapid ngày 11/9 đã thực hiện chuyến thăm Đức trong nỗ lực ngoại giao mới nhất của ông nhằm thuyết phục các cường quốc phương Tây từ bỏ thỏa thuận hạt nhân với "đối thủ không đội trời chung" của nhà nước Do Thái là Iran.
Israel từ lâu đã phản đối việc hồi sinh Thỏa thuận hạt nhân Iran, với tên gọi chính thức là Kế hoạch Hành động toàn diện chung (JCPOA) được kí kết năm 2015, vốn bị Tổng thống Mỹ Donald Trump đơn phương rút lui vào năm 2018 và áp dụng lại các lệnh trừng phạt đối với Tehran.
Động lực nhằm khôi phục thỏa thuận dường như đang chậm lại sau khi ba quốc gia châu Âu tham gia thỏa thuận - Đức, Pháp và Anh - cuối tuần trước cho biết họ "nghi ngờ nghiêm trọng" về sự chân thành của Iran trong việc khôi phục thỏa thuận.
Phát biểu tại cuộc họp của Chính phủ Israel trước chuyến thăm Berlin, ông Lapid cảm ơn ba quốc gia trên về "quan điểm vững chắc" mà họ đã đưa ra trong một tuyên bố ba bên hôm 10/9.
Tuyên bố 3 bên cho rằng Tehran “đã chọn không nắm bắt cơ hội ngoại giao quan trọng này”, mà thay vào đó "Iran tiếp tục leo thang chương trình hạt nhân vượt ra ngoài bất kỳ lời biện minh dân sự hợp lý nào”. Đáp lại, Bộ Ngoại giao Iran chỉ trích những bình luận như vậy là "không mang tính xây dựng".
Tại cuộc họp Nội các, ông Lapid cho rằng Israel đang tiến hành một chiến dịch ngoại giao thành công để ngăn chặn thỏa thuận hạt nhân và ngăn chặn việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Iran. “Tuy nhiên điều đó vẫn chưa kết thúc. Vẫn còn một chặng đường dài phía trước, nhưng đã có những dấu hiệu đáng mừng”, ông Lapid nêu rõ.
Một quan chức cấp cao của Israel nói với AFP: “Chúng tôi hiểu rằng sẽ không có sự trở lại của JCPOA cho đến giữa tháng 11 này. Chúng tôi đang làm việc với các đối tác để phát triển một chiến lược mới. Điều quan trọng là phải tiếp tục điều phối các quan điểm và tác động đến lập trường của châu Âu. Đức có vai trò quan trọng trong việc này”.
Ông Lapid dự kiến gặp Thủ tướng Olaf Scholz, Bộ trưởng Ngoại giao Annalena Baerbock và Tổng thống Frank-Walter Steinmeier của Đức trước khi quay lại Israel vào cuối ngày 12/9.
Sau khi được kí kết năm 2015, JCPOA đã giúp Iran giảm nhẹ các lệnh trừng phạt để đổi lấy việc hạn chế chương trình hạt nhân của nước này.
Các cuộc đàm phán đã được tiến hành tại Vienna kể từ tháng 4/2021 nhằm tìm cách khôi phục thỏa thuận bằng cách dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Tehran và thúc đẩy Iran thực hiện đầy đủ các cam kết hạt nhân trước đây.
Israel khẳng định Iran sẽ sử dụng nguồn thu từ việc giảm lệnh trừng phạt để hỗ trợ các nhóm đồng minh có khả năng tấn công người Israel, đặc biệt là nhóm Hezbollah của người Shiite ở Liban, Hamas và Muslim Jihad, hai tổ chức chiến binh chủ chốt của Palestine.
Tháng trước, Liên minh châu Âu, đóng vai trò trung gian của các cuộc đàm phán hạt nhân, đã đưa ra bản dự thảo "cuối cùng" của thỏa thuận. Iran và Mỹ sau đó đã phản hồi lại văn bản và Washington hôm 9/9 cho biết câu trả lời của Tehran là một "bước lùi".