Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc họp báo chung tại Căn cứ Elmendorf-Richardson ngày 15/8. Ảnh: THX/TTXVN
Theo báo The Kyiv Independent, triển vọng trái ngược xuất hiện khi Tổng thống Trump nói với các phóng viên sau cuộc gặp người đồng cấp Nga Putin tại Anchorage, Alaska rằng hai nhà lãnh đạo “phần lớn đã nhất trí” về các đảm bảo an ninh cho Ukraine và các cuộc trao đổi lãnh thổ - điều kiện buộc Ukraine phải nhượng một phần đất đai cho Nga.
Trong các bình luận trên nhiều phương tiện truyền thông ngày 17/8, đặc phái viên Witkoff và Ngoại trưởng Rubio đều đề cập đến kết quả các đảm bảo an ninh dành cho Ukraine phát sinh từ cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai tổng thống Trump - Putin.
Trả lời kênh truyền hình CNN, đặc phái viên Witkoff, người tham gia trực tiếp cuộc gặp, cho biết Tổng thống Putin đã đồng ý với “các thỏa thuận an ninh mạnh mẽ” mà ông đánh giá là “mang tính thay đổi cục diện”. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh: “Chúng tôi không nghĩ rằng đã gần đạt thỏa thuận về việc áp dụng tương tự Điều 5 của NATO".
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Rubio - người từng tham dự cuộc họp hẹp 3-3 với phái đoàn Nga do Tổng thống Putin dẫn đầu - đưa ra nhận định khác về tiến độ đàm phán đảm bảo an ninh cho Ukraine. Ông nói với NBC News: “Sẽ phải có một số đảm bảo an ninh như một phần của thỏa thuận hòa bình. Cách thức cấu trúc, xây dựng và vai trò của chúng tôi là những vấn đề cần giải quyết. Một trong những yêu cầu cơ bản của Ukraine là nếu chấm dứt chiến tranh, phải đảm bảo không bị tấn công trở lại".
Trước thềm chuyến thăm Nhà Trắng ngày 18/8 cùng một số nhà lãnh đạo châu Âu để hội đàm với Tổng thống Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bày tỏ lo ngại về việc thiếu chi tiết nội dung thỏa thuận an ninh. Ông chia sẻ trên mạng xã hội: “Điều quan trọng là Mỹ đồng ý hợp tác với châu Âu để cung cấp các đảm bảo an ninh cho Ukraine - và chúng tôi rất biết ơn Mỹ và Tổng thống Trump vì tín hiệu này".
“Tuy nhiên, vẫn chưa có thông tin chi tiết về cách thực hiện - vai trò của Mỹ, vai trò của châu Âu và EU có thể làm gì. Đây là nhiệm vụ chính của chúng tôi. Chúng tôi cần một nền an ninh có thể hoạt động thực tế, tương tự như Điều 5 của NATO", ông Zelensky nói thêm.
Tổng thống Ukraine cũng nhấn mạnh Kiev xem “việc gia nhập EU là một phần của các đảm bảo an ninh", đồng thời đề cập đã nghe ông Trump nói rằng cả Mỹ và ông Putin đều có quan điểm tương đồng về vấn đề này.
Trong bối cảnh sự bất định gia tăng do thiếu chi tiết về các đảm bảo an ninh tiềm năng từ hội nghị Mỹ - Nga, Tổng thống Trump vẫn chưa có bình luận về việc một thỏa thuận cuối cùng sẽ ra sao.
Từ lâu, các nhà lãnh đạo Ukraine và châu Âu đã thúc giục Mỹ ủng hộ các đảm bảo an ninh mạnh mẽ cho Kiev nếu đạt thỏa thuận ngừng bắn với Nga. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Trump vẫn do dự trong cam kết này, lập trường từng làm chệch hướng thỏa thuận khoáng sản Mỹ - Ukraine và gia tăng sự bất định trong kế hoạch của cái gọi là “liên minh những người sẵn sàng”.
Ngày 13/8, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Mỹ sẵn sàng cung cấp các đảm bảo an ninh cho Ukraine sau khi hòa bình được thiết lập, nhưng tư cách thành viên NATO không phải là một lựa chọn khả thi.