Ông Marco Rubio phát biểu tại một sự kiện ở Washington DC., ngày 29/3/2022. Ảnh tư liệu: Getty Images/TTXVN
Báo The Kyiv Post của Ukraine tối 17/8, theo giờ địa phương, cho biết trong loạt phỏng vấn thẳng thắn trên các chương trình thời sự cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết chính quyền Trump đang thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình lâu dài nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, dù khả năng đạt được một lệnh ngừng bắn tạm thời vẫn được tính đến.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ, người đã tham dự hội nghị thượng đỉnh quan trọng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Liên bang Nga Vladimir Putin ở Alaska, đã xuất hiện trên CBS Face the Nation, chương trình This Week của ABC News và Meet the Press của NBC để vạch ra lộ trình cho các cuộc đàm phán.
Nhu cầu về sự nhượng bộ
Ngoại trưởng Rubio liên tục nhấn mạnh rằng một giải pháp sẽ đòi hỏi cả hai phía phải nhượng bộ. Ông Rubio nói với CBS: “Nếu một bên đạt được tất cả những gì họ muốn, đó gọi là đầu hàng. Và chúng ta không hề ở gần điều đó, vì không bên nào sắp sửa đầu hàng hay chấp nhận điều gì tương tự”.
Ông Rubio giải thích thêm: “Để kết thúc chiến tranh, sẽ có những điều Liên bang Nga muốn mà họ không thể có, và cũng có những điều Ukraine muốn mà họ sẽ không nhận được. Cả hai bên phải từ bỏ một số thứ để có thể ngồi vào bàn đàm phán”.
Ngoại trưởng Mỹ thừa nhận đây có thể là điều “khó chấp nhận” và “chúng ta có thể không thích”, nhưng đó là “thực tế phải đối diện”.
Câu hỏi đơn giản cho Nga
Khi được hỏi về yêu cầu của Tổng thống Putin trong một thỏa thuận hòa bình nhằm giải quyết “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc xung đột, ông Rubio cho biết Mỹ sẽ không sa lầy vào các tranh chấp lịch sử. Trọng tâm, theo ông, là một câu hỏi đơn giản: “Liệu họ có ngừng chiến đấu hay không?”
Khi được hỏi Mỹ có chấp nhận tất cả những gì Tổng thống Putin đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga ở Alaska hay không, ông Rubio nói với chương trình Face the Nation của CBS rằng: “Mỹ không ở vị trí chấp nhận hay bác bỏ bất cứ điều gì, bởi cuối cùng, quyết định thuộc về người Ukraine. Họ mới là bên mà Liên bang Nga phải làm hòa”.
Người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ bổ sung: “Chúng ta phải đạt đủ tiến triển để có thể đưa Tổng thống Zelensky và Tổng thống Putin ngồi cùng một chỗ – điều mà Tổng thống Zelensky đã nhiều lần yêu cầu – và đạt được một thỏa thuận cuối cùng chấm dứt chiến tranh. Đã có một số ý tưởng được thảo luận mà chúng tôi biết là Ukraine có thể ủng hộ”.
Bảo vệ chiến lược của chính quyền
Ngoại trưởng Rubio bảo vệ quyết định của chính quyền Trump không áp đặt thêm lệnh trừng phạt Liên bang Nga lúc này, lập luận rằng điều đó sẽ làm sụp đổ các cuộc đàm phán hiện tại.
“Ngay khi tổng thống áp đặt thêm lệnh trừng phạt, các cuộc đàm phán sẽ chấm dứt”, ông Rubio nói với CBS.
Còn trên NBC, Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh: “Ngay khi ban hành các lệnh trừng phạt mới, khả năng đưa họ đến bàn đàm phán – khả năng của chúng ta – sẽ suy giảm nghiêm trọng”.
Ông Rubio cũng phản bác “câu chuyện truyền thông ngớ ngẩn” cho rằng các nhà lãnh đạo châu Âu tới Washington để ngăn Tổng thống Zelensky bị ép ký một thỏa thuận bất lợi.
Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh trên CBS rằng: “Họ không đến đây để ngăn Zelensky bị bắt nạt… Chúng tôi đã làm việc với họ nhiều tuần nay về vấn đề này. Họ chọn đến đây ngày mai, theo lời mời của chúng tôi, theo lời mời của tổng thống”.
Trong khi đó, trên This Week của ABC, ông Rubio làm rõ cách tiếp cận của Tổng thống Trump không phải là ép buộc đầu hàng: “Quan điểm của tổng thống không phải là chúng ta nên bắt nạt hay ép Ukraine vào một thỏa thuận tồi. Quan điểm của ông là chúng ta cần một thỏa thuận, và cách duy nhất để có được thỏa thuận là hai bên phải ngồi lại với nhau”.
Ông Rubio nhấn mạnh vai trò của Mỹ là “đưa các bên đến bàn đàm phán” và rằng một thỏa thuận chỉ khả thi nếu “cả hai bên đều cảm thấy có thể sống với kết quả đó”.
Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin (trái) trong cuộc họp với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Căn cứ Elmendorf-Richardson ở Anchorage, bang Alaska (Mỹ) ngày 15/8/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Con đường đến một thỏa thuận hòa bình
Dù hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga ở Alaska chưa đem lại ngừng bắn hay thỏa thuận cuối cùng, nhưng ông Rubio nói rằng đã có đủ tiến triển để biện minh cho vòng họp cấp cao tiếp theo.
“Tôi không nói rằng chúng ta đang ở ngưỡng cửa của một thỏa thuận hòa bình, nhưng tôi nói rằng chúng ta đã thấy đủ sự chuyển động để có thể tổ chức cuộc gặp tiếp theo với ông Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu, đủ sự chuyển động để chúng ta dành thêm nhiều thời gian hơn cho vấn đề này”, Ngoại trưởng Mỹ cho biết.
Ông Rubio nhấn mạnh đến mục tiêu của chính quyền Trump là đạt được một thỏa thuận “kết thúc chiến tranh để người dân Ukraine có thể tiếp tục cuộc sống, tái thiết đất nước và bảo đảm rằng điều này sẽ không bao giờ tái diễn”.
Ông Rubio lưu ý rằng các thỏa thuận hòa bình không được xây dựng trên niềm tin, mà trên “sự xác minh, dựa trên sự thật, hành động và thực tế”.
Ngoại trưởng Mỹ cũng nói rằng Tổng thống Trump “xứng đáng được ghi nhận vì lượng thời gian và nỗ lực mà chính quyền của ông đang bỏ ra để tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình cho một cuộc chiến không bắt đầu dưới thời ông”.
Ông Rubio thừa nhận con đường đi tới một thỏa thuận cuối cùng sẽ không nhanh hay dễ dàng: “Một cú điện thoại không thể tạo ra hòa bình. Một cú điện thoại không thể giải quyết một cuộc chiến phức tạp như thế này. Còn rất nhiều việc phải làm. Nhưng… ngay cả hành trình dài nhất cũng bắt đầu từ một bước đi đầu tiên. Vì vậy, chúng ta sẽ xem chuyện gì xảy ra từ đây, hy vọng là những điều tốt đẹp”.
Ông Rubio cũng thừa nhận Mỹ cần “thu hẹp khoảng cách giữa hai bên” và rằng thỏa thuận cuối cùng phải là những thỏa thuận “có thể xác minh”.
“Chưa có gì là thật cho đến khi nó trở thành sự thật. Một chuyện là những gì bạn nói có thể xem xét, còn một chuyện khác là bạn có thực sự sẵn lòng làm hay không”, ông Rubio nói
Ông cảnh báo nếu hòa bình không thể đạt được và chiến tranh tiếp diễn, hàng nghìn người nữa sẽ tiếp tục thiệt mạng.
Phát biểu trên chương trình Face the Nation, ông Rubio nói: “Chúng ta có thể sẽ phải đối diện với kịch bản đó, nhưng chúng ta không muốn đi đến đó”
Nói về bản chất của các cuộc đàm phán trên NBC, Rubio cho biết: “Chúng tôi đã đạt tiến triển ở chỗ xác định được một số lĩnh vực có thể đồng thuận, nhưng vẫn còn nhiều bất đồng lớn. Chúng ta vẫn còn cách thỏa thuận rất xa”.
Ngoại trưởng Mỹ kết luận rằng mục tiêu là đưa hai bên đến gần nhau đủ để “người quyết định cuối cùng” – Tổng thống Trump – có thể tham gia và “khiến thỏa thuận thành hiện thực”.