Người dân chờ nhận hàng cứu trợ tại Kabul, Afghanistan. Ảnh tư liệu (minh họa): AFP/TTXVN
Báo cáo Tài chính cho Phát triển Bền vững năm 2024 (FSDR 2024) nêu bật mức thiếu hụt tài chính cho phát triển hằng năm hiện lên tới 4.200 tỷ USD, tăng từ 2.500 tỷ USD trước đại dịch COVID-19. Theo báo cáo, tình trạng thiếu hụt tài chính trở nên trầm trọng hơn do ảnh hưởng từ các cuộc khủng hoảng như đại dịch COVID-19, căng thẳng địa chính trị, thảm họa khí hậu và khủng hoảng chi phí sinh hoạt toàn cầu, từ đó dẫn tới việc cản trở tiến bộ về chăm sóc sức khỏe, giáo dục và các mục tiêu phát triển khác.
Phó Tổng thư ký LHQ Amina J. Mohammed đánh giá báo cáo này là một minh chứng cho thấy thế giới cần hành động hơn nữa để huy động tài chính trên quy mô lớn nhằm thu hẹp sự thiếu hụt. Theo bà, nếu không có đủ nguồn tài chính, không thể đạt được các mục tiêu của Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển bền vững.
Theo ước tính của LHQ, nếu không có cải thiện, thế giới sẽ có gần 600 triệu người sống trong tình trạng cực kỳ nghèo đói vào năm 2030, trong đó hơn một nửa là phụ nữ.
Phó Tổng thư ký LHQ phụ trách về các vấn đề kinh tế - xã hội Li Junhua nhấn mạnh rằng thế giới đang trải qua một cuộc khủng hoảng phát triển bền vững trở nên trầm trọng hơn do sự kết hợp của nhiều yếu tố như bất bình đẳng, lạm phát, nợ nần, xung đột và thảm họa khí hậu. Những vấn đề này cản trở tiến trình đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững vào năm 2030.
Ông Li Junhua khẳng định, hiện có đủ các nguồn lực cần thiết để giải quyết những thách thức nói trên, tuy nhiên rào cản chính là việc thiếu ý chí và cam kết nhằm chuyển hướng và phân bổ các nguồn lực này sang các sáng kiến thúc đẩy tính bền vững.
Báo cáo của LHQ nêu rõ các yếu tố quan trọng làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng gồm gánh nặng nợ leo thang và chi phí đi vay tăng vọt. Ngoài ra, hơn một nửa số nợ trên thế giới là do các thảm họa liên quan đến khí hậu ngày càng gia tăng và thường xuyên hơn, ảnh hưởng đến các quốc gia dễ bị tổn thương.
Trong khi đầu tư vào các lĩnh vực SDG đã tăng đều đặn vào đầu những năm 2000, các nguồn tài trợ phát triển chính hiện đang có dấu hiệu chậm lại. Tăng trưởng thu nhập nội địa đã chững lại kể từ năm 2010, đặc biệt là ở các nước kém phát triển nhất và các quốc gia có thu nhập thấp khác, phần lớn là do các vấn đề liên quan đến trốn thuế. Ngoài ra, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp đang giảm, với mức trung bình toàn cầu giảm mạnh từ 28,2% năm 2000 xuống còn 21,1% vào năm 2023, do tác động của toàn cầu hóa và các quy định thuế cạnh tranh.
Báo cáo kết luận rằng hệ thống tài chính quốc tế được thiết lập tại Hội nghị Bretton Woods năm 1944 không còn phù hợp với mục tiêu hiện tại. Báo cáo cũng đề xuất thành lập một hệ thống tài chính quốc tế mới mạch lạc hơn và phản ứng nhanh hơn để ứng phó với khủng hoảng và tăng cường đầu tư vào SDG.
Báo cáo cũng nêu bật tầm quan trọng của Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai của LHQ năm 2024 và Hội nghị quốc tế lần thứ 4 về Tài chính cho Phát triển vào năm 2025, coi đây là những cơ hội quan trọng để các nước cam kết thu hẹp khoảng cách tài chính và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững.