Thủ tướng Hungary Viktor Orban (trái) nói chuyện với người đồng cấp Slovakia tại hội nghị thượng đỉnh EU. Ảnh: AP
Theo hãng tin AFP ngày 27/10, Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã phản đối EU viện trợ 50 tỷ euro cho Ukraine, trong khi người đồng cấp Slovakia đã viện dẫn tham nhũng khi bày tỏ sự dè dặt trong việc mở rộng hỗ trợ tài chính mới cho Kiev.
Quan điểm trên của hai nhà lãnh đạo Hungary và Slovakia đuọc nêu ra trong bài phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh gồm 27 quốc gia của EU. Các lãnh đạo EU đã nêu các ưu tiên khác nhau trong cuộc tranh luận đầu tiên về việc sẽ đầu tư tiền từ ngân sách chung vào đâu trong 4 năm tới.
Tại hội nghị, ông Orban cũng đã bị một số lãnh đạo EU khác phản ứng vì đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Trung Quốc trong tháng này.
EU sẽ quyết định vào tháng 12 tới về việc sửa đổi ngân sách giai đoạn 2021-2027 trị giá 1,1 nghìn tỷ euro, vốn đã căng thẳng do chi tiêu khẩn cấp trong đại dịch COVID và kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra năm 2022.
Ủy ban châu Âu đang đề xuất các quốc gia thành viên đóng góp nhiều hơn vào ngân sách chung để cung cấp 50 tỷ euro cho Ukraine và chi thêm 15 tỷ euro cho vấn đề di cư. Một đề xuất khác là sẽ phân bổ 20 tỷ euro viện trợ quân sự cho Ukraine.
Các quyết định về ngân sách đòi hỏi sự nhất trí nhưng sự chia rẽ đã xuất hiện tại hội nghị thượng đỉnh EU diễn ra trong hai ngày 26-27/10.
Thủ tướng Orban cho biết Hungary sẽ không ủng hộ viện trợ thêm cho Ukraine trừ khi họ thấy một đề xuất rất chính đáng. Bình luận của ông Orban được đưa ra khi Budapest đang tìm cách huy động hàng tỷ euro viện trợ dự kiến dành cho Hungary trong ngân sách EU nhưng bị Ủy ban châu Âu chặn vì lo ngại về pháp quyền.
Về phần mình, Thủ tướng Slovakia Robert Fico - người vừa được bổ nhiệm làm thủ tướng lần thứ tư - cho biết nước này sẽ không còn hỗ trợ Ukraine về mặt quân sự. Ông Fico tuyên bố: “Chúng tôi sẽ chỉ tập trung vào viện trợ nhân đạo”.
Theo hai nhà ngoại giao EU liên quan đến các cuộc thảo luận kín của các nhà lãnh đạo châu Âu, ông Fico đã viện dẫn tình trạng tham nhũng ở Ukraine khi cảnh báo không cung cấp các nguồn lực mới cho Kiev.
Tuy nhiên, một số quốc gia khác ở Đông Âu không đồng ý với quan điểm trên, trong đó Tổng thống Litva Gitanas Nauseda nói rằng khoản 50 tỷ euro được đề xuất cho Ukraine là không đủ. Thủ tướng Estonia Kaja Kallas nói rằng ngoài việc hỗ trợ Ukraine, chi tiêu chung sẽ tăng lên để cải thiện khả năng phòng thủ của EU.
Trong khi đó, Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo ủng hộ tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine nhưng cũng kêu gọi Ủy ban châu Âu sử dụng tốt hơn ngân sách. Ông nói: “Những gì diễn ra trên bàn đàm phán hiện tại là không thể chấp nhận được đối với chúng tôi. Chúng tôi yêu cầu Ủy ban châu Âu và các tổ chức khác xem xét quỹ của chính họ và xem xét các quỹ chưa được sử dụng hết, thay vì yêu cầu các quốc gia thành viên đóng góp nhiều hơn”.
Ở phía Nam châu Âu, Hy Lạp đang kêu gọi cấp thêm tiền cho vấn đề di cư khi khối này đang nỗ lực thắt chặt biên giới bên ngoài và giảm lượng người nhập cư trái phép từ Trung Đông và châu Phi. Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis cho biết: “Hy Lạp là quốc gia tiếp nhận đầu tiên và cần thêm sự hỗ trợ của EU để giải quyết vấn đề di cư”.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel cho biết sau cuộc đàm phán rằng một số khoản chi tiêu mới có thể được tài trợ thông qua các khoản đóng góp mới và một số có thể đến từ việc tái cơ cấu các nguồn lực trong ngân sách.