Cố vấn Thương mại Nhà Trắng, ông Peter Navarro. Ảnh: Getty Images
Kênh RT của Liên bang Nga ngày 9/9 cho biết trong một cuộc phỏng vấn vào hôm 8/9 với cựu chiến lược gia của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Steve Bannon, Cố vấn Thương mại Nhà Trắng, ông Peter Navarro tuyên bố không một thành viên nào của BRICS có thể tồn tại nếu không bán sản phẩm sang Mỹ.
Ông Navarro nói với ông Bannon rằng: “Ấn Độ đã ở trong tình trạng chiến tranh với Trung Quốc trong nhiều thập kỷ… và tôi vừa nhớ ra, chính Trung Quốc đã đưa bom hạt nhân cho Pakistan. Họ có tàu treo cờ Trung Quốc chạy quanh Ấn Độ Dương. Thử xem (Thủ tướng Ấn Độ Narendra) Modi giải quyết chuyện đó như thế nào”.
Cố vấn Thương mại Nhà Trắng còn cho rằng Trung Quốc đang đưa người nhập cư bất hợp pháp vào Liên bang Nga và nhiều người Trung Quốc còn “đòi” chủ quyền lãnh thổ bên trong nước Nga.
“Người Trung Quốc tuyên bố họ sở hữu Vladivostok, cảng của Liên bang Nga, và họ đã đưa hàng loạt người nhập cư bất hợp pháp vào Siberia, về cơ bản là đang thuộc địa hóa Siberia – vùng đất lớn nhất của bán-đế chế Nga”.
Tuy nhiên, theo RT, Trung Quốc không hề tuyên bố bất kỳ lãnh thổ nào của Liên bang Nga, và vào năm 2004, hai nước đã ký Hiệp định Bổ sung về phần biên giới phía Đông giữa Trung Quốc và Liên bang Nga như là giải pháp cuối cùng cho tranh chấp biên giới.
“Tôi không thấy BRICS có thể duy trì được, bởi vì trong lịch sử, họ ghét nhau và giết nhau” , ông Navarro cho biết thêm và khẳng định rằng các quốc gia BRICS phụ thuộc vào Mỹ về thương mại.
Cố vấn Thương mại Nhà Trắng nhấn mạnh: “Điều cốt lõi là không quốc gia nào trong số này có thể tồn tại nếu không bán hàng cho Mỹ”.
Trước đó, theo báo Nezavisimaya Gazeta (Nga) ngày 1/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thể hiện sự sẵn sàng thực hiện lời hứa áp thuế đối với hàng hóa từ nhiều quốc gia vào tháng 8, trong đó có nhiều thành viên sáng lập của khối BRICS như Brazil, Ấn Độ (và Trung Quốc).
Động thái này không chỉ đơn thuần là nỗ lực cân bằng cán cân thương mại mà còn bị thúc đẩy bởi những động cơ chính trị phức tạp.
BRICS, một khối hợp tác kinh tế được coi là đối trọng với sự thống trị của phương Tây, đang bị ông Trump xem là một thách thức tiềm tàng đối với ảnh hưởng của Mỹ trên toàn cầu.
Quyết định áp thuế của ông Trump, đặc biệt là với các thành viên BRICS, đã đặt ra nhiều câu hỏi về tính nhất quán của chiến lược và những tác động tiềm tàng đến nền kinh tế toàn cầu.
Theo các chuyên gia, hành động này có thể gây ra một cuộc chiến thương mại diện rộng, ảnh hưởng tiêu cực không chỉ cho các nước bị áp thuế mà cả cho chính người tiêu dùng Mỹ.
Sự tức giận của Tổng thống Trump đối với các thành viên BRICS được Thượng nghị sĩ Lindsay Graham ủng hộ, khi cho rằng cách tiếp cận này là "cách tốt nhất để đạt được hòa bình cho cuộc chiến Nga - Ukraine và mở ra nhiều thị trường hơn cho hàng hóa Mỹ".
Điều này cho thấy động thái áp thuế không chỉ là một vấn đề kinh tế mà còn là một công cụ chính trị để gây áp lực lên các quốc gia có quan hệ thân thiết với Liên bang Nga và trong khối BRICS.
Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (giữa) tại Thiên Tân, Trung Quốc, ngày 31/8/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Theo Đài phát thanh Quốc tế DW (Đức) ngày 28/8, cho đến nay, thuế quan của Tổng thống Trump đối với các nước BRICS vượt xa mức thuế đối với phần còn lại của thế giới.
Cụ thể, Trung Quốc, thành viên lớn nhất của BRICS, vẫn phải đối mặt với viễn cảnh bị áp thuế 145% nếu không đạt được thỏa thuận với chính quyền Trump, trong khi Brazil và Ấn Độ bị áp thuế 50% - một nửa mức phạt của Ấn Độ là do mua dầu Nga giá rẻ. Nam Phi bị áp thuế 30%, và ngay cả những thành viên mới hơn như Ai Cập cũng có thể bị tăng thuế do tham gia BRICS.
Tuy nhiên, các mức thuế cao ngất ngưởng của chính quyền Trump đã tạo động lực chung, kéo BRICS xích lại gần nhau, thúc đẩy phi đô la hóa và tăng cường hợp tác thương mại.
Với Ấn Độ, nó đã thúc đẩy nước này tăng cường quan hệ kinh tế với Trung Quốc, nối lại các chuyến bay thẳng, nới lỏng các hạn chế về thị thực và tăng cường các cuộc thảo luận thương mại. Hai nước cũng đã tổ chức các cuộc đàm phán để giải quyết các tranh chấp kéo dài dọc theo đường biên giới trên thực tế dài gần 3.500 km.
Brazil cũng tìm cách thúc đẩy thương mại song phương với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của mình, trong cuộc điện đàm đầu tháng 8/2025 giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva. Trung Quốc chiếm 26% kim ngạch xuất khẩu của Brazil - gấp đôi so với Mỹ.
Với Liên bang Nga, sự xuất hiện mang tính biểu tượng cao ông Tập Cận Bình trong lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng ở Moskva hồi tháng 5 năm nay đã nhấn mạnh sự liên kết chiến lược ngày càng sâu sắc giữa Moskva và Bắc Kinh. Theo Điện Kremlin, hơn 90% thương mại song phương giữa Liên bang Nga và Trung Quốc hiện được thực hiện bằng đồng nhân dân tệ và rúp.
Trong khi đó, Nam Phi vẫn kiên định với các cam kết của mình với BRICS, thể hiện ý định tự vạch ra lộ trình riêng bất chấp áp lực từ chính quyền Trump. Sanusha Naidu, cộng tác viên nghiên cứu cấp cao tại Viện Đối thoại Toàn cầu có trụ sở tại Nam Phi, phát biểu với DW: "Tôi nghĩ Nam Phi không muốn đảo ngược bất kỳ cam kết nào của mình trong BRICS, đặc biệt là về cải cách quản trị toàn cầu, công nghệ, nông nghiệp, trao đổi học thuật và giao lưu doanh nghiệp với doanh nghiệp".