Theo tờ Mainichi, trong cuộc họp với chính quyền địa phương ngày 24/2, ông Narise Ishida, thành viên đảng Dân chủ Tự do (LDP) ở tỉnh Mie, đề xuất rằng giới chức nên thực hiện cuộc khảo sát để kiểm tra “khả năng lãng mạn” của người dân. Tuy nhiên, ông không nói rõ làm sao để đo lường xu hướng lãng mạn của một người trong việc thu hút bạn đời, cũng như kết quả này sẽ đóng góp như thế nào cho việc tăng tỷ lệ sinh ở “xứ sở hoa anh đào”.
“Tỷ lệ sinh giảm không liên quan đến tài chính khi sinh một đứa trẻ”, ông Ishida nói trước cuộc họp. “Vấn đề là sự lãng mạn đang bị xem là chủ đề cấm kỵ trước hôn nhân”.
Nhận định của ông Ishida được đưa ra sau tuyên bố của Thủ tướng Fumio Kishida cho rằng Nhật Bản sẽ tăng đáng kể ngân sách để khuyến khích người dân sinh con, khi quốc gia này đang trên bờ vực khủng hoảng dân số.
Trong những thập niên gần đây, người Nhật có xu hướng kết hôn muộn và sinh ít con hơn, chủ yếu là do áp lực tài chính.
Ông Makoto Watanabe, Giáo sư về truyền thông tại Đại học Hokkaido Bunkyo ở Sapporo, cho rằng: “Có lẽ nhận định của ông Ishida cũng đúng ở một khía cạnh nào đó. Giới trẻ ngày nay thiếu kỹ năng giao tiếp truyền thống, nhưng đây là thế hệ giao tiếp rất tốt trên mạng Internet và qua mạng xã hội. Qua các sinh viên của mình, tôi nhận thấy các em không ngừng thể hiện ‘khả năng lãng mạn’ thông qua các thiết bị công nghệ hiện nay. Có lẽ ông Ishida chưa nhận ra điều đó”.
Vị giáo sư này cũng “phản đối mạnh mẽ” ý kiến cho rằng vấn đề tài chính không phải là lý do khiến tỷ lệ sinh ở Nhật Bản suy giảm.
“Người trẻ vẫn muốn kết hôn, lập gia đình, sinh thêm con. Nhưng việc mua xe hay mua nhà là quá khó. Vì các lo ngại về kinh tế đó, họ sẽ không muốn sinh con”, ông nói.
Một lý do khác khiến khả năng lãng mạn của các cặp đôi ở Nhật Bản suy giảm là do tư tưởng bảo thủ vẫn ăn sâu trong tiềm thức.
“Thật xấu hổ khi thể hiện sự lãng mạn ở nơi công cộng, bởi những người khác sẽ nhìn thấy, và một số người còn tỏ ra không thích. Chúng tôi nhìn thấy mọi người ở các quốc gia khác nắm tay, ôm hay hôn ở nơi công cộng trên phim ảnh hay qua tivi. Nhưng tôi rất không thoải mái nếu cùng với bạn trai mình làm những việc đó ở ngoài đường”, Emi, 20 tuổi, sinh viên ở Yokohama chia sẻ.
Dân số Nhật Bản giảm vốn đã được đoán trước trong 2 thập kỷ qua. Tuy nhiên, vấn đề này đã sớm trở nên tồi tệ hơn nhiều so với dự đoán của các chuyên gia.
Năm 2021, dân số Nhật Bản ở mốc 125,7 triệu người, giảm so với mức cao nhất là 128 triệu người vào năm 2017. Theo một nghiên cứu xuất bản trước đại dịch COVID-19 của Tạp chí y khoa Lancet, dân số Nhật Bản sẽ giảm xuống còn 53 triệu người vào cuối thế kỷ này.
Theo số liệu đáng báo động của Chính phủ Nhật, chỉ có 384,942 đứa trẻ được sinh ra trong nửa đầu năm 2022, giảm 5% so với cùng kỳ năm trước.
Hồi năm 2017, Viện Nghiên cứu Dân số và An sinh Xã hội Quốc gia Nhật Bản dự báo số trẻ chào đời mỗi năm tại nước này cho tới năm 2030 là dưới 800.000 ca. Nhưng với tình hình hiện tại, con số này dự kiến sẽ lần đầu tiên giảm xuống dưới mức 800.000 ca/năm, mức thấp nhất kể từ khi số liệu được thu thập lần đầu tiên vào năm 1899.
Tuy nhiên, Giáo sư Watanabe cho rằng ông rất lạc quan về thế hệ trẻ của Nhật Bản. Ông nói rằng giới trẻ đang rất kiên cường trước những biến động của toàn cầu - từ vụ tấn công khủng bố ngày 11/9, đến cuộc khủng hoảng tài chính, cũng như thảm họa động đất, sóng thần ở Nhật Bản năm 2011 và hiện nay là cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine.
“Thế hệ trẻ đã vượt qua, linh hoạt và lạc quan hơn trong cách nhìn nhận khủng hoảng. Họ ngày càng quốc tế hóa, phóng khoáng hơn thế hệ trước đây và quan trọng nhất là họ đã kiên cường hơn. Đó là điều khiến tôi cảm thấy lạc quan”, ông Wantanabe chia sẻ.