Kyrgyzstan đã trở thành một kênh chính để Nga tiếp tục duy trì hoạt động thương mại với châu Âu bất chấp các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo trang tin châu Âu Euronews.com ngày 1/10, cuộc xung đột Nga - Ukraine từ năm 2022 đã dẫn đến hàng loạt lệnh trừng phạt từ các quốc gia phương Tây áp đặt lên Moskva. Những biện pháp này nhằm mục đích gây áp lực với Nga, hạn chế khả năng tiếp cận của nước này với hàng hóa công nghệ cao và các nguồn lực khác. Tuy nhiên, Nga vẫn tìm cách duy trì mối quan hệ thương mại với châu Âu, trong đó Kyrgyzstan đóng vai trò quan trọng như một quốc gia thứ ba giúp Moskva vượt qua các lệnh trừng phạt.
Kyrgyzstan: Cầu nối thương mại quan trọng
Kyrgyzstan, một quốc gia nhỏ không giáp biển nằm ở Trung Á, đã trở thành tâm điểm chú ý khi các hoạt động thương mại với Nga ngày càng bị giám sát chặt chẽ. Sau cuộc xung đột ở Ukraine, lượng xuất khẩu của Kyrgyzstan sang Nga tăng vọt, từ 393 triệu đô la Mỹ vào năm 2021 lên hơn 1,07 tỷ USD vào năm 2022. Điều này cho thấy sự gia tăng đáng kể trong các hoạt động thương mại, nhiều khả năng liên quan đến việc tái xuất hàng hóa giúp Nga lách lệnh trừng phạt.
Một yếu tố quan trọng khác là sự gia tăng đến 953% trong xuất khẩu từ Kyrgyzstan sang EU kể từ khi giao tranh nổ ra. Điều này được giải thích bởi vị trí địa lý chiến lược của Kyrgyzstan, nơi trở thành một điểm trung chuyển hàng hóa giữa Nga và châu Âu. Theo Robert Khachatryan, CEO của Freight Right Global Logistics, Kyrgyzstan đã trở thành một kênh chính để Nga tiếp tục duy trì hoạt động thương mại với châu Âu bất chấp các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt.
Irina Tsukerman, Chủ tịch công ty tư vấn chiến lược Scarab Rising, giải thích rằng một trong những phương pháp mà Nga sử dụng để lách lệnh trừng phạt là tái xuất hàng hóa qua Kyrgyzstan. Các mặt hàng như xe cộ, máy móc và thiết bị điện tử được nhập vào Kyrgyzstan từ châu Âu và sau đó tái xuất sang Nga, giúp người tiêu dùng Nga tiếp cận được các sản phẩm này mà không phải chịu tác động của các lệnh trừng phạt. Đặc biệt, trong khuôn khổ Liên minh Hải quan Á-Âu (EACU), các quốc gia thành viên như Kyrgyzstan, Kazakhstan và Armenia không phải chịu kiểm tra và khai báo hải quan bắt buộc, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho dòng hàng hóa từ Nga sang châu Âu và ngược lại.
Không chỉ vậy, Kyrgyzstan còn hưởng lợi từ các dự án đầu tư của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng và giao thông, giúp tăng cường năng lực thương mại. Các mạng lưới đường sắt và đường bộ kết nối Nga với châu Âu qua Kyrgyzstan đã tạo ra một hành lang thương mại hiệu quả, cho phép Nga tiếp tục duy trì dòng chảy hàng hóa bất chấp các lệnh trừng phạt.
Sự tham gia của các quốc gia châu Âu khác
Viện Brookings đã chỉ ra rằng nhiều quốc gia châu Âu như Đức, Ba Lan, Litva, Italy và CH Séc có kim ngạch xuất khẩu sang Kyrgyzstan tăng mạnh sau khi cuộc xung đột Nga - Ukraine nổ ra. Những quốc gia này có thể đang tận dụng Kyrgyzstan làm cầu nối để duy trì mối quan hệ thương mại với Nga. Chuyên gia Tsukerman nhấn mạnh rằng Đức, một trong những đối tác thương mại lớn của Nga và Kyrgyzstan, đã tham gia vào các chuỗi cung ứng giúp Nga tiếp cận hàng hóa từ châu Âu. Các công ty Pháp cũng đầu tư mạnh vào lĩnh vực năng lượng và sản xuất của Kyrgyzstan, đồng thời tận dụng thị trường Nga qua kênh này.
Điều đáng chú ý là các mặt hàng xa xỉ từ Italy và các sản phẩm nông nghiệp của Nga cũng được tái xuất qua Kyrgyzstan, cho thấy sự tham gia của nhiều quốc gia châu Âu trong quá trình thương mại "tam giác" với Nga. Mặc dù chính phủ châu Âu lên tiếng ủng hộ các lệnh trừng phạt đối với Nga, nhiều công ty của họ vẫn tìm cách tận dụng Kyrgyzstan để tiếp tục giao dịch.
Tóm lại, Nga đã tận dụng Kyrgyzstan một cách khéo léo để duy trì quan hệ thương mại với châu Âu, dù đối mặt với các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt. Hiện Nga và Kyrgyzstan đang trao đổi một loạt các mặt hàng thiết yếu. Kyrgyzstan giúp Nga nhập khẩu nhiều mặt hàng lưỡng dụng, từ ô tô, phụ tùng xe cộ, chất bán dẫn cho đến các sản phẩm tiêu dùng như mỹ phẩm, quần áo và nước hoa. Michael Schulman, đối tác của Running Point Capital Advisors, cho biết một số mặt hàng nhập khẩu vào Kyrgyzstan chỉ có 10% ở lại quốc gia này, còn lại chủ yếu được tái xuất sang Nga.
Ngược lại, Nga tiếp tục xuất khẩu năng lượng và nông sản sang châu Âu thông qua Kyrgyzstan. Các sản phẩm như dầu, khí đốt, ngũ cốc và phân bón của Nga vẫn tiếp tục chảy vào thị trường châu Âu thông qua quốc gia này.