Theo ngành nông nghiệp địa phương, các giống sắn mới có khả năng chống bệnh khảm lá như KM94, HN1, HN3, HN5 sẽ là tiền đề để nông dân trồng sắn trong tỉnh nhân rộng mô hình trong thời gian tới.
Khu vực Đông Nam tỉnh Gia Lai hiện có trên 40.000 ha sắn, chủ yếu còn trồng các loại giống cũ. Diện tích sắn kháng bệnh khảm lá chỉ khoảng trên 1.000 ha, chủ yếu là các giống HN3, HN5 triển khai tại huyện Ia Pa và Krông Pa; HN1 tại thị xã Ayun Pa và KM94 tại huyện Phú Thiện. Theo đánh giá, các giống sắn mới đều có khả năng kháng bệnh khảm lá, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng địa phương.
Tại huyện Ia Pa, giống sắn HN5 đã được trồng thử nghiệm tại 3 xã Kim Tân, Chư Răng và Pờ Tó. Hiện toàn bộ diện tích này đã cho thu hoạch với năng suất 30-40 tấn/ha. Sau khi trồng thử nghiệm 20 ha trong vụ Đông Xuân 2022-2023, tháng 6/2023, huyện Ia Pa quyết định nhân rộng mô hình trồng sắn giống HN5 tại 2 xã Ia Tul và Chư Mố với 12 hộ tham gia trên diện tích 17 ha. Hiện số lượng hom giống thu hoạch được tại 3 xã Kim Tân, Chư Răng, Pờ Tó đã nhân rộng thêm khoảng 100 ha trong vụ Đông Xuân 2023-2024.
Ông Lê Văn Nguyên, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Ia Pa nhận định: Theo tính toán, bình quân mỗi ha sắn sẽ cho hom giống để nhân rộng được 7-10 ha trong vụ sau. Như vậy, khoảng 3 - 4 năm sau, huyện sẽ cơ bản phủ được giống sắn sạch bệnh. Cùng với triển khai mô hình hỗ trợ, huyện đang tích cực tuyên truyền, vận động người dân chủ động mua giống sắn HN5 để trồng nhằm cùng địa phương sớm đẩy lùi bệnh khảm lá.
Anh Phạm Văn Điệp, thôn Đồng Sơn, xã Kim Tân, huyện Ia Pa, cho hay, hơn 2 ha sắn trồng giống HN3 của gia đình đã thu hoạch vào cuối tháng 10/2023. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật theo hướng dẫn, cây sắn không bị bệnh khảm lá, năng suất đạt 40 tấn/ha. Với giá sắn tươi thời điểm này là 2.700 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, gia đình lãi trên 100 triệu đồng. Vụ trước, cùng diện tích này, năng suất chỉ đạt 27 tấn/ha.
Theo ông Nay Tlăih, buôn Phu Ma Miơng, xã Ia Rtô, thị xã Ayun Pa, đầu năm 2023, gia đình ông tham gia mô hình trồng giống sắn mới trên diện tích 1,5 ha. Các hộ dân được hỗ trợ 100% giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón và hướng dẫn kỹ thuật. Cuối tháng 11/2023, gia đình ông đã thu hoạch xong diện tích sắn này với sản lượng hơn 50 tấn. Thương lái mua sắn tươi tại rẫy với giá 2.800 - 3.000 đồng/kg. Do được hỗ trợ toàn bộ nên gia đình thu lãi gần 150 triệu đồng. Năm nay gia đình ăn Tết rất phấn khởi.
Huyện Krông Pa là địa phương có diện tích trồng sắn lớn nhất nhì tỉnh nên việc khuyến cáo cho người dân trồng các giống kháng bệnh luôn là nhiệm vụ trọng tâm được ngành nông nghiệp huyện quan tâm, chỉ đạo sát sao.
Theo kế hoạch, huyện Krông Pa sẽ trồng gần 23.000 ha sắn; trong đó, vụ Đông Xuân gần 1.200 ha, còn lại vụ Mùa khoảng 20.000 ha. Tuy nhiên, các giống sắn vẫn được người dân trồng giống là giống cũ, ít được chọn lọc giống kháng bệnh. Toàn huyện chỉ có khoảng 150 ha giống sắn mới HN5, HN3 và HN1 cho năng suất cao, ước tính trên 40 tấn/ha.
Do đó, để chủ động tuyển chọn giống sắn kháng bệnh khảm lá virus làm giống cho mùa vụ năm 2024, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện đã tuyên truyền rộng rãi, hướng dẫn cho nông dân cách chọn giống cũng như phòng trừ bệnh khảm lá virus cho cây sắn.
Ông Võ Ngọc Châu, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Krông Pa cho biết, năm 2024, huyện sẽ nhân rộng giống sắn sạch bệnh lên 300 ha để phủ kín toàn bộ diện tích trồng sắn của huyện bằng giống mới có khả năng chống bệnh khảm lá.