Tỉnh Cà Mau có vùng đặc quyền kinh tế biển rộng hơn 120.000 km². Ảnh: Huỳnh Anh/TTXVN
Với tư duy mới, vùng đất cực Nam Tổ quốc không còn được nhìn nhận là “điểm tận cùng”, mà trở thành “địa đầu hướng Nam” - biểu tượng cho ý chí tiên phong và khát vọng cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới.
Phát triển bền vững các tiềm năng
Với ba mặt giáp biển, đường bờ biển dài hơn 310 km và vùng đặc quyền kinh tế rộng hơn 120.000 km², Cà Mau là một trong bốn ngư trường trọng điểm của cả nước. Hiện địa phương có hơn 5.200 tàu cá, tổng công suất trên 800.000 CV và khoảng 40.000 - 50.000 lao động trong lĩnh vực thủy sản. Cùng với đó, công nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu phát triển mạnh mẽ với hơn 80 nhà máy, công suất thiết kế gần 500.000 tấn/năm, khẳng định vị thế Cà Mau là trung tâm chế biến thủy sản lớn nhất Việt Nam.
Song song với khai thác, tỉnh chú trọng đầu tư hạ tầng nghề cá và dịch vụ hậu cần, hình thành chuỗi liên kết khai thác - chế biến - xuất khẩu. Hiện toàn tỉnh có 6 cảng cá; trong đó, 3 cảng (Sông Đốc, Rạch Gốc, Gành Hào) được chỉ định xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác – yếu tố then chốt trong tiến trình gỡ “thẻ vàng” IUU của Ủy ban châu Âu.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau Phạm Văn Mười cho biết, tỉnh xác định phát triển kinh tế biển phải gắn chặt với bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản. “Chúng tôi tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ, giám sát 100% tàu cá qua hệ thống hành trình, đồng thời tuyên truyền để ngư dân hiểu rằng phát triển bền vững chính là sinh kế lâu dài,” ông Mười nhấn mạnh.
Không chỉ chú trọng khai thác, Cà Mau còn đẩy mạnh công tác bảo tồn hệ sinh thái và đa dạng sinh học biển. Tỉnh đang triển khai kế hoạch mở rộng khu bảo tồn biển lên 53.600 ha, xây dựng rạn san hô nhân tạo, phục hồi thảm cỏ biển và phát triển du lịch sinh thái cộng đồng. “Những khu vực được bảo vệ nghiêm ngặt sẽ trở thành nơi trú ngụ cho các loài thủy sản, góp phần phục hồi nguồn lợi và tạo nền tảng phát triển du lịch biển, đảo,” ông Phạm Văn Mười nói thêm.
Bên cạnh thủy sản, năng lượng tái tạo đang trở thành động lực tăng trưởng mới của Cà Mau. Với tốc độ gió trung bình 6,5 - 7 m/s và hơn 2.500 giờ nắng/năm, tỉnh có điều kiện thuận lợi để phát triển điện gió, điện mặt trời và điện sinh khối. Hàng loạt dự án năng lượng sạch ven biển như Tân Thuận, Hòa Bình 1, Khai Long… đang được triển khai, góp phần hình thành hành lang năng lượng tái tạo ven biển.
Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Cà Mau Nguyễn Chí Thiện thông tin, từ lợi thế tự nhiên và vị trí địa lý, tỉnh đã trình Bộ Công Thương thẩm định Đề án Xuất khẩu điện, với lộ trình đến năm 2031 xuất khẩu 2.000 MW, năm 2035 là 3.000 MW và đến năm 2040 là 5.000 MW. “Đây là bước đi chiến lược để đưa Cà Mau trở thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực,” ông Thiện nhấn mạnh.
Theo ông Thiện, để hiện thực hóa mục tiêu này, cần sớm hoàn thiện cơ chế pháp lý cho xuất khẩu điện, chính sách ưu đãi đầu tư và tín dụng xanh, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc tế trong thị trường điện ASEAN. “Phát triển năng lượng tái tạo phải đi đôi với bảo vệ môi trường và lợi ích cộng đồng, để kinh tế biển của Cà Mau không chỉ lớn mạnh mà còn hướng đến tương lai bền vững,” ông Nguyễn Chí Thiện khẳng định.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lâm Văn Bi cho biết, tỉnh đang hình thành hành lang kinh tế ven biển, gắn kết khai thác - chế biến - xuất khẩu - logistics nhằm tạo chuỗi giá trị khép kín. “Với tiềm năng sẵn có, Cà Mau không chỉ trở thành trung tâm truyền tải năng lượng sạch của vùng mà còn của cả nước. Tỉnh đã quy hoạch các khu công nghiệp, khu kinh tế gắn với nguồn năng lượng tái tạo, hướng tới phát triển hydrogen và amoniac xanh phục vụ xuất khẩu", ông Lâm Văn Bi thông tin.
Tư duy mới cho tầm nhìn mới
Tuyến hành lang kinh tế ven biển của tỉnh Cà Mau đang dần được định hình, gắn kết khai thác – chế biến - xuất khẩu - logistics nhằm tạo chuỗi giá trị đồng bộ. Ảnh: Huỳnh Anh/TTXVN
Sau hợp nhất, Cà Mau bước vào giai đoạn phát triển mới với vị thế chiến lược và không gian kinh tế rộng mở. Trong tiến trình kiến tạo một Cà Mau “mới”, địa phương đã xác định, từ “điểm tận cùng của Tổ quốc” sẽ chuyển mình trở thành “địa đầu cực Nam” - cửa ngõ ra biển lớn, trung tâm giao thương năng động, không chỉ của Đồng bằng sông Cửu Long mà còn của cả nước.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan từng nói tại lễ hợp nhất hai tỉnh Cà Mau - Bạc Liêu vừa qua: “Kể từ hôm nay, Cà Mau không còn ‘xa lắm’, mà là ‘mũi thuyền xé sóng’ - mở đầu cho một hành trình phát triển mới”.
Tư duy “Cà Mau - điểm đầu cực Nam của Tổ quốc” đã được cán bộ, đảng viên và nhân dân tỉnh quán triệt, trở thành định hướng xuyên suốt trong chiến lược phát triển chung; trong đó có kinh tế biển và được xác định rõ trong dự thảo báo cáo chính trị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.
Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Hồ Trung Việt cho rằng, sự chuyển biến từ “tận cùng” sang “địa đầu” không chỉ là thay đổi cách gọi, mà là bước chuyển tư duy phát triển. “Việc thay đổi nhận thức này rất quan trọng, vì nó không chỉ khẳng định giá trị chiến lược của Cà Mau trong phát triển kinh tế biển, năng lượng, du lịch, cảng biển, mà còn khơi dậy khát vọng vươn lên, khẳng định vai trò tiên phong khai phá, mở ra không gian phát triển mới cho vùng và cả đất nước,” ông Hồ Trung Việt, nhấn mạnh.
Với mục tiêu xây dựng Cà Mau trở thành tỉnh phát triển nhanh và bền vững dựa trên lợi thế kinh tế biển, đóng góp quan trọng vào chiến lược phát triển kinh tế biển Việt Nam, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau Nguyễn Hồ Hải khẳng định, phát triển mạnh kinh tế biển chính là “nguồn lực chiến lược” để xây dựng Cà Mau trở thành trung tâm động lực của vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Để cụ thể hóa mục tiêu đề ra, Cà Mau đã hướng trọng tâm là hiện đại hóa ngành thủy sản, từ khai thác, nuôi trồng đến chế biến, xuất khẩu, phấn đấu giữ vững vị trí trung tâm ngành tôm của cả nước. Bên cạnh đó là chú trọng phát triển dịch vụ hậu cần nghề cá, tăng cường quản lý, khai thác bền vững tài nguyên biển, kết hợp chặt chẽ với công tác ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.
Ngoài ra, Cà Mau còn hướng tới trở thành một trong những trung tâm năng lượng sạch của quốc gia, tạo ra một trụ cột kinh tế mới, bền vững và thân thiện với môi trường. Đặc biệt trong chiến lược phát triển kinh tế biển luôn gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển…
Với tầm nhìn chiến lược và bước đi đồng bộ, Cà Mau đang khẳng định vị thế mới, “mũi thuyền cực Nam” đã sẵn sàng tiên phong cùng cả nước tiến vào kỷ nguyên mới.