Năm 2005, Tập đoàn chế tạo vũ khí hàng đầu của Mỹ Lockheed Martin cho ra bản thiết kế máy bay tàng hình mới F-35 mà họ chế tạo cho Lầu Năm Góc, hay còn gọi là máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5. Trớ trêu thay, đó là một thuật ngữ mà Mỹ đã vay từ Nga để mô tả một máy bay chiến đấu tàng hình khác so với F-22. Nhưng nếu "thế hệ thứ 5" có nghĩa là có “nhiều hơn một công nghệ tối ưu” so với thế hệ thứ 4, thì chắc chắn một thế hệ thứ 6 sẽ xuất hiện. Đó là Saab. Có thể cho rằng đây là chiếc máy bay thế hệ thứ 6 đầu tiên, do Thụy Điển chế tạo và có một cái tên rất lạ: JAS Gripen 39E. Nhưng máy bay này có lẽ là tương lai của chiến trường trên không.
Máy bay chiến đấu tàng hình Saab. Ảnh: D.B |
Lý do mà JAS 39E có thể được xếp vào loại máy bay chiến đấu thế hệ thứ 6 là vì nó sử dụng các phần mềm đầu tiên và tiên tiến nhất, phần cứng được điều khiển bởi phần mềm Mission System 21 hiện đại nhất. Thụy Điển đã đầu tư vào các công nghệ cảm biến hiện đại và là nước đầu tiên có hệ thống tác chiến điện tử sử dụng công nghệ gallium nitride. Hệ thống này có thể phân biệt bạn – thù trong một vùng trời xuất hiện lẫn lộn các các máy bay chiến đấu của ta, địch và cả máy bay dân sự.
Năng lực chế tạo máy bay chiến đấu hiện đại của Thụy Điển từ lâu đã phụ thuộc rất nhiều vào công nghệ pha trộn giữa “cây nhà lá vườn” và nhập khẩu. Công nghệ “thu hoạch” này thay vì công nghệ phát minh đang trở nên ngày càng quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa và công nghệ thương mại đang đóng vai trò hàng đầu. Ví dụ, động cơ của JAS 39E là từ Mỹ, radar của Anh và hệ thống tìm kiếm hồng ngoại và theo dõi là từ Italy. Phần lớn khung máy bay có thể được chế tạo ở Brazil. Như một kỹ sư hàng không của nước này phát biểu: “Thụy Điển không đủ khả năng phát triển máy bay theo cách truyền thống”.
Đây là một mục tiêu đầy tham vọng và là lần đầu tiên Thụy Điển thực hiện một dự án như vậy. Nhưng nếu thành công, nó sẽ cho chúng ta một bài học mà chưa người nào từng được học.
Vũ Thanh (D.B)