Quy định mới trên được đưa ra sau vụ việc tối ngày 4/6 một thủy thủ Mỹ ở Okinawa bị cảnh sát bắt giữ do gây tai nạn giao thông trong tình trạng xay xỉn khiến hai người bị thương.
Binh sĩ Mỹ tại căn cứ quân sự Iwakuni lắng nghe phát biểu của Tổng thống Obama trong chuyến thăm của ông tới Nhật Bản ngày 27/5. Ảnh: Reuters |
Nhật Bản là nơi có số lượng binh sĩ Mỹ đồn trú lớn nhất với 54.000 nhân sự. Vậy nhưng sự hiện diện của quân nhân Mỹ đã phủ đám mây đen lên quan hệ song phương giữa hai nước và điểm nóng chính là tỉnh Okinawa nơi các căn cứ quân sự Mỹ tập trung xôm tụ nhất.
Vậy tại sao lại là Nhật Bản?
Sau khi Mỹ và quân đồng minh đánh bại đế quốc Nhật Bản trong chiến tranh Thế giới thứ hai, xứ sở Mặt Trời mọc với tư cách là nước bại trận đã phải chấp nhận sự áp đặt của Mỹ về việc không được thành lập quân đội vũ trang mà thay vào đó chỉ là một lực lượng phòng vệ. Do đó, Mỹ hứa hẹn sẽ luôn đứng ra bảo vệ Nhật Bản, từ đây, lính Mỹ bắt đầu đổ bộ tới đất nước Đông Á này.
Thủ tướng Shinzo Abe từ lâu đã thể hiện ý muốn thay đổi quy định này để Nhật Bản có thể chủ động hơn trong vấn đề quân sự trước các mâu thuẫn căng thẳng gần đây với Trung Quốc tuy nhiên người dân Nhật Bản vẫn tỏ ra nghi ngại về đề xuất này.
Tại sao lại là Okinawa?Từng là một vương quốc độc lập có tên gọi Ryukyu – Okinawa sáp nhập vào Nhật Bản trong cuối thế kỷ 19, mặc dù vậy văn hóa nơi đây có phần khá khác biệt với những địa phận còn lại ở Nhật Bản.
Căn cứ quân sự Futenma của Mỹ tại Okinawa. Ảnh: EPA/TTXVN |
Thời điểm cuối Chiến tranh Thế giới thứ hai, hòn đảo Okinawa phải trải qua một bi kịch đau lòng. Trong trận chiến Okinawa, quân đội hoàng gia Nhật Bản đã khống chế và tiêm nhiễm tư tưởng sai lầm khiến người dân Okinawa tự tử hàng loạt. Khoảng 150.000 người dân trên hòn đảo đã bỏ mạng sau khi tự kết liệu cuộc đời mình và người thân.
Trước những vụ việc thương tâm này, Mỹ đã chọn Okinawa là nơi tọa lạc các căn cứ quân sự đầu tiên trên đất Nhật Bản. Nhưng lý do quan trọng nhất là do Okinawa có vị trí quan trọng trong an ninh hàng hải Nhật Bản khi nằm ở cực Nam gần với lãnh thổ Trung Quốc. Điều đó khiến Okinawa được coi là bức tường thành của Tokyo trước Trung Quốc đang ngày càng hung hăng trên biển.
Điều gì dẫn đến tâm lý ghét bỏ lính Mỹ?15 trong tổng số 23 căn cứ quân sự của Mỹ tại Nhật Bản tọa lạc ở Okinawa. |
Sau một số vụ án liên quan đến binh sĩ Mỹ tại Okinawa, cái nhìn không mấy thiện cảm từ người dân nơi đây bắt đầu xuất hiện. Ngay tháng 5 vừa qua, một nhà thầu quân sự Mỹ đã bị bắt với cáo buộc dính líu tới vụ sát hại cô gái địa phương 20 tuổi. Hay vụ án nổi tiếng vào năm 1995 khi một cô bé học sinh 12 tuổi bị 3 lính Mỹ bắt cóc và xâm hại tình dục. Và mới đây nhất là vụ quân nhân Mỹ say xỉn lái xe gây tai nạn hôm 5/6.
Liệu lính Mỹ có ở lại lâu dài?
Trong nhiều năm trời, vấn đề căn cứ quân sự Mỹ đã khiến nghị trường tại Okinawa “sôi động”. Câu hỏi lớn nhất liên quan đến yêu cầu di dời căn cứ quân sự Mỹ hiện đang nằm trên mảnh đất vàng đông dân Ginowan của Okinawa. Hai luồng ý kiến di dời hay duy trì vị trí vẫn có phản hồi khác biệt từ các cấp chính quyền.
Trong khi đó, ứng cử viên tranh cử tổng thống của đảng Cộng hòa Donald Trump gần đây đánh tiếng rằng Nhật Bản và Hàn Quốc nên trả phí cho việc duy trì các căn cứ quân sự Mỹ trên lãnh thổ của hai nước này nếu không khi ông này làm Tổng thống Washington sẽ rút hết quân nhân về nước.