Lý do các đơn vị quân đội Ukraine được NATO huấn luyện gặp khó khăn trên chiến trường

Trong cuộc xung đột hiện đại, một nghịch lý đáng chú ý đã xuất hiện: các lữ đoàn mới được thành lập của Ukraine, dù được trang bị vũ khí phương Tây tối tân và được huấn luyện bởi NATO, lại gặp nhiều khó khăn trong việc triển khai hiệu quả. Thậm chí, một số đơn vị này còn tỏ ra kém hiệu quả hơn so với các lữ đoàn cũ, vốn sử dụng thiết bị từ thời Liên Xô. Điều này đặt ra câu hỏi: Tại sao lại có sự khác biệt này?

Sự hình thành và kỳ vọng ban đầu

Vào năm 2024, Ukraine đã nhanh chóng thành lập 9 lữ đoàn mới, đánh số từ 150 đến 157, cùng với một lữ đoàn cơ giới hạng nặng. Tổng quân số dự kiến lên tới gần 50.000 người. Mục tiêu là tạo ra một lực lượng hùng mạnh, có khả năng xoay vòng binh sĩ đã mệt mỏi, bảo vệ các mặt trận mới và hiện đại hóa quân đội Ukraine một cách nhanh chóng.

Tuy nhiên, thực tế lại không như mong đợi. Các lữ đoàn mới, dù được trang bị xe bọc thép chở quân, xe chiến đấu bộ binh và xe tăng hiện đại, lại liên tục gặp khó khăn trong việc giữ vững các khu vực được giao và thường phải nhờ đến sự hỗ trợ của các đơn vị dày dặn kinh nghiệm.

Một ví dụ điển hình là Lữ đoàn 153. Mặc dù được trang bị xe chiến đấu Bradley và có quân số tương đương 6 tiểu đoàn, lữ đoàn này chỉ có thể duy trì tiền tuyến dài 4 km, một con số ít hơn nhiều so với tiêu chuẩn quân sự. Nhà báo quân sự Yuriy Butusov nhận xét rằng điều này cho thấy sự thiếu hiệu quả và khả năng tác chiến của lữ đoàn.

Theo các chuyên gia quân sự và những người tham gia trực tiếp vào cuộc chiến, có ba vấn đề hệ thống chính góp phần vào sự kém hiệu quả của các lữ đoàn mới:

Thứ nhất, thiếu hụt lãnh đạo, chỉ huy: Các lữ đoàn mới thiếu một cấu trúc chỉ huy phù hợp, với nhiều sĩ quan dự bị và những người từ các đơn vị không chiến đấu được bổ nhiệm vào các vị trí lãnh đạo. Điều này dẫn đến việc thiếu kinh nghiệm chiến trường và khả năng đưa ra quyết định đúng đắn trong tình huống khẩn cấp.

Thứ hai, huấn luyện không phù hợp: Chương trình đào tạo của NATO, dù có chất lượng, lại không hoàn toàn phù hợp với thực tế giao tranh ở Ukraine. Binh lính được huấn luyện bắn súng và ném lựu đạn, nhưng lại thiếu kiến thức về ngụy trang, thiết lập vị trí, chống lại thiết bị bay không người lái và sơ cứu.

Thứ ba, thiếu trang bị cần thiết: Mặc dù được trang bị pháo binh và xe bọc thép hiện đại, các lữ đoàn mới lại thiếu các công cụ cơ bản để sinh tồn trong chiến tranh hiện đại, như radio có pin dự phòng, máy tính bảng, băng đạn, lựu đạn, xẻng và thiết bị tác chiến điện tử. Đặc biệt, việc thiếu thiết bị bay không người lái khiến binh lính hoạt động trong điều kiện "mù", không thể thu thập thông tin tình báo và phản ứng hiệu quả với các động thái của đối phương.

Những thách thức mà các lữ đoàn mới của Ukraine đang đối mặt không phải là mới. Trong suốt lịch sử, nhiều quân đội đã gặp phải những vấn đề tương tự khi cố gắng mở rộng lực lượng một cách nhanh chóng: 

Thời La Mã: Các quân đoàn La Mã duy trì hiệu quả bằng cách kết hợp những tân binh vào các đơn vị kỳ cựu, thay vì thành lập những đơn vị hoàn toàn mới. Các cuộc chinh phạt của Alexander Đại đế dựa vào việc duy trì các đơn vị Macedonia kỳ cựu làm nòng cốt cho quân đội của mình, với những tân binh được tuyển dụng dần dần dưới sự lãnh đạo của các chỉ huy giàu kinh nghiệm.

Trong Thế chiến thứ nhất: Quân đội Anh đã phải đối mặt với những thách thức lãnh đạo tương tự với các "Tiểu đoàn Pals" được thành lập vội vã. Các đơn vị này có những người lính tốt nhưng sĩ quan thiếu kinh nghiệm, dẫn đến tổn thất thảm khốc tại Somme năm 1916.

Nhận thức được những vấn đề này, Ukraine đang dần thay đổi cách tiếp cận của mình. Thay vì tập trung vào việc thành lập các lữ đoàn mới, ưu tiên hiện tại là củng cố các đơn vị hiện có, bổ sung nhân sự và vật lực cho họ. Một số lữ đoàn giàu kinh nghiệm, như Lữ đoàn tấn công số 3, đã bắt đầu huấn luyện tân binh về các kỹ năng chiến đấu và cách tích hợp thiết bị bay không người lái vào hoạt động của mình. Những nỗ lực này đã cải thiện đáng kể khả năng sống sót và tỷ lệ thành công của họ trên chiến trường.

Tóm lại, việc các lữ đoàn được NATO huấn luyện của Ukraine gặp khó khăn trong việc triển khai là một lời nhắc nhở rằng chiến tranh không chỉ là về trang thiết bị hiện đại và huấn luyện tiên tiến. Sự lãnh đạo chỉ huy có kinh nghiệm, đào tạo phù hợp và trang bị đầy đủ là những yếu tố then chốt để tạo ra một đơn vị chiến đấu hiệu quả. Ukraine đang dần học hỏi từ những sai lầm của mình và điều chỉnh chiến lược để đáp ứng với thực tế chiến trường.