Đứng trước căn nhà trống trước hở sau, chị Triệu Thị Phal (ấp Vĩnh Thạnh, xã Vĩnh Hậu) cho biết, gia đình thuộc diện hộ nghèo, người dân tộc Khmer, vợ chồng chị thường xuyên đau ốm nhưng đến nay nhà chị chưa đi lấy thẻ bảo hiểm y tế vì không có tiền đóng quỹ cho cán bộ ấp. Ông Nguyễn Thanh Hiển (xã Vĩnh Hậu, huyện Hòa Bình) bất bình: Bảo hiểm y tế là được phát miễn phí cho các hộ nghèo nhưng khi đến nhận thẻ chúng tôi phải đóng tiền quỹ, hộ ít nhất là 100.000 đồng.
Việc các hộ dân xã Vĩnh Hậu phải đóng quỹ khi nhận thẻ bảo hiểm y tế diễn ra nhiều năm qua nhưng người dân không biết đó là quỹ gì. Người thì nói là quỹ vận động người nghèo, tiền bồi dưỡng cho cán bộ ấp, tiền xăng dầu cho cán bộ đi làm…
Qua ghi nhận của phóng viên, ngoài việc bắt đóng tiền quỹ, gần đây người dân xã này còn bị cắt luôn khoản tiền điện hỗ trợ cho hộ nghèo, đồng bào dân tộc, các hộ dân xã bãi ngang.
Anh Lý Khương (ấp Vĩnh Thạnh, xã Vĩnh Hậu) cho biết, gia đình anh là hộ cận nghèo, dân tộc Khmer, trước đây được hưởng tiền điện thắp sáng 30.000 đồng/hộ/tháng, nhưng gần đây cán bộ ấp không phát nữa do địa phương giữ lại để đầu tư xây dựng nông thôn mới.
Giải thích về những khoản thu trên, ông Thạch Quyền, Trưởng ban Nhân dân ấp Vĩnh Thạnh (xã Vĩnh Hậu, huyện Hòa Bình) cho biết chủ trương chung là các hộ đều thực hiện quỹ an sinh, hộ ít nhất 50.000 đồng, hộ nhiều 100.000 đồng. Việc nhiều người chưa nhận được thẻ bảo hiểm y tế là do thông tin ghi trên thẻ sai hoặc người dân đi làm ăn xa. Riêng khoản hỗ trợ tiền điện đối với hộ dân tộc Khmer 30.000 đồng/hộ/tháng, UBND xã thông báo giữ lại để đầu tư xây dựng nông thôn mới.
Trao đổi với phóng viên, bà Phạm Bích Trâm - Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hậu khẳng định, đối với hộ cận nghèo, hộ nghèo, xã chỉ đạo không vận động đóng góp các quỹ an sinh nhưng các đoàn thể có vận động quỹ. Việc các hộ đóng tiền quỹ khi đến nhận thẻ bảo hiểm y tế là do Đảng ủy, UBND xã chỉ đạo địa bàn xã rộng, dân sống không tập trung nên khi phát thẻ bảo hiểm y tế lồng ghép vận động quỹ an sinh xã hội, nhưng trên tinh thần tự nguyện, không bắt buộc. Còn việc giữ khoản hỗ trợ tiền điện để xây dựng nông thôn mới, xã chưa nhận được thông tin.
"Chúng tôi sẽ kiểm tra, xác minh làm rõ, nếu có sai phạm sẽ xử lý theo quy định" - bà Phạm Bích Trâm khẳng định.
Làm việc với phóng viên, ông Lê Minh Đầy, Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Hòa Bình thừa nhận có tình trạng yêu cầu đóng quỹ an sinh khi phát thẻ bảo hiểm y tế. Khi phát hiện, Phòng đã làm việc với Đảng ủy, UBND xã Vĩnh Hậu đề nghị địa phương chấn chỉnh ngay, đồng thời giao cho Bảo hiểm xã hội huyện khẩn trương thực hiện ngay việc cấp phát thẻ bảo hiểm cho người dân theo quy định.
Ông Đầy cũng thừa nhận trong hơn 500 thẻ bảo hiểm y tế đang còn giữ ở UBND xã Vĩnh Hậu, ngoài người dân đi làm ăn xa, có nhiều trường hợp người dân không đến nhận vì không có tiền đóng quỹ. Theo quy trình cấp thẻ bảo hiểm y tế, khi có thẻ trong vòng 1 tháng phải cấp hết cho dân. Nếu gặp khó khăn, vướng mắc, xã phải báo ngay về Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, nhưng qua kiểm tra, xã Vĩnh Hậu không làm đúng quy trình này.
Trước bức xúc của người dân, ông Nguyễn Văn Sơn - Phó Chủ tịch UBND huyện Hòa Bình cho biết chưa có thông tin về vấn đề này. Huyện sẽ kiểm tra, nếu phát hiện vi phạm sẽ kiên quyết xử lý theo quy định.
Vĩnh Hậu là xã bãi ngang của huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu. Là địa phương có đông đồng bào dân tộc Khmer, tỷ lệ hộ nghèo của xã còn hơn 16%, trong đó hộ nghèo, cận nghèo trong đồng bào dân tộc Khmer chiếm hơn 24%. Đặc biệt, hộ nghèo của xã còn gặp nhiều khó khăn như không có đất canh tác, thiếu phương tiện sản xuất, nhà ở tạm bợ, sống chủ yếu dựa vào làm thuê, khai thác trái phép thủy sản ven biển… Những năm qua, người dân của xã được hưởng nhiều chính sách hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, nhưng với việc "tận thu" của lãnh đạo xã này khiến nhiều gia đình chưa thể thoát nghèo.