Lính cứu hỏa Israel dập lửa tại hiện trường vụ tấn công bằng rocket của lực lượng Hezbollah ở Liban ngày 2/6/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo trang Al Jazeera, trước đó một ngày, Quân đội Israel cho biết các tướng cấp cao đã phê duyệt kế hoạch tấn công Liban, nhằm vào Hezbollah. Ngoại trưởng Israel cũng nói rằng ông sắp thông báo về việc liệu Israel có tham chiến hay không.
Những tuyên bố trên được đưa ra sau khi Hezbollah công bố đoạn video được cho là một trong những thiết bị bay không người lái trinh sát của lực lượng này bay qua miền Bắc Israel, bao gồm cả cảng Haifa. Không rõ đoạn phim dài khoảng 10 phút do Hezobollah công bố được ghi lại khi nào.
Vậy nếu Israel tuyên chiến với Liban, điều này có ý nghĩa gì đối với Cyprus?
Khả năng Cyprus hỗ trợ Israel tấn công Liban
Trước đó, Cyprus đã từng cho phép Israel sử dụng không phận đất nước để diễn tập trên không, nhưng chưa từng đồng ý cho Tel Aviv sử dụng không phận cho cuộc xung đột đang diễn ra. Theo giới quan sát, dường như Cyprus sẽ không chấp thuận điều đó vào lúc này.
Sau lời đe dọa của thủ lĩnh Hezbollah, Cyprus tuyên bố nước này sẽ giữ thái độ trung lập và không tham gia vào bất kỳ cuộc chiến nào.
Tuy nhiên, Vương quốc Anh có các căn cứ ở Cyprus và thường sử dụng các căn cứ này để tiến hành các hoạt động quân sự trong khu vực. Anh cũng từng bị cáo buộc sử dụng các căn cứ đó để tiến hành các cuộc tấn công chống lại lực lượng Houthi ở Yemen. Ngoài ra, các căn cứ này được cho là đã được sử dụng để cung cấp vũ khí cho Israel trong cuộc chiến ở Dải Gaza và miền Nam Liban.
Theo ông Imad Salamey, nhà khoa học chính trị tại Đại học Mỹ gốc Liban, tuyên bố trung lập của Cyprus có thể được coi là một chiến thắng chiến lược đối với Hezbollah.
“Phản ứng này cho thấy thông điệp gián tiếp từ Liên minh châu Âu (EU) rằng khối này không hào hứng ủng hộ chiến dịch quân sự của Israel. Động thái trên đã củng cố vị thế răn đe của Hezbollah và góp phần kiềm chế quốc tế ủng hộ các hành động quân sự tiềm tàng của Israel rộng rãi hơn”, ông Salamey nói.
Hezbollah có thể làm gì khiến Cyprus lo lắng?
Khói bốc lên tại Safed, Israel khi hệ thống phòng không nước này đánh chặn rocket từ Liban ngày 13/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Trước hết, Hezbollah có thể thực hiện chính xác những gì phong trào này đã đe dọa: Tấn công các mục tiêu của Israel tại Cyprus.
Ông Amal Saad-Ghorayeb, tác giả của cuốn “Hizbu’llah: Chính trị và Tôn giáo” nhận định: “Một cuộc tấn công sẽ tàn phá nền kinh tế của Cyprus. Tôi nghĩ rằng trước đây, các chính trị gia đối lập ở Cyprus đã từng biểu tình về vấn đề này, cảnh báo mức độ nguy hiểm của chính sách cho phép sử dụng lãnh thổ của đất nước trong một cuộc xung đột đối với nền kinh tế và an ninh của Cyprus”, ông Ghorayeb nói.
Các nhà phân tích khác ít tin rằng Hezbollah thực sự sẽ tấn công Cyprus do những tác động trong khu vực.
Bà Maha Yahya, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Đông Malcolm H Kerr Carnegie, một nhóm chuyên gia tư vấn, nhận định: “Tôi không chắc Hezbollah có thể làm gì ngoài việc phá hoại và hoạt động bí mật. Hezbollah hiểu rằng việc nhắm mục tiêu vào Cyprus sẽ kéo cả EU và NATO vào xung đột”.
Hezbollah đang đe doạ Cyprus?
Cảnh báo của thủ lĩnh Nasrallah có thể có mục đích, ngay cả khi Hezbollah không thực hiện lời đe dọa chống lại Cyprus.
Thủ lĩnh phong trào Hezbollah tại Liban Hassan Nasrallah trong bài phát biểu trên truyền hình ngày 2/10/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Ông Karim Emile Bitar, Phó giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Saint Joseph ở Beirut, chia sẻ: “Cảnh báo này là một phần của cuộc chiến tâm lý và nhằm mục đích gửi một thông điệp rõ ràng tới các đối thủ của Hezbollah rằng bất kỳ nỗ lực nào của Israel nhằm mở rộng phạm vi chiến tranh và tấn công Liban sẽ gây ra hậu quả lớn cho tất cả các đồng minh phương Tây của Israel - đặc biệt là các đồng minh trong khu vực”.
Nhà khoa học chính trị Salamey nói thêm cuộc chiến tâm lý của Hezbollah có thể khiến EU gây sức ép buộc Israel không mở rộng phạm vi chiến đấu chống lại Liban.
“Sự do dự của các đồng minh Israel, như lập trường của Cyprus, có thể khiến Israel phải xem xét lại những rủi ro và hậu quả của một cuộc chiến rộng lớn hơn/ Hơn nữa, làn sóng cô lập quốc tế và việc thiếu các mục tiêu thống nhất cho hoạt động quân sự ở Liban có thể khiến Israel rơi vào tình thế mong manh”, ông Salamey nói.
Mối lo của Cyprus
Ngay cả khi Cyprus không bị kéo vào bất kỳ cuộc xung đột nào, khả năng dòng người tị nạn - người Liban và Syria ở Liban - tràn vào lãnh thổ Cyprus cũng sẽ khiến chính phủ nước này lo lắng.
Hồi tháng 4, Tổng thống Cyprus Nikos Christodoulides cho biết ông lo ngại về làn sóng người tị nạn Syria từ Liban đến bờ biển của hòn đảo này xin tị nạn ngày càng gia tăng.
EU cũng chia sẻ mối lo ngại về làn sóng tị nạn này. Gần đây, khối này tuyên bố sẽ hỗ trợ tài chính cho Liban hơn 1 tỷ USD. Phần lớn số tiền này được quy định sẽ dành cho việc chống lại tình trạng di cư bất hợp pháp.
Phó Giáo sư Bitar tại Đại học St Joseph cho biết có khả năng Hezbollah sẽ nới lỏng kiểm soát biên giới bên ngoài đất nước để khuyến khích người tị nạn đến Cyprus. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng mối lo ngại lớn nhất đối với Cyprus - và khu vực - là Hezbollah và Israel có thể đẩy khu vực này vào vòng xoáy chiến tranh - ngay cả khi họ không cố ý.
“Chúng ta đang sống trong một thế giới mà cảm xúc đang chi phối và các bên - cả hai bên biên giới - không nhất thiết phải hành động lý trí. Đây cũng là lý do tại sao tôi lo ngại rằng cả hai bên - ngay cả khi chưa đưa ra quyết định rõ ràng là sẽ tham chiến - bất kỳ tính toán sai lầm nào cũng có thể mở ra cánh cửa địa ngục”, ông nói.